دلایل ۳ گانه رشد نقدینگی و پایه پولی
عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی با برشمردن دلایل اصلی رشد نقدینگی، از بهبود شرایط بنگاه‌ها برای دریافت تسهیلات از بانک‌ها سخن گفت.
بانک مرکزی رقم نقدینگی تیرماه ۹۶ را بیش از یک‌هزار و ۳۳۳ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۳. ۳ درصد رشد داشته است. همچنین حجم پول در این دوره ۱۵۹۵. ۱ هزار میلیارد ریال با ۱۴. ۴ درصد رشد نسبت به تیرماه سال قبل بوده و حجم شبه پول نیز با ۲۴. ۶ درصد رشد به ۱۱۷۴۲. ۳ هزار میلیارد ریال رسید. سجاد ابراهیمی در گفت‌وگو با ایبِنا، با تحلیل روند رشد نقدینگی و آثار آن بر اقتصاد ایران، گفت: بخشی از رشد نقدینگی به تغییر وضعیت پایه پولی بر می‌گردد. پدیده‌یی که در سال گذشته با آن مواجه شدیم افزایش ضریب فزاینده پولی بود که بیشتر به خلق اعتبار بانک‌ها باز می‌گردد. عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: یک بخش دیگر از رشد نقدینگی به سیاست‌های بانک مرکزی بازمی‌گردد به نحوی که کاهش نرخ تورم مدنظر دولت محقق شده بود و پس از آن طرح حمایت از صنایع کوچک و بنگاه‌ها مطرح شد که نمونه آن برنامه پرداخت
۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به تولید در سال جاری است.
رشد ۳۵ درصدی تسهیلات‌دهی بانک‌ها
ابراهیمی با اشاره به وضعیت بانک‌ها به عنوان دلیل دیگر رشد نقدینگی، افزود: این موارد باعث شد که پایه پولی حدود ۱۷ درصد رشد داشته باشد. موضوع دیگری که باعث رشد شبه پول شد مربوط به عملکرد سیستم بانکی است به نحوی که میزان اعتبارات پرداختی به سیستم بانکی در سال گذشته تا ۳۵ درصد رشد داشته است. وی با تاکید بر اینکه برخی مباحث مطرح شده از سوی بنگاه‌ها درباره مشکلات مربوط به نقدینگی قابل نقد و بررسی است، گفت: رشد شبه پول که بر افزایش نقدینگی تاثیرگذار بوده به رشد تسهیلات دهی بانک‌ها باز می‌گردد.
عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تصریح کرد: اینکه بنگاه‌ها مرتبا می‌گویند دچار مشکلات نقدینگی هستند بخشی به ساختار تولیدی اقتصاد ایران باز می‌گردد. به صورت کلی ساختار تولیدی در بسیاری از بخش‌ها ناکارآمد بوده و در واقع استفاده از تسهیلات ارزان قیمت نوعی عادت شده است.
به گفته ابراهیمی، تا دو سال پیش نرخی که با آن به بنگاه‌ها تسهیلات پرداخت می‌شد منفی بود و در واقع بنگاه‌ها با دریافت تسهیلات از نوعی یارانه برخوردار می‌شدند. در یکی دو سال اخیر نرخ‌ها تا حدودی مثبت شده و از تورم پیشی گرفته است و طبیعتا شرایط دریافت تسهیلات بنگاه‌ها متفاوت شد، ولی به صورت کلی بنگاه‌ها با دریافت تسهیلات به نحوی که مطرح می‌شود با مشکل مواجه نیستند. وی با اشاره به اینکه در طول سال نیاز بنگاه‌ها به تسهیلات به میزان ارزش اسمی محصولات آن واحد رشد می‌کند، گفت: بنابراین رشد ارزش اسمی بنگاه‌ها یا در افزایش تولید یا رشد قیمت اتفاق می‌افتد. به عنوان نمونه وقتی گردش مالی بنگاه به میزان مشخصی بوده که حالا دو برابر شده، طبیعتا نیاز مالی بنگاه نیز دو برابر می‌شود.
دسترسی تولید به منابع مالی بهبود یافت
عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: حال آمارها به ما نشان می‌دهد رشد قیمت و ظرفیت بخش تولید در سال گذشته زیر ۲۰ درصد بوده، ولی تسهیلات دهی بانک‌ها بیشتر از این میزان اتفاق افتاد؛ بنابراین می‌توانیم بگوییم در سال ۹۵ و حتی سال ۹۴، میزان دسترسی بنگاه‌ها به تسهیلات بهبود یافته و به ازاء هر واحد تولید، دسترسی مناسب‌تری به منابع مالی بانک‌ها داشته‌اند. ابراهیمی درباره رشد نقدینگی و هزار میلیاردی شدن آن و خطرات احتمالی آن برای اقتصاد ایران، خاطرنشان کرد: رشد نقدینگی بیشترین اثر را بر روی تورم خواهد داشت و اینکه در یک‌سال اخیر ما مشاهده کردیم که رشد نقدینگی بالا رفته ولی تورم به آن میزان رشد نداشته، نمی‌توان این نتیجه را گرفت که ارتباطی بین رشد نقدینگی و تورم وجود ندارد و ما هرقدر بخواهیم می‌توانیم پایه پولی را افزایش دهیم. به گفته وی، با توجه به متغیرهای مختلف می‌توان گفت تاثیر رشد نقدینگی در سایر بخش‌ها مانند تورم می‌تواند در دوره‌های آتی اتفاق بیفتد. بنابراین مهم‌ترین مشکلی که رشد نقدینگی ایجاد می‌کند در افزایش نرخ تورم است که می‌تواند نگرانی‌ها و اثرات منفی در سرمایه‌گذاری‌ها در اقتصاد ایران را به همراه داشته باشد. عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: البته اقتصاد ایران در حال رشد است و اگر نرخ رشد نقدینگی نیز به همان میزان باشد، مشکلی به وجود نمی‌آید و زمانی مشکل به وجود می‌آید که عدم تناسب در این زمینه داشته باشیم.
