ظهور «شی» در قامت «مائو»
گروه جهان|
حزب حاکم کمونیست چین اصلاحیه‌یی بر قانون اساسی این کشور تصویب کرد که طی آن نام شی‌جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین و ایدئولوژی او تحت عنوان «عصر جدیدی از سوسیالیسم با مشخصه‌های ویژه» در اساسنامه حزب کمونیست ذکر می‌شود. پس از مائو و دنگ‌شیائوپینگ که معمار اصلاحات اقتصادی این کشور بود حال این شی‌جین‌پینگ است که به عنوان سومین رهبر حزبی، نامش در برنامه حزبی جاودان می‌شود.
حزب کمونیست چین در شرایطی نام شی‌جین‌پینگ و اندیشه‌هایش را در اساسنامه خود ذکر کرده که هیچ رهبر دیگری جز مائو تئوریسین مارکسیسم و بنیانگذار چین مدرن این حق را نداشته که در زمان زنده بودنش نامش در اساسنامه حزب ذکر شود. حتی نام دنگ‌شیائوپینگ از آخرین رهبران بزرگ چین هم تنها بعد از مرگش در سال ۱۹۹۷ در این سند ذکر شد.
به گزارش یورونیوز، رییس‌جمهوری چین در مراسم بازگشایی کنگره امسال گفته بود که پکن درهای خود را به روی جهان نخواهد بست و اقتصاد چین بیش از گذشته پذیرای جهان خواهد شد. او در جمع بیش از 2هزار تن از نمایندگان حزب کمونیست از سراسر چین، در سخنانی که 3ساعت‌ونیم طول کشید، گفت: «گشایش، پیشرفت را برای ما ارمغان خواهد آورد… ما فقط بازتر و بازتر خواهیم شد.»
به اعتقاد ناظران، محتوای سخنرانی شی‌جین‌پینگ و خصوصیات عصر جدید مورد نظر او حاکی از آن است که با وجود تاکید بر تسریع روند توسعه اقتصادی، وی درصدد اصلاحات سیاسی قابل توجهی در چین نیست و نمی‌توان به پیشرفت قابل توجه مردم چین در زمینه برخورداری از دموکراسی و آزادی‌های سیاسی امید داشت هر چند در چارچوب سوسیالیسم با خصوصیات چینی آزادی‌های اجتماعی و فردی در این کشور به شکل قابل توجهی بهبود یافته است. شی‌جین‌پینگ در بخشی از گفته‌های خود، که نام ایدئولوژی فعلی نیز وام‌دار آن محسوب می‌شود گفته است: «سوسیالیسم با ویژگی‌های چینی، وارد زمانه‌یی نو شده است؛ اکنون دوره تاریخی تازه‌یی در توسعه کشور ما آغاز می‌شود.»
احیای یک ابرقدرت
نیویورک تایمز می‌نویسد: «مهم‌ترین عبارت در اینجا «عصر جدید» است که شی‌جین‌پینگ نیز خود در سخنرانی آغازین نشست حزب کمونیست از آن استفاده کرد. شی‌جین‌پینگ تاریخ چین را از سال 1949 میلادی به دو عصر تقسیم کرد: سه دهه پس از اینکه مائو در جریان یک انقلاب قدرت را در این کشور به دست گرفت و جمهوری خلق را پایه‌گذاری کرد و تقریبا به یک قرن جنگ داخلی و تهاجم خارجی به این کشور پایان داد؛ و سه دهه پس از قدرت گرفتن دنگ‌شیائوپینگ در 1978 که تمرکز بر توسعه اقتصادی چین بود.
شی‌جین‌پینگ در جریان سخنرانی خود اشاره می‌کند که قصد دارد آغازگر عصر جدیدی باشد. رهبر فعلی چین براین باور است که مائو چین را مستقل کرد، دنگ چین را در مسیر موفقیت قرار داد و حالا او آمده است که چین را بار دیگر به کشوری ابرقدرت تبدیل کند. احیای چین به عنوان یک ابرقدرت ترجیع‌بند تفکرات شی‌جین‌پینگ است، تفکراتی که وارد قانون اساسی و اساسنامه حزب کمونیست چین شد. این همان هدفی است که سیاست‌های شی‌جین‌پینگ در حوزه تقویت ارتش، تحکیم هر چه بیشتر کنترل‌های داخلی و البته سیاست خارجی او دنبال می‌کنند. »
بلومبرگ هم می‌نویسد: «این تغییرات نشان‌دهنده افزایش نفوذ و قدرت شی در دستگاه رهبری چین است. او با عنوان رهبر بزرگ تمام القاب و عناوین رسمی و غیررسمی در چین را کنار می‌زند. اما پرسش کلیدی که پاسخش را نمی‌دانیم این است که آیا در درون جامعه سیاسی چین نسبت به این تغییر و تحولات نارضایتی وجود دارد یا خیر. آیا شی‌جین‌پینگ از حمایت واقعی و گسترده داخلی برخوردار است؟»
سی‌ان‌ان اما با اشاره به سخنان شی‌جین‌پینگ که با وجود تاکید بر اصلاحات اقتصادی، هرگونه اصلاحات سیاسی را به‌طور مطلق رد کرده، می‌نویسد: «در حالی که سیاست امریکا تحت رهبری ترامپ مبتنی بر شعار «نخست امریکا» است، جمهوری خلق چین قصد دارد پرچمدار جهانی‌سازی شود. ما از این پس شاهد خواهیم بود که پکن با عقب‌نشینی ترامپ، قدم به قدم جای خالی امریکا را در عرصه جهانی پر خواهد کرد. در داخل نیز احتمالا با آغاز عصر جدیدی که شی‌جین‌پینگ وعده‌اش را داده کنترل حزب بر تمام جنبه‌های زندگی مردم بیشتر خواهد شد. احتمالا بار دیگر شاهد بازگشت حکومت فرد بر جامعه خواهیم بود و این چیزی است که منتقدان داخلی را نگران خواهد کرد.
کنگره ملی حزب کمونیست چین هر پنج سال یک‌بار با حضور نمایندگان اعزامی دفاتر حزب در سراسر این کشور برگزار می‌شود و در نشست شش روزه امسال، به ریاست شی‌جین‌پینگ، اهداف و برنامه‌های رهبری حزب برای اداره امور این کشور ارائه و تصویب شد. اگرچه در جمهوری خلق چین، ۹ حزب فعالیت دارند اما قانون اساسی این کشور رهبری همیشگی حزب کمونیست را به عنوان نماینده کشاورزان و کارگران تضمین کرده و سایر احزاب که شمار اعضای آنها در مقایسه با حزب کمونیست بسیار کم است، عملا با قبول این اصل اجازه فعالیت از جمله انتخاب به عضویت کنگره خلق - پارلمان - این کشور را دارند.
