تغییر در وام خانه‌اولی‌ها؛ شاید وقتی دیگر
گروه راه و شهرسازی
اوایل مهرماه سال جاری، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگویی اعلام کرد که بسته پیشنهادی این وزارتخانه درباره شرایط جدید اعطای تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم آماده است و تا اواخر مهرماه، شرایط اعلام شده در این بسته تعیین تکلیف می‌شود. در این میان مشاور وزیر راه و شهرسازی هم از افزایش دوره بازپرداخت تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم از 12 سال به ۱۵ سال و کاهش 1.5درصدی نرخ سود این تسهیلات خبر داد.
چند روز پس از انتشار گفت‌وگوی مشاور وزیر راه و شهرسازی، این خبر از سوی وزارتخانه یادشده تکذیب شد و با نزدیک شدن به زمان وعده داده شده درباره انتشار مفاد بسته پیشنهادی، معاون مسکن و ساختمان در گفت‌وگویی اعلام کرد که این بسته پیشنهادی روند اداری را طی می‌کند و نتیجه آن در آینده رسانه‌یی می‌شود. این درحالی است که مدیرعامل بانک مسکن به‌تازگی در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرده است که تاکنون هیچ پیشنهادی برای افزایش زمان بازپرداخت تسهیلات خرید مسکن برای متقاضیان خانه یکم به بانک مرکزی ارسال نشده است.
بی‌اطلاعی محمدهاشم بت‌شکن مدیرعامل بانک مسکن، از بسته پیشنهادی دولت درباره تغییر شرایط تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم، حکایت از عدم هماهنگی نهادهای مرتبط با بخش مسکن از برنامه‌ریزی‌های این بخش دارد و نشانگر نبود سیاست‌گذاری مشخص برای آینده این بازار است. موضوعی که بارها به‌عنوان یکی از دلایل رکود بخش مسکن معرفی شده است.
کمبود منابع بانک مسکن
بت‌شکن با تاکید بر اینکه طبق روال هر پیشنهادی در این خصوص باید در بانک مسکن مورد بررسی قرار گیرد، افزود: درصورتی که در این پیشنهاد مشکلی وجود نداشته باشد پس از تایید و ابلاغ بانک مرکزی، طرح‌های جدید تسهیلات خرید مسکن در شعب اجرایی می‌شود.
محمدهاشم بت‌شکن در گفت‌وگو با ایرنا، ادامه داد: در این خصوص هر پیشنهادی وجود دارد باید در بانک مسکن مورد بررسی قرار گیرد تا ابعاد مالی و جریان نقدی این پیشنهادها مورد بررسی قرار گیرد تا با کسری منابع مواجه نشویم.
او اظهار کرد: افزایش زمان بازپرداخت تسهیلات مسکن، کاهش دوره انتظار سپرده‌گذاری در بانک و کاهش سود تسهیلات شرایط را برای دریافت تسهیلات خرید مسکن جذاب‌تر می‌کند درحالی که منابع مالی موجود این اجازه را به بانک مسکن نمی‌دهد. گفتنی است پیش از این سیدعلی‌اصغر میرمحمدصادقی مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی، با بیان اینکه هیچ پیشنهاد رسمی از سوی وزارت راه و شهرسازی برای تغییر در شرایط وام‌دهی صندوق پس‌انداز مسکن یکم ارائه نشده است، تاکید کرد: هرگونه تغییر در شرایط کنونی این صندوق، قدرت وام‌دهی بانک مسکن را تا 36درصد کاهش می‌دهد.
او افزود: وقتی بانک مرکزی طرحی را بررسی می‌کند، همه ابعاد و شرایط و سیاست‌های مترتب بر آن نیز مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد تا قابلیت اجرایی داشته باشد.
این مقام مسوول در بانک مرکزی اضافه کرد: اینکه پیشنهادهایی در مطبوعات مطرح شود و سپس خواهان بررسی آن باشیم، رویه مناسبی نیست.
میرمحمد صادقی، ایجاد صندوق پس‌انداز مسکن یکم را از طرح‌های موفق در دو سال گذشته با رویکرد وام‌دهی برای خانه‌اولی‌ها یاد کرد و گفت: راه‌اندازی این صندوق با استقبال خوبی روبه‌رو شده و در
677 روز کاری که از شروع آن گذشته نزدیک به 240هزار حساب در این صندوق افتتاح شده است.
مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی اضافه کرد: تا پایان تیرماه امسال 11 هزار و 375 فقره وام از محل این صندوق دراختیار خانه‌اولی‌ها قرار گرفته است. بنابراین هرگونه تغییر در شرایط وام‌دهی آن، به تغییر در منابع و مصارف آن منجر می‌شود و حتی ممکن است کسری منابع صندوق را در پی داشته باشد.
او با بیان اینکه از زمان راه‌اندازی این صندوق پیش‌بینی شده بود که حداکثر سالانه 84 هزار فقره تسهیلات از محل این صندوق پرداخت شود، افزود: آنچه اهمیت دارد، تداوم تعادل در منابع و مصارف صندوق و توان تسهیلات‌دهی آن است و هر پیشنهادی که این تعادل را تحت‌تاثیر قرار دهد پیامدهای ناگواری دارد. به گفته میرمحمدصادقی، بررسی‌ها نشان می‌دهد افزایش دوره بازپرداخت از 12 به 20 سال با نرخ کنونی هر چند موجب کاهش اقساط متقاضی می‌شود، اما در بلندمدت به نفع وام‌گیرنده نیست و به افزایش نرخ سود برای آن منجر می‌شود. مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی تاکید کرد: در شرایط کنونی سود کلی که متقاضیان دریافت تسهیلات از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم پرداخت می‌کنند 51میلیون تومان است که در صورت افزایش طول مدت و بازپرداخت، این رقم به 92 میلیون تومان خواهد رسید.
او ادامه داد: پیشنهاد کاهش دوره خواب سرمایه در صندوق پس‌انداز مسکن یکم شاید متقاضیان را بیشتر کند اما در عین حال می‌تواند تسهیلات‌دهی صندوق را نیز کم کند و افراد کمتری از آن بهره‌مند می‌شوند.
میرمحمدصادقی اضافه کرد: کاهش نرخ سود از 9 به 7درصد نیز سبب می‌شود توان تسهیلات‌دهی آن صندوق 12درصد کم شود؛ همچنین افزایش دوره بازپرداخت از 12 به 20 سال، 28درصد توان صندوق را کم می‌کند.
مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی اضافه کرد: اینکه گفته شده سپرده‌گذاری این صندوق از 2 دوره 6ماهه به 2 دوره 5 ماهه کاهش یابد، فقط متقاضیان را بیشتر می‌کند اما 12درصد هم از توان تسهیلات‌دهی صندوق می‌کاهد. مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی، شرایط کنونی حاکم بر پرداخت تسهیلات از محل صندوق مسکن یکم را بهینه توصیف کرد و گفت: با این شروط شاهد عدم تعادل در منابع و مصارف صندوق نخواهیم بود؛ ضمن آنکه با افزایش بی‌رویه متقاضیان روبه‌رو می‌شویم؛ درواقع طرحی که تاکنون موفق بوده با حضور متقاضیان بیشتر، به طرحی ناموفق تبدیل می‌شود.
