چالش‌های اقتصادی پیش روی ژاپن
گروه جهان|
انتخابات پارلمانی ژاپن یک‌شنبه در میانه هشدار درباره یکی از شدیدترین توفان‌ها در این کشور برگزار شد و به نظر می‌رسد که شینزو آبه نخست‌وزیر کنونی از شانس بالایی برای ابقا در سمت خود برخوردار است؛ اگرچه منتقدان معتقدند که او برای تحقق وعده 5 سال پیش خود در زمینه نوسازی اقتصاد به اندازه کافی تلاش نکرده است.
به گزارش«فرانس 24» مراکز رای‌گیری از ساعت 7 بامداد بازگشایی شدند. در میانه روز رانش زمین ناشی از توفان، رای‌گیری در یکی از مراکز را به تعویق انداخت و موج‌های بلند مقامات انتخاباتی را وادار کرد از شمارش آرا در یکی از جزایر صرف‌نظر کنند. اما با وجود باد و باران شدید تا پیش از ساعت 11 بیش از 10درصد افراد واجد شرایط برگه‌های رای خود را در صندوق‌ها ریخته و 15میلیون و 640 هزار نفر دیگر نیز تا پیش از روز جمعه به طور زودهنگام رای داده بودند. اگرچه تحلیلگران گفته‌اند، حضور اندک مردم در انتخابات به نفع شینزو آبه خواهد بود اما به نظر می‌رسد موضع‌گیری سرسختانه وی در قبال تحریک‌های کره‌شمالی و سیاست‌های پولی و اقتصادی‌اش طرفداران زیادی در میان ژاپنی‌ها دارد.
به گزارش«سی‌ان‌ان مانی» شینزو آبه با اجرای برنامه موسوم به «آبه نومیک» سعی کرد دو دهه رشد تقریبا صفر درصدی را ابقا کند و رکود قیمت‌ها در سومین اقتصاد بزرگ جهان را بشکند. نشانه‌هایی از پیشرفت نیز قابل مشاهده است: رشد اقتصادی در بررسی‌های 3ماهه بهبود یافته و اعتماد تجاری به بیشترین سطح در یک دهه گذشته رسیده است. اما ژاپن هنوز با فهرست بلندبالایی از چالش‌ها مواجه است که شینزو آبه سعی دارد آنها را برطرف کند.
حجم بالای بدهی‌های دولت
ژاپن در صدر فهرست کشورهای ثروتمند مقروض جهان قرار دارد و بدهی دولت این کشور بیش از دو برابر حجم اقتصاد آن است. دولت برای پرداخت این بدهی‌ها به افزایش درآمد نیاز دارد اما در عین حال مجبور است از نقدینگی موجود برای هزینه در بخش خدمات درمانی جمعیت این کشور که عمدتا سن بالایی دارند، استفاده کند. دیدگاه شینزو آبه این است که افزایش رشد اقتصادی کاهش حجم بدهی‌ها را تسهیل خواهد کرد چراکه امکان افزایش مالیات‌ها و در نتیجه افزایش درآمدهای مالیاتی دولت فراهم می‌آید.
استفان نگی، استاد دانشگاه بین‌المللی کریستین توکیو گفت:«در این دیدگاه، رشد از حل مشکلات مالی در کوتاه و میان‌مدت مهم‌تر است.» نخست‌وزیر مجبور است در این زمینه تصمیمات دشواری اتخاذ کند؛ برنامه نامحبوب افزایش مالیات بر فروش در سال 2014 که با هدف افزایش درآمدهای دولت به اجرا گذاشته شد در نهایت اقتصاد را به ورطه رکود کشاند و شینزو آبه سال گذشته مجبور شد، برنامه یک مورد افزایش مالیاتی دیگر را به تعویق اندازد. اما دولت ژاپن با سررسید فوری پرداخت مواجه نیست؛ بیشتر بدهی‌های دولت به بانک مرکزی ژاپن و دیگر نهادهای داخلی است و بخش خیلی جزئی از این بدهی به کشورهای خارجی مربوط می‌شود.
مشکلات بازار کار
نرخ بیکاری در ژاپن در قیاس با دیگر اقتصادهای توسعه‌یافته همچون فرانسه به شدت پایین است اما به صفر نمی‌رسد. روند افزایش دستمزدها نیز با سرعت خیلی پایینی پیش می‌رود و همین مساله از تمایل مردم ژاپن به خرج کردن به شدت کاسته است. همین مساله سبب شده نرخ تورم پایین بماند و به رقم سیاست‌های سختگیرانه پولی، بانک مرکزی ژاپن هیچ پیشرفتی در دستیابی به نرخ تورم 2درصدی نداشته است. رکود و کاهش قیمت‌ها به طور عمده خبر بدی برای اقتصاد یک کشور محسوب می‌شوند. مصرف‌کنندگان از خرید دست می‌کشند و شرکت‌ها در افزایش سوددهی با مشکل مواجه می‌شوند و در نتیجه وجوه نقد کمتری برای سرمایه‌گذاری در محصولات جدید یا افزایش دستمزدها باقی می‌ماند. مارسل تیلینت، کارشناس اقتصادی موسسه تحقیقاتی کپیتال اکونومیست ژاپن در این باره گفت:«در چنین شرایطی تغییر ذهنیت خانوارها بسیار دشوار می‌شود.»
آشفتگی در شرکت‌ها
ژاپن در چند سال گذشته با یک سری رسوایی‌های بزرگ در شرکت‌ها درگیر بوده است. ماه گذشته غول صنعتی«کوبه استیل» به جعل آمار در زمینه فروش محصولات به مصرف‌کنندگان بزرگی همچون تویوتا، بویینگ و نیسان اعتراف و اعلام کرد، تولید خودرو برای بازار ژاپن را به دلیل نقص در بازرسی‌های ایمنی متوقف کرده است. فهرست بلندبالای رسوایی‌ها، نقص در کیسه هوای سرنشین در شرکت تاکاتا، مشکلات حسابرسی و ساخت‌‌و‌ساز هسته‌یی توشیبا، آمار جعلی مربوط به مصرف سوخت میتسوبیشی موتورز و فساد و کلاهبرداری در شرکت اُلیمپوس را نیز شامل می‌شود. پروفسور توماس کلارک، مدیر مرکز اداره شرکت‌ها در دانشکده تجاری یو‌تی‌اس سیدنی گفت:«نگرانی عمده از این است که روحیه رقابتی و استانداردهای شرکت‌های ژاپنی افول کرده باشد.»
نبود پویایی در بازار
از زمانی که شینزو آبه در ژاپن به قدرت رسید، این کشور از رتبه چهاردهم در میان اعضای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی به رتبه بیست و ششم تنزل کرد. به گزارش کپیتال اکونومیست، نیروی کار ژاپنی حدود یک سوم کمتر از نیروی کار امریکایی کارآمد است و سطح سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های خارجی در ژاپن کمترین میزان در میان اقتصادهای ثروتمند است. تیلینت گفت:«پویایی چندانی در بخش تجاری دیده نمی‌شود. دولت شینزو آبه باید در زمینه اصلاحات متهورانه‌تر عمل کند؛ در غیر این صورت رشد اقتصادی کشور در چند سال آینده به کلی آسیب خواهد دید.» یکی از راه‌هایی که شینزو آبه می‌تواند اندکی شرایط را تغییر دهد، این است که از طریق تدابیری همچون تسهیل مراقبت از کودکان، زنان را به حضور بیشتر در بازار کار ترغیب کند؛ اگرچه تلاش‌های وی در این زمینه تاکنون نتیجه چندانی نداشته‌اند. استفاده بیشتر از نیروی کار خارجی نیز می‌تواند سودمند باشد اما در کشوری که از دیرباز قوانین سختگیرانه‌یی در زمینه مهاجرت داشته چنین اقدامی موانع سیاسی زیادی دارد.
مسلم است که مشکلات ژاپن به مرور زمان افزایش می‌یابد. بیش از یک چهارم از جمعیت این کشور بیش از 65 سال سن دارند و شرایط وخیم‌تر نیز می‌شود. به گزارش الجزیره طبق نتایج اولیه انتخابات انتظار می‌رود، ائتلاف حاکم متشکل از حزب لیبرال دموکرات شینزو آبه و حزب کومیتو بیش از 300کرسی از مجموع 465کرسی پارلمانی را از آن خود کنند. شینزو آبه ماه گذشته برای تحکیم موضع خود در رسیدگی به «بحران ملی» یعنی کهولت سن و تنش‌های هسته‌یی با کره‌شمالی، مجلس عوام پارلمان را منحل و انتخابات زودهنگام برگزار کرد و انتظار می‌رود رای اکثریتی به حزب حاکم مسیر شینزو آبه را برای ایجاد تغییراتی در قانون اساسی در رسیدگی به این مشکلات هموار کند.
خسارت ۳۵ میلیارد دلاری توفان در ژاپن
توفان لان که از دیروز یک‌شنبه در بخش‌هایی از ژاپن با وزش باد و باران‌های شدید همراه بود، بامداد امروز به سواحل توکیو رسید. به گزارش بلومبرگ، چاک واتسون، کارشناس نمونه‌سازی از بلایای طبیعی در موسسه تحقیقاتی انکی در ایالت جورجیا امریکا پیش‌بینی کرده، خسارت‌های ناشی از این توفان که رده 4 محسوب می‌شود به ۲۵تا ۳۵میلیارد دلار برسد. همچنین انتظار می‌رود شدت این توفان به رده 5 بالاترین سطح در رده‌بندی افزایش یابد. واتسون گفت:«زیرساخت‌های ژاپنی برای تحمل توفانی نظیر لان از زیرساخت‌های امریکایی بسیار مجهزتر هستند؛ اگر توفانی مشابه لان به نیویورک یا میامی می‌رسید خسارتی بین ۷۵تا ۱۰۰میلیارد دلار بر جا می‌گذاشت.» توفان لان آخرین توفان در گروه توفان‌های سهمگین و مخرب موسمی شامل توفان‌های ماریا، ایرما، هاروی و اوفلیاست که در دو ماه گذشته ایالت‌های تگزاس و فلوریدای امریکا، پورتوریکو و ایرلند را درنوردیده‌اند. واتسون افزود:«از ماه آگوست تاکنون این هفدهمین بلای طبیعی است که تهدیدی برای جان بیش از یک میلیون نفر بوده و خسارت ناشی از آن از مرز یک میلیارد دلار می‌گذرد. »
