خیر مکنون
منصور بیطرف
نزدیک به یک فصل از تشکیل دولت دوازدهم میگذرد. در این مدت هر چند کابینه تکمیل نشده – که پیشبینی میشود فردا با رای مجلس به دو وزیر باقیمانده نیرو و علوم تکمیل شود – اما شواهد نشان میدهند که تیم اقتصادی دولت آنچنان که باید نتوانسته اقتصاد را تکان بدهد و برنامه جامعی برای رهایی آن از مخمصه رکود ارائه کند. دستورالعمل برای شناسایی بنگاههای بحرانزده از سوی وزیر صنعت یا ارائه ندادن برنامههای اقتصادی از سوی تیم اقتصادی دولت همگی نشان از بیبرنامگی جامع دولت دوازدهم دارد.
در واقع اگر بخواهیم، مقایسهیی کوتاه میان فصل اول دولت یازدهم با دولت دوازدهم داشته باشیم به تفاوت چشمگیری میان این دو دولت می رسیم. هر چند که در دولت یازدهم مهمترین چالشی که داشت، برداشتن مانع تحریم بود اما برنامههای وزیران اقتصادی آن دولت در کنار مذاکرات برجام نوید بهبود اوضاع اقتصادی را میداد. این برآیند را میتوان در کل عملکرد برنامه دولت یازدهم در اقتصاد کشور دید. هرچند که باید اذعان کرد که رشد اقتصادی 12 درصدی کشور در سال 95 از ثمره ظرفیتهای باقیمانده بوده است اما نمیتوان برنامههایی را که دولت یازدهم – هر چند ناقص و قابل انتقاد- مانند کارت اعتباری خرید کالا یا اعتبار برای خرید کالاهای بادوام و خودرو داد، گامی برای برداشتن مشکلات اقتصادی بنگاهها و خانوادهها بود، نادیده انگاشت. همچنین دولت قبل وظایف خطیرتری را نسبت به دولت فعلی در پیش داشت. واقعا دولت قبل چه وظایف خطیرتر از برداشتن آوارهایی که دولتهای نهم و دهم برجای گذاشته بودند، داشت؟ به همین دلیل است که معتقدیم دولت دوازدهم روی بنیانهایی نشسته که دولت یازدهم آوارهای آن را برداشته است. بنابراین از لحاظ کارکردی از این دولت این انتظار است که باید توانمندتر از دولت قبل کار کند. تیم اقتصادی این دولت فرصتهایی را در اختیار دارند که وزیران قبل برای آنها فراهم کردهاند. اما متاسفانه با ارزیابی چند ماه گذشته یا فصل اول دولت پی میبریم که هنوز کار چندانی برای اقتصاد کشور صورت نگرفته و چرخ اقتصاد مثل گذشته باری به هر جهت برای خود میچرخد.
کمتر از 3هفته دیگر 100روزگی دولت از راه میرسد و طبق معمول گذشته همه انتظار دارند که رییسجمهوری عملکرد 100روزه یا برنامه آتی اقتصاد کشور را توضیح دهد. اما آیا واقعا دولت کارکرد 100روزه مناسبی دارد که بدهد؟ آثارش کجاست؟ در دلاری که 4000تومان شد و قصد پایین آمدن یا پایین آوردن آن نیست؟ به نظر میآید با توجه به کارنامه فصل اول دولت، رییسجمهوری از همین حالا به فکر ترمیم باشد. ترمیم زودتر از موعد هم عیب نیست، میتواند نفس تازهیی به کابینه بدهد. عیب آنجاست که دولت نخواهد اشتباه خود را در چینش کابینه بپذیرد. اشتباه یک دولت، اشتباه نیست بلکه به گفته افلاطون «شری است که میتواند فساد بیاورد». اما ما معتقدیم که قبول اشتباه میتواند یک خیر باشد؛ یک «خیر مکنون»!