اروپا آماده است تلاش امریکا برای تحریم علیه ایران را مسدود کند
پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواه امریکا بر مسند ریاستجمهوری این کشور، توافق هستهیی ایران و مذاکرات برجام جنبهیی دیگر پیدا کرد. او که با شعارهای ضد برجام بر سر کار آمده بود طی ریاست چندماهه خود بر کاخ سفید از هرکاری برای منزوی کردن ایران دریغ نکرد. تعلیق تحریمهای ایران آخرین بار توسط باراک اوباما رییسجمهور پیشین امریکا در آخرین روز کاریاش تمدید شد. اوباما نگاه منصفانهتری نسبت به ایران داشت اما ترامپ که شعارهای دروغین و پوپولیستیاش او را رییسجمهور کرده بود، برجام را بدترین نوع توافق بینالمللی میدانست. در همین رابطه او سهبار در فرصتهای 90روزهاش، تعلیق تحریمها علیه ایران را امضا کرد. اما امریکا یکطرف قضیه است. طرف دیگر قدرتهای اروپایی وجود دارند که بارها بر پایبندی ایران به تعهداتش در قبال برجام تاکید کردهاند. اینبار نیز سفرای سه کشور اروپایی در برجام و همچنین سفیر اتحادیه اروپا در واشنگتن ضمن اعلام حمایت از توافق هستهیی اعلام کردند که اروپا آماده است تا تلاشهای دولت امریکا برای وضع مجدد تحریمها علیه ایران را مسدود کند.
در همین راستا روزنامه هافینگتنپست نوشت که همزمان با نزدیک شدن به ضربالاجل بعدی رییسجمهور امریکا در اواسط ماه اکتبر برای ارائه گزارش کنگره درباره پایبندی ایران به توافق هستهیی دیپلماتهای اروپایی در حال لابی با دولت ترامپ برای ماندن در این توافق هستند.
دیوید او سولیوان سفیر اتحادیه اروپا در واشنگتن نیز با بیان اینکه اگر امریکا از توافق هستهیی با ایران خارج شود و دوباره تحریمهایی را وضع کند که نه تنها ایران بلکه کشورهایی که با ایران تجارت میکنند را هدف قرار میدهد، گفت: اتحادیه اروپا میتواند از یک اساسنامه که به اواسط دهه 1990 باز میگردد، بهره ببرد که از شرکتهای اروپایی در برابر مجازات شدن به دلیل تحریمها حمایت میکند. وی افزود: ما این اساسنامه را داریم که از شرکتهای اروپایی که از سوی ماهیت فرامرزی تحریمهای امریکا در شرایط خاص حمایت قانونی میکند. من تردیدی ندارم که اگر این سناریو عملی شود که هنوز هم مشخص نیست، اتحادیه اروپا از منافع مشروع شرکتهایمان با تمام توان خود دفاع میکند. هافینگتنپست همچنین نوشت: از آنجایی که واشنگتن تقریبا هیچ روابط تجاری با ایران ندارد، تحریمهای امریکا علیه ایران در صورتی که دیگر کشورها به این اقدام نپیوندند یک بازدارنده هستهیی واقعی نخواهد بود. در سالهای منتهی به توافق هستهیی ایران و گروه 1+5 کشورهای اروپایی به همراه روسیه و چین با تلاشهای امریکا برای تحت فشار اقتصادی قرار دادن ایران همکاری کردند، اما اکنون که ایران برنامه هستهیی خود را در ازای رفع تحریمهای بینالمللی محدود کرده است، این کشورها که به حصول برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) کمک کردهاند هیچ دلیلی برای توقف دوباره روابط تجاریشان با تهران ندارند.
هشدار سفرای اروپایی در واشنگتن در آستانه ضربالاجل 15 اکتبر
هشدار سفرای اروپایی در واشنگتن در آستانه ضربالاجل 15 اکتبر انجام شده است که در آن دونالد ترامپ رییسجمهور کشور امریکا باید طبق قوانین کشورش گزارشی به کنگره درباره پایبندی ایران به تعهداتش در برجام ارائه دهد. این ضربالاجل نتیجه قانونی است که کنگره در سال 2015 تصویب کرد که از رییسجمهور میخواهد هر 90روز یک بار این پایبندی را تایید کند. رییسجمهور امریکا تاکنون دو بار پایبندی ایران را مورد تایید قرار داده، اما در هفتههای اخیر بارها نشان داده است که دیگر تمایلی به این کار ندارد و از مشاوران خود خواسته است تا راهی برای عدم تایید پایبندی ایران بیابند.
این در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی که طبق برجام وظیفه نظارت بر اجرای تعهدات هستهیی این توافق را دارد، تاکنون 8 بار تایید کرده که ایران بهطور کامل به توافق عمل میکند.
پیتر ویتیگ سفیر آلمان در امریکا در این باره اذعان داشت: هر کس که از خروج از توافق هستهیی دفاع میکند باید مسائل بزرگتری را هم در نظر بگیرد. شامل افزایش خطر از سرگیری غنیسازی ایران، خطر رقابت هستهیی در منطقهیی بیثبات و تاثیر آن بر تلاشهای جهانی عدم اشاعه. سفیر آلمان افزود: چنین اقدامی چه پیامی برای کشورهایی همچون کرهشمالی خواهد داشت؟ این اقدام این پیام را ارسال خواهد کرد که دیپلماسی قابل اعتماد نیست و شما نمیتوانید به توافقات دیپلماتیک اعتماد کنید. همچنین من معتقدم که این کار بر اعتبار ما در غرب زمانی که به توافقی که ایران آن را نقض نکرده است احترام نمیگذاریم، لطمه خواهد زد.
اگر ترامپ پایبندی ایران را تایید نکند، کنگره 60 روز فرصت دارد درباره بازگرداندن تحریمهایی که با برجام رفع شدهاند، تصمیمگیری کند. کنگره که تحت کنترل جمهوریخواهان قرار دارد، این فرصت را خواهد یافت تا تصمیم بگیرد توافق را نابود کند یا خیر، هر چند رهبران کنگره تاکنون مشخص نکردهاند که تمایلی برای وضع مجدد تحریمها دارند. تمام قانونگذاران جمهوریخواه با توافق هستهیی که در دوران دولت باراک اوباما که یک رییسجمهور دموکرات بود، مخالفت کردهاند.
کیم داروچ سفیر انگلیس در امریکا گفت که رییسجمهور ترامپ و ترزا می نخستوزیر انگلیس زمانی که هفته گذشته در نیویورک با یکدیگر دیدار کردند، تقریبا نیمی از گفتوگوهای خود را به ایران اختصاص دادند، هر چند که ترامپ مشخص نکرد، تصمیم وی درباره توافق هستهیی چیست. سفیر انگلیس تصریح کرد: می در این دیدار بار دیگر تشریح کرده است که چرا بریتانیا از توافق هستهیی دفاع میکند و آن را یک موضوع امنیت ملی میداند. وی افزود: تا زمانی که از نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی ایرانیها به پایبندی خود به توافق ادامه دهند، ما نیز به حمایت خود از این توافق ادامه میدهیم.
همچنین ژرارد آرو سفیر فرانسه در واشنگتن تاکید کرد که دیگر کشورهای امضاکننده توافق هستهیی یعنی روسیه، چین و ایران نیز مشخص کردهاند که از مذاکره مجدد بر سر این توافق حمایت نمیکنند.