کاتالونیا؛ بازیگر اصلی اقتصاد اسپانیا
گروه گوناگون|
همه‌پرسی استقلال کاتالونیا یکی از بحران‌های بزرگ سیاسی از دهه 1970 تاکنون در اسپانیا به شمار می‌رود. طبق گزارش‌های به دست آمده، پیش از این در سال 2014 نیز این منطقه شاهد همه‌پرسی استقلال بود که به سرانجام نرسید، اما در اول اکتبر با وجود مخالفت‌های بسیاری که صورت گرفت، همه‌پرسی تازه‌یی برگزار شد. هرچند که دولت اسپانیا با کمک نیروهای نظامی درصدد مخالفت با آن برآمد و البته حالا هم گزارش‌ها حاکی از آن است که رهبران کاتالونیا گفته‌اند، قصد مذاکره در این زمینه را دارند.
منطقه کاتالونیا، بیشترین حجم تولید را در میان مناطق مختلف اسپانیا دارد و طبق برآوردهای صورت‌گرفته، حدود 20درصد کل تولید ناخالص اسپانیا به این منطقه اختصاص دارد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که سرانه تولید ناخالص داخلی این منطقه از سال 2007 تاکنون بیشتر از اسپانیا به منطقه یورو نزدیک است. بر این اساس در صورتی که مردم این منطقه، اعلام جدایی از اسپانیا کنند، این کشور اروپایی، تقریبا یک‌پنجم اقتصاد خود را از دست می‌دهد. بر اساس آمار به دست آمده، سرانه تولید ناخالص داخلی کاتالونیا در سال 2009، حدود 29 هزار یورو بود که این رقم در منطقه یورو به 28 هزار یورو و در آلمان 31هزار یورو اعلام شد. این در حالی بود که در آن سال سرانه GDP اسپانیا، 24هزار یورو بود. آن‌طور که در سایر گزارش‌ها آمده، منطقه کاتالونیا، علاوه بر اینکه بیشترین حجم تولید را در اسپانیا دارد، یک‌سوم از صادرات اسپانیا نیز سهم این منطقه است.
همان‌طور که گفته شد، سرانه GDP کاتالونیا در مقایسه با اسپانیا به کشورهای یورو نزدیک‌تر است. پس از سال 2007 نیز تولید ناخالص داخلی کاتالونیا با نوسان‌های اندکی حرکت خود را ادامه داد و در بین سال‌های 2008 و 2009 با اندکی کاهش با سرانه تولید ناخالص داخلی منطقه یورو برابر شد. در این سال‌ها سرانه GDP در کاتالونیا و کشورهای منطقه یورو کمی بیش از 28هزار یورو اعلام شد که این رقم در آلمان بیش از 30 یورو بود. در این سال‌ها، سرانه تولید ناخالص داخلی اسپانیا به کمتر از 23هزار یورو رسیده بود. طبق گفته کارشناسان اقتصادی، بعد از بحران مالی سال 2008 که نقطه آن در سال 2011 بود، با توجه به بحران بدهی‌های دولت اسپانیا و اوضاع نامناسب اقتصادی حاکم بر این کشور، مردم کاتالونیا احساس کردند مالیات‌هایی که به دولت پرداخت می‌کنند، بیشتر برای مناطق دیگر اسپانیا استفاده می‌شود و همین موضوع موجب نارضایتی آنها شد. کاتالونیا 21درصد از کل مالیات پرداخت شده به دولت اسپانیا را به خود اختصاص داده که بر اساس آمارهای موجود بسیار بیشتر از آن چیزی است که به عنوان بودجه از سوی دولت اسپانیا به کاتالونیا اختصاص می‌یابد. در این سال‌ها که تولید ناخالص داخلی اسپانیا متوقف و در زمان‌هایی کاهش یافته بود، کاتالونیا همگام با کشورهای منطقه یورو پیش رفت. از سال 2014 نیز اسپانیا، کاتالونیا، منطقه یورو و آلمان روند صعودی در تولیدات ناخالص داخلی پیش گرفتند. آمارهای به دست آمده نشان می‌دهد در سال 2016، سرانه GDP منطقه کاتالونیا حدود 30هزار یورو اعلام شده که این رقم در منطقه یورو، 32هزار یورو و در آلمان 38هزار یورو بود. این در حالی است که در سال گذشته میلادی، سرانه GDP اسپانیا 24هزار یورو گزارش شد. آن‌طور که در گزارش‌ها گفته شده، کاتالونیا پتانسیل بالایی در جذب سرمایه دارد به‌گونه‌یی که یک‌سوم از شرکت‌های خارجی فعال در اسپانیا در این منطقه قرار دارند. بر این اساس کاتالان‌های ساکنان منطقه کاتالونیا معتقدند در صورتی که از اسپانیا جدا شوند، می‌توانند بودجه بیشتری را به توسعه منطقه خود اختصاص دهند. با این حال اتحادیه اروپا اعلام کرده است که در صورت جدایی این منطقه از اسپانیا با عضویت کاتالان‌ها در این اتحادیه موافقت نخواهد کرد، چرا که همه اعضای عضو این اتحادیه از جمله اسپانیا باید با آن موافقت کنند. یکی از کارشناسان اقتصادی معتقد است در شرایط کنونی پتانسیلی برای جدا شدن کاتالونیا از اسپانیا به عنوان یک عضو مستقل از اتحادیه اروپا وجود ندارد و این در حالی است که بسیاری از حامیان استقلال کاتالونیا به عنوان عضویت کامل در اروپا هستند. از سوی دیگر در صورتی که کاتالونیا به عضویت اتحادیه اروپا در نیاید، با بحران در صادرات مواجه خواهد شد چرا که هزینه صادرات کالاهای کاتالونیا به اروپا افزایش یافته و عملا رقابت‌پذیری آنها در برابر دیگر رقبای اروپایی به‌شدت کاهش می‌یابد.
