معضل اقتصاد قاچاق است نه واردات
تعادل
«مدیریت واردات» که به یکی از مهم‌ترین اولویت‌های کاری دولتمردان تبدیل شده را می‌توان یک ابزار کلیدی برای کنترل قاچاق دانست. علاوه بر اینها، با مدیریت کردن ورود کالاها به کشور می‌توان به شفاف‌سازی تجارت نیز کمک کرد. اما در عین حال فعالان اقتصادی بر این باورند که تعریف نابجا از مفهوم واردات در کشور می‌تواند خود زمینه‌ساز رساندن آسیب به تجارت شود. به گفته آنها، مدت زیادی است که ترکیب مفهومی واردات بی‌رویه از سوی جامعه تکرار می‌شود، که متاسفانه این مفهوم به صورت مبهم باقی مانده است. در همین راستا، کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران در تازه‌ترین نشست خود میزبان نایب‌رییس اتاق ایران بود تا با تصویب بیانیه‌یی از سوی اعضا برای رسیدن به ادبیاتی واحد در زمینه واردات، بر لزوم فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش‌ها نسبت به یک بال مهم تجارت که همان واردات است، تاکید شود. در این نشست تخصصی با حضور جمعی از فعالان اقتصادی برگزار شد، نایب‌رییس پارلمان بخش خصوصی کشور با تاکید بر اهمیت هم‌گرایی بین تشکل‌ها، فدراسیون و کمیسیون واردات تصریح کرد: در ادبیات کشور ما مفهوم واردات تعریف نادرستی دارد. استفاده از ترکیب واردات بی‌رویه اقدام نابجایی است که همچنان تکرار می‌شود. از طرفی می‌بینیم که برخلاف سایر کشورها، مفاهیم اقتصادی در ایران بار ارزشی پیدا کرده‌اند. در حالی که در سایر کشورها قانون چتر مشترک همه فعالیت‌هاست.
پدرام سلطانی، نوع تقسیم‌بندی در تشکل‌های داخلی و خارجی را مورد توجه قرار داد و افزود: در کشورهای دیگر صادرکنندگان، واردکنندگان و تولیدکنندگان یک محصول، حول یک محور و یک انجمن جمع می‌شوند زیرا فعالیت آنها بسیار به هم وابسته است و باید در کنار هم به مدیریت بازار محصول موردنظر بپردازند.
وی توصیه کرد که این گفتمان به تدریج در اتاق ایران نیز شکل بگیرد و فعالان اقتصادی به این نتیجه برسند که جدایی بین تولیدکننده، واردکننده و صادرکننده به ضرر آنها در بازارهای جهانی خواهد بود. سلطانی همچنین این آمار را هم اعلام کرد که ایران از نظر میزان واردات نسبت به تولید ناخالص داخلی جزو 5 کشور آخر دنیا محسوب می‌شود. میزان واردات هر کشوری را با اندازه اقتصاد همان کشور می‌سنجند و در این اندازه‌گیری مشخص شده که ایران از نظر واردات جزو کشورهای انتهای جدول است. به باور نایب‌رییس اتاق ایران آنچه اقتصاد کشور را آزار می‌دهد و از آن به عنوان واردات بی‌رویه یاد می‌کنیم، پدیده شوم قاچاق است که قبح آن در کشور ریخته و به صورت سازمان یافته درآمده است. برخوردهای نظامی و انتظامی با قاچاق تاثیر لازم را نداشته و آمارها نشان می‌دهد همچنان قاچاق توجیه اقتصادی دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به کاهش هزینه مبادله اشاره کرد. به اعتقاد این فعال اقتصادی هزینه بالای حمل‌ونقل تاثیر زیادی در بالا رفتن بهای تمام شده کالا دارد.
سلطانی گفت: نکته جالب اینجاست که با توجه به شرایط جغرافیایی کشور، حمل‌ونقل از جمله مزیت‌های نسبی اقتصاد ایران به شمار می‌آید اما متاسفانه نمی‌دانیم چه طور از آن استفاده کنیم. یک روز ایران راه اصلی ترانزیت کشورهای منطقه بود اما امروز به حاشیه رفته است. سلطانی تاکید می‌کند: درآمدهای حاصل از ترانزیت می‌تواند با درآمدهای نفتی برابری کند اما از آن غافل هستیم. از سوی دیگر رشد ترانزیت در افزایش امنیت نیز تاثیر دارد؛ وقتی کشور به چهارراه ترانزیتی تبدیل شود همه کشورهای منطقه برای حفظ مسیر و تولیدات خود که در این مسیر در حرکت هستند، حافظ امنیت کشور خواهند بود. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که دولت چه طور می‌خواهد با این همه موانع در حوزه‌های مزیت‌دار، اشتغال‌زایی کند؟ نایب‌رییس اتاق ایران از شکاف عمیقی که بین ایران و کشورهای دیگر در زمینه تولید با ارزش‌افزوده بالا وجود دارد سخن گفت و تصریح کرد: مسوولان برنامه‌یی برای جبران این شکاف ارائه نمی‌دهند و تنها هدف‌گذاری می‌کنند. البته یک راهکار خوب وجود دارد و آن رشد تولید خدمات در کشور است؛ خدماتی که در آنها مزیت داریم، مانند همین ترانزیت که اگر به آن توجه شود می‌تواند زمینه خوبی در رشد اقتصادی باشد. سلطانی در ادامه مثالی را مطرح کرد. ایران از نظر صنعت پتروشیمی ظرفیت‌های بسیار عالی دارد اما این مزیت تنها در صنعت پتروشیمی باقی مانده و به صنایع پایین‌دستی سرایت نکرده است. پتروشیمی‌ها می‌توانند خوراک صنایع پایین‌دستی کشور را با هزینه کمتر نسبت به دیگر کشورها که از این صنعت محروم هستند، تامین کنند و صنایع پایین‌دستی هم با ایجاد ارزش‌افزوده، کالاهای نهایی را صادر کنند. اما متاسفانه امروز صنایع پتروشیمی ایران خوراک تهیه شده را با انواع مشوق‌ها و تسهیلاتی که در اختیار دارند ارزان‌تر از داخل به خریداران خارجی می‌فروشند، آن وقت مجبور می‌شویم محصولات موردنیاز خود را از ترکیه و چین که خریدار خوراک پتروشیمی از ایران هستند، وارد کنیم.
