تهدیدها و فرصت‌های فاینانس برای اقتصاد ایران

اخذ فاینانس خارجی به مثابه دو روی یک سکه است که یک روی آن تسریع بهره‌برداری پروژه‌های عمرانی بوده و روی دیگر آن به احتمال افزایش بدهی‌های خارجی معطوف می‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان، در گزارشی با بیان این مطلب افزود: طی ماه‌های گذشته، دولت تلاش بسیاری را برای دریافت فاینانس خارجی مد نظر قرار داده است. برخی کارشناسان از این اقدام دولت به نیکی یاد می‌کنند و برخی دیگر با یاد آور شدن دوران دولت سازندگی و افزایش بدهی‌های خارجی نسبت به تهدیدها و چالش‌های این تصمیم هشدار می‌دهند.

به واقع می‌توان از فاینانس خارجی به مثابه سکه با دو روی تهدید و فرصت یاد کرد که رقم خوردن هرکدام از این موارد، تابع تصمیمات و رویکردهایی است که به موازات جذب و دریافت فاینانس خارجی در دستور کار قرار می‌گیرد.

براساس این گزارش فاینانس به مبالغی گفته می‌شود که به عنون وام از کشورهای طرف قرارداد دریافت می‌شود، به‌طبع در صورت هزینه کرد این مبالغ در محل و عرصه‌های مناسب، مزایا و دستاوردهای این اقدام سازنده خواهد بود در غیر اینصورت، چالش این فاینانس با سر رسیدن اقساطی که با احتساب سود و بیمه عودت داده می‌شود، ظهور و بروز پیدا خواهد کرد.

محمد صادقی کارشناس اقتصادی با اشاره به عودت فاینانس خارجی بصورت ارزی اظهار داشت: در چنین شرایطی، نقش درآمدهای ارزی ایران بسیار حایز اهمیت خواهد بود و در صورت بروز نارسایی در فرآیند فروش نفت و کسب درآمدهای ارزی، چالش‌ها و مشکلات عدیده‌یی برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد. وی افزود: خوشبختانه، با وجود مشکلات متعدد اقتصادی، ایران از حیث بدهی خارجی با معضل جدی مواجه نیست و در شرایط موجود، امکان بازپرداخت مبالغ اخذ شده از کشورهای خارجی دشوار به نظر نمی‌رسد.

صادقی عنوان کرد: نکته حایز اهمیت به روند و روال اقتصادی ایران و چگونگی و کیفیت ثبات فروش نفت ایران معطوف می‌شود.

این کارشناس اقتصادی گفت: در صورت عهدشکنی ایالات متحده و طراحی دسیسه‌ها و توطئه‌های جدید و اعمال محدودیت برای فروش نفت ایران در بازارهای بین‌المللی، میزان درآمد دولت با موانع جدی مواجه خواهد شد و در چنین شرایطی بازپرداخت اقساط، امر ساده‌یی به نظر نمی‌رسد و

به‌طبع شاهد معضلی جدید و نوظهور خواهیم بود که مصداق از چاله درآمدن و به چاه افتادن است.

صادقی عنوان کرد: البته برخی از صاحب نظران اقتصادی بر این عقیده‌اند که با توجه رویکرد اروپا و عدم همراهی قاره سبز با ایالات متحده امریکا، دسیسه چینی و تحرکات امریکا راه به جایی نخواهد برد. وی افزود: فارغ از نظریات مطروحه در خصوص آینده برجام و تبعات و پیامدهای عهدشکنی ایالات متحده برای حیثیت این کشور در مجامع بین‌المللی، نباید از احتمالات به سادگی گذشت و به اعتقاد بنده ریسک چنین تصمیمی (جذب فاینانس خارجی) در شرایط موجود بالا است و در صورت به تاخیر انداختن دریافت فاینانس و شفاف‌تر شدن موضع امریکا در قِبال برجام، افق و چشم‌انداز روشن‌تری از میزان موفقیت یا مساله‌ساز شدن این امر ترسیم خواهد شد.

محمد شیرازی محقق و پژوهشگر اقتصادی با اشاره به لزوم اتخاذ تدابیر هوشمندانه در محل سرمایه‌گذاری‌ها (فاینانس خارجی) گفت: نتایج حاصله از افتتاح و بهره‌برداری برخی پروژه‌ها، زمان‌بر است و با عنایت به شرایط فعلی اقتصادی کشور، سرمایه‌گذاری در طرح‌های اینچنینی در قالب فاینانس خارجی، به مصلحت نیست.

وی افزود: به اعتقاد بنده برای هزینه کرد و تزریق فاینانس خارجی باید پروژه‌های زود بازده و اشتغال‌زا مدنظر قرار گیرد تا بتوان با توجه به تسریع حصول نتایج و بازدهی چنین طرح‌هایی در باز پرداخت اقساط فاینانس از بروز نارسایی و چالش‌های احتمالی پیشگیری کرد.

شیرازی گفت: جذب فاینانس خارجی، موضوع جدید و نوظهوری نیست و در گذشته نیز (حدود 20 سال پیش) ایران تجربه دریافت فاینانس را داشته اما متاسفانه نتایج به دست آمده از این اقدام در آن دوران مثبت و سازنده نبود و حداقل اینکه معایب آن بر محاسن آن می‌چربید.

این محقق و پژوهشگر اقتصادی گفت: به واقع، میزان دستاورد یا شکست احتمالی این رویکرد به میزان قابل توجهی به تصمیمات اتخاذ شده در این خصوص و محلی که مقرر است فاینانس خارجی در آن نقش‌آفرینی کند وابسته است.

محمود خاقانی‌سده کارشناس با اشاره به لزوم حمایت از تولید و تلاش حداکثری برای تقویت فزاینده آن عنوان کرد: یکی از جدی‌ترین نیازهای فعلی کشور در حوزه اقتصادی به تولید معطوف می‌شود، امری که مقام معظم رهبری نیز در نامگذاری سال جاری به آن اشاره داشته‌اند.

وی افزود: در صورتی که فاینانس خارجی در حوزه‌های تولیدی هزینه و سرمایه‌گذاری شود، قطعا شاهد حصول دستاوردهای ارزنده‌یی خواهیم بود، در غیر اینصورت جذب فاینانس، کمک شایانی به اقتصاد کشور نخواهد کرد و حتی می‌تواند این اقدام به سنگین‌تر شدن مشکلات موجود منتهی شود.

خاقانی سده عنوان کرد: اگرچه، در کوتاه‌مدت فاینانس خارجی خوشایند به نظر می‌رسد اما تبعات و پیامدهای منفی آن (در صورت بی‌تدبیری) در میان مدت و بلندمدت، نمود پیدا می‌کند و با چنین اوصافی، آینده نگری و برآوردی صحیح از مسیر اقتصادی کشور و احتمالات سیاسی آینده، نقش حایز اهمیتی در سمت و سوی سرنوشت و نتایج فاینانس خارجی ایفا خواهد کرد.

کارشناس اقتصادی در خاتمه یادآور شد: یکی از نکات حایز اهمیتی که باید در جذب فاینانس خارجی مد نظر قرار گیرد به سود 20 درصدی آن معطوف می‌شود که رقم بالایی به نظر می‌رسد و این امر ضرورت طراحی برنامه‌یی هوشمندانه را دو چندان می‌کند زیرا هر گونه اشتباه و خطا در این عرصه می‌تواند به تحمیل هزینه‌های سنگینی برای اقتصاد کشور منتهی شود.