توقف بی‌سر و صدای طرح کارت اعتباری در بانک‌ها

گروه بانک و بیمه |

طرح کارت اعتباری عام که قرار بود مزیت‌های زیادی برای شبکه بانکی و اقتصاد کشور داشته باشد، به فاصله چند ماه در بانک‌ها متوقف شد و در این میان تنها خاطره آن برای مردم و رسانه‌ها باقی ماند.

به گزارش «تعادل»، برخی کارشناسان در ماه‌های اخیر این‌گونه اظهارنظر کرده‌اند که ظاهرا کارت‌های اعتباری جایگزین تسهیلات خرد شده و بانک‌ها از طریق کارت‌های اعتباری تسهیلات خرد خود را پرداخت کرده‌اند.

اما از سوی دیگر، آمار مانده تسهیلات مرابحه نشان می‌دهد که 56 هزار میلیارد تومان معادل 5.8درصد کل مانده تسهیلات بانک‌ها رسیده و نشان می‌دهد که مرابحه و کارت‌های اعتباری فعال بوده و مانده آن بیشتر شده اما به صورت ملموس و همه‌گیر مورداستفاده قرار نگرفته است.

دلیل اصلی این عدم استقبال مردم، نرخ‌های سود بالای این کارت‌های اعتباری بوده که برای خرید کالا و لوازم منزل و... مقرون به صرفه نبوده و در نتیجه مصرف‌کننده و فروشنده از این طرح استقبال نکرده‌اند. به گزارش فارس، از روزی که به‌طور رسمی با حضور رییس کل بانک مرکزی در شعبه مرکزی بانک ملی از کارت‌های اعتباری 10، 30 و 50 میلیون تومانی خرید کالا رونمایی شد، یک سال و 27 روز می‌گذرد.

رییس کل بانک مرکزی آن روز می‌گفت: «روش استفاده از کارت‌های اعتباری به این شکل است که دارنده کارت می‌تواند در حساب آن موجودی داشته باشد و اگر از موجودی خودش استفاده می‌کند، نیاز به استفاده از این تسهیلات نیست اما اگر موجودی نداشته باشد و خرید کند، در واقع فرد از تسهیلات این کارت استفاده کرده که باید با مکانیسم خاصی نسبت به تامین سود آن اقدام و تسویه حساب کند. این کارت‌ها در 3 سقف 10 میلیون، 30 میلیون و 50 میلیون تومان است که با بررسی اعتبار متقاضی این کار انجام می‌شود، خوشبختانه بانک ملی به صدور کارت اقدام کرده و بانک‌های دیگر هم کمابیش این کار را شروع کرده‌اند.» یک نشست خبری هم به همین مناسبت قبل از این مراسم در بانک مرکزی برگزار شده بود. در ماه‌های ابتدایی برخی بانک‌ها اقدام به عرضه این کارت‌ها به مشتریان کردند. البته بانک مرکزی هیچ گزارشی از روند اجرای این طرح در شبکه بانکی منتشر نکرد اما بیشترین کارت اعتباری توزیع شده در سیستم بانکی توسط بانک ملی بوده که رقم آن بالغ بر 70هزار فقره است.

مدت کوتاهی پس از رونمایی رسمی کارت‌های اعتباری، بانک‌ها این طرح را از دستور کار خارج کردند و سراغ روش‌های قبلی اعطای تسهیلات خرد رفتند.

در طرح کارت اعتباری عام، معادل بازپرداخت، کارت اعتباری مجددا شارژ می‌شد. به‌عنوان مثال اگر فرد

 2 میلیون تومان از اعتبار کارت را استفاده و پس از مدتی یک‌میلیون تومان آن را به حساب بانک واریز می‌کرد، اعتبار کارت یک‌میلیون تومان دیگر شارژ می‌شد.

بنابراین در شرایط مشکلات نقدینگی و تامین مالی بانک‌ها، باید بخشی از منابع همواره در این قالب در گردش باشد. به نظر می‌رسد همین مساله دلیل اصلی روی‌گردانی بانک‌ها از این طرح باشد. در حال حاضر تقریبا همه بانک‌ها در قالب کارت که فقط از طریق پایانه‌های فروشگاهی قابل استفاده است، تسهیلات می‌پردازند. تنها تفاوت این روش بانک‌ها با طرح کارت اعتباری عام همان امکان شارژ دوباره کارت است.

بنابراین آن همه سخنرانی و نشست خبری و مراسم رونمایی و تعاریف و تمجیدها از طرح کارت اعتباری عام که می‌توانست تقاضای کل را افزایش دهد و رونق را به اقتصاد بازگرداند، به فاصله چند ماه نقش بر آب شد.

در واقع سرنوشت طرح کارت اعتباری عام به همان سرنوشتی دچار شد که طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی پیدا کرد، با این تفاوت که بانک مرکزی به روش‌های مختلف، ناموفق بودن طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی را به رخ کشید اما کاملا بی‌سر و صدا از کنار طرح نافرجام کارت اعتباری عام گذشت.

البته پاسخ بانک مرکزی به این ماجرا قابل پیش‌بینی است. مسوولان بانک مرکزی خواهند گفت این طرح بستری برای اجرای طرح کارت اعتباری بود و بانک‌ها مختار به اجرای آن بودند و این طرح برای بانک‌ها الزام‌آور نبود.

بسیار عالی، خداوند پیشنهاددهندگان این طرح‌های غیرقابل الزام‌آور را برای شبکه زنده دارد که اگر نباشند بانک‌ها از هر نوع خبر ظاهرا مثبت و امیدوارکننده‌یی خالی می‌شوند و هیچ خبری نمی‌ماند جز مطالبات معوق و بدهی به بانک مرکزی و اضافه‌برداشت‌های مکرر و عدم اجرای چارچوب پرداخت سود علی‌الحساب به مشتریان و دارایی‌های سمی و اموال مازاد و هزاران موضوع یأس‌آور دیگر.