تاثیر صندوقها بر توسعه اقتصادی
یکی از مهمترین استراتژیهای ایجاد صندوقهای سرمایهگذاری کاهش ریسک سرمایهگذارانی است که توانایی تحلیل وضعیت کلان اقتصادی را ندارند و این صندوقها با هدف جذب نقدینگیهای جامعه و بهکارگیری آنها در رشد، توسعه اقتصادی و افزایش میزان اشتغال گام بر میدارند. از اینرو صندوقهای با درآمد ثابت، میتوانند به بخشی از بازار دارایی که تمایل به سرمایهگذاری در بازار سرمایه و صنعت دارند و نیازمند کنترل بالاتری بر ریسک سرمایهگذاری هستند، پاسخ دهند. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن بیان کرد: با توجه به تصویب قانون توسعه ابزارهای مالی جدید در سال 1388 که برای تسهیل سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی برای حرکت اقتصاد از دولتی به خصوصی شکل گرفت، صندوقها به عنوان ابزار مالی جدید به بازار سرمایه در ایران معرفی شدند تا بتوانند در هر دو سوی حاکمیتی و اجتماع منافع بازار را تامین کنند. محسن فاضلیان با بیان اینکه گردش پول و سرمایه نقش بدیهی و بسزایی در رشد و توسعه صنایع مختلف و ایجاد اشتغال در جامعه دارد، اظهار داشت: با توجه به نیاز کنونی جامعه ایران به تولید شغل و گردش چرخهای صنعت، امروزه نیاز مدیریت گردش پول و هدایت آن به دالانهای سرمایهگذاری صحیح، نمود بیشتری پیدا کرده است. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: با رشد نقدینگی و پول در گردش در بازار پولی ایران، مدتهاست زنگ خطر نیاز به هدایت این جریان عظیم نقدینگی به دالانهای مفید سرمایهگذاری به صدا در آمده است. فاضلیان در گفتوگو با سنا، عنوان کرد: اما متاسفانه نوع سنتی سرمایهگذاری به صورت سپردهگذاری در بانکها و وامدهی به دلایل مختلف توان پاسخگویی به نیازهای جدید بازار را ندارد. از این دلایل میتوان به گستردگی ساختار بانکی و بوروکراسی و محدودیتهای بانکها اشاره کرد که امکان کاهش هزینههای مراودات پولی برای بانکها را عملا تضعیف میکند. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن ادامه داد: از سوی دیگر نقش کم سپردهگذار در انتخاب نوع سرمایهگذاری، دست بانکهای سنتی را برای انتخاب روش سرمایهگذاری بازتر و دست سپردهگذار را بستهتر کرده است؛ این وضعیت امکان انتخاب سود سرمایهگذاری بر اساس ریسک قبول شده را برای سرمایهگذار غیر ممکن میکند. وی افزود: در این شرایط قاعدتا سرمایهگذاران به دنبال راههای جایگزینی خواهند بود تا نقش پر رنگتری در انتخاب محل سرمایهگذاری بازی کنند و ریسک کنترل شده و دلخواهی نیز برای سرمایهگذاری خود تعریف کنند. صندوقهای سرمایهگذاری توان ارائه هر دو این ویژگیها را به سرمایهگذاران دارند. فاضلیان بیان کرد: اصولا صندوقهای سرمایهگذاری به دلیل ماهیت مسیر سرمایهگذاری، یعنی سرمایهگذاری در بازارهای مالی و صنایع، داراییهای مردم را از وامها با اهداف نا مشخص به سرمایهگذاری در صنعت کشور و به تبع رشد و بالندگی صنایع و ایجاد اشتغال، هدایت میکنند. همین ایجاد اشتغال باعث افزایش ثروت مردم و در نهایت بهبود شرایط زندگی آحاد جامعه در چرخه خود خواهد شد. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن خاطرنشان کرد: از سوی دیگر ریسک قابل قبول و در نتیجه بازده مورد انتظار سرمایهگذار، به انتخاب خود وی تعیین میشود. لذا صندوقها میتوانند سرمایههای خرد و کلان را تواماً و در کنار هم در سبدی از سرمایهگذاریها وارد کنند و ریسک سرمایهگذاری را تا حد زیادی در کنترل خود داشته باشند و از سوی دیگر امکان بازده بالاتر را به انتخاب خود فراهم آورند.
رابطه مستقیم میزان ریسک با سود
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که تاثیر سود بانکی بر فعالیت صندوقهای با درآمد ثابت چه خواهد بود، گفت: تعیین سود بانکی بر عهده بانک مرکزی کشور است، اما قطعا نظام عرضه و تقاضا همواره نرخهایی که متناسب با بازار نباشد تصحیح میکند. فاضلیان با اشاره به اینکه ویژگی مطلوب نظام عرضه و تقاضا برای تصحیح سودهای نامتناسب در بازار سرمایه و صندوقهای سرمایهگذاری هم صادق و جاری است، گفت: با تغییر سود بانکی در نظام بانکی کشور قطعا سود ارائه شده از سوی صندوقها نیز با تغییراتی مواجه خواهد شد. وی ادامه داد: باید توجه داشت که صندوقها تعیینکننده سود بانکی نیستند و نقش آنها تنها به عنوان یکی از ارکان بازار پول در کنار ارکان دیگر قابل تعریف است. سود صندوقهای با درآمد ثابت میتواند در میان مدت و بلندمدت به تعادلی با سود بانکی برسد اما این تعادل لزوما به معنای برابری سودها نیست. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن با بیان اینکه سود صندوقهای با در آمد ثابت بستگی شدیدی به ریسک مورد انتخاب سهامداران و اعضای صندوق دارد، تاکید کرد: ممکن است با انتخاب ریسک بالاتر سود بیشتری ارائه شود یا با انتخاب ریسک پایینتر سود کمتری ارائه شود و این ویژگی متمایزکننده صندوقها از بانکهاست که توان انتخاب نوع سرمایهگذاری را به سرمایهگذار میدهد. فاضلیان درخصوص کارمزد مدیر صندوق و اینکه این کارمزد چه نسبتی با سود سپرده میتواند داشته باشد هم توضیح داد: مدیر صندوق یکی از ارکان تعریف شده صندوق است و کارمزد آن نیز در زمان ایجاد صندوق تعیین میشود. وی با بیان اینکه قطعا تعیین کارمزد مدیر صندوق تابعی از بازده مورد انتظار و توان ایجاد بازده آن سرمایهگذاری است، اظهار داشت: کاهش سود سپرده اگر در میان و بلندمدت منجر به کاهش بازده مورد انتظار صندوقهای سرمایهگذاری شود یا با انتخاب ریسکهای بالاتر بنا بر قاعده بازار سرمایه بازده بالاتری را تسهیل کند، کارمزد مدیر صندوق نیز به تبع به تعادل خواهد رسید.
صندوقها تابع قوانین سازمان
فاضلیان سپس با اشاره به مقرراتی که این صندوقها از سوی بانک مرکزی ملزم به رعایت آن هستند، گفت: سازمان بورس و اوراق بهادار طی ابلاغیههایی که تاکنون منتشر کرده فهرستی از دستورالعملها، قوانین و بخشنامههایی که صندوقها را در بازار نظام مند میکنند معرفی کرده است. وی افزود: اصولا صندوقها تابع قوانین و نظامنامههای سازمان بورس و اوراق بهادار هستند و اینگونه قوانین در راهنمای اعطای مجوز تاسیس و فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری بر شمرده شدهاند. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: اما از نقطه نظر رعایت قوانین ابلاغی بانک مرکزی باید گفت بانک مرکزی با توجه به ویژگی حاکمیتی و کنترل نظام پولی کشور توانایی تاثیرگذاری بر عملکرد صندوقها را داراست.
صندوقهای ETF راهی برای جذب سرمایهگذاری خارجی
در سویی دیگر، حبیب رضا حدادی، مدیرعامل شرکت تامین سرمایه امید، از آغاز پذیرهنویسی صندوق سرمایهگذاری زرافشان امید ایرانیان (قابل معامله)، خبر داد. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه امید ضمن بیان مطلب فوق گفت: صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) از جمله صندوقهای سرمایهگذاری هستند که عمر آنها کمتر از 20 سال است. وی با بیان اینکه از جمله مزایای این صندوقها امکان خرید و فروش آنها در تمام طول ساعات معامله و بر اساس عرضه و تقاضاست، ادامه داد: شرکت تامین سرمایه امید، جزو نخستین شرکتهای درخواستکننده تاسیس صندوق سرمایهگذاری کالایی (در اوراق بهادار مبتنی بر طلا) به سازمان بورس و اوراق بهادار بوده است. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه امید افزود: این صندوق سرمایهگذاری از نوع قابل معامله کالایی است که در حال حاضر پس از ثبت، به عنوان دومین صندوق سرمایهگذاری کالایی طلا در شرف اخذ مجوز پذیرهنویسی از سازمان بورس و اوراق بهادار است.
حدادی با بیان اینکه شرکت تامین سرمایه امید در راستای تکمیل محصولات مالی خود به عنوان موسس، مدیر و بازارگردان این صندوق است، افزود: این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری میتوانند به عنوان ابزاری برای سرمایهگذاران خرد در نظر گرفته شوند و از طرفی میتواند منجر به کاهش ریسک شود. وی افزود: میتوان از این صندوق به عنوان فرصت و گزینهیی جهت جذب سرمایهگذاری خارجی بهره برد. حدادی افزود: با توجه به کاهش نرخ سود بانکی و پیشبینی روند قیمت طلا در بلندمدت (البته به صورت آهسته و پیوسته) سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر گواهی سپرده طلا (سکه طلا) میتواند فرصت مناسبی جهت کسب بازدهی باشد. گفتنی است، پذیرهنویسی این صندوق از 15 مهرماه 96 الی 19 مهر در کلیه کارگزاریهای سراسر کشور و همچنین به صورت آنلاین انجام خواهد گرفت.