فاینانس و سرمایهخارجی؛ عامل تعمیق بازار سرمایه
گروه بورس|
بازار سرمایه ایران همانند سایر بازارهای مالی دنیا نیاز مبرمی به ورود نقدینگی تازه برای رشد و توسعه خود دارد. از این رو ورود سرمایه خارجی یکی از بهترین فرصتها در راستای تعمیق بازارهای داخلی محسوب میشود. بر این اساس با توجه به اینکه سرمایهگذاری خارجی حاصل ضرب ظرفیتهای داخل با زیرساختهای موجود است بنابراین یکی بدون دیگری نمیتواند مسیر ورود سرمایه از خارج مرزها را هموار کند و فقط در کنار هم شرط لازم و کافی است. از این رو حسین فهیمی، عضو هیاتمدیره شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه درباره شرایط جذب سرمایهگذار خارجی عنوان کرد: جذب سرمایهگذار خارجی اقتضائاتی دارد که ضروریترین آن به پتانسیلها و ظرفیتهای کشور مقصد برمیگردد. وی در ادامه افزود: در گام اول باید کشور مقصد پتانسیلهای سرمایهگذاری داشته باشد. به عبارت دیگر باید پروژههای مختلفی در سطح مطالعاتی، نیمه آماده یا حتی آماده وجود داشته باشد و تامین مالی آنها از طریق سرمایهگذار خارجی به تحقق آنها منجر شود. این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: چنانچه کشوری با اشباع پروژهها درگیر باشد و انبوهی از پروژهها، فرصتها و زمینههای سرمایهگذاری وجود نداشته باشد، سرمایهگذاران تمایلی به ورود به کشور مقصد را نخواهند داشت. فهیمی در ادامه با بیان اینکه فقط وجود ظرفیت در یک کشور الزام کافی برای سرمایهگذاری را فراهم نمیکند به اهمیت زیرساخت در جذب سرمایهگذار خارجی پرداخت و به سنا گفت: زیرساختهای سرمایهگذاری باید در کنار ظرفیتهای اقتصادی وجود داشته باشد تا زمینه تامین منابع مالی از خارج از کشور فراهم شود. به گفته این کارشناس بازار سرمایه ازجمله زیرساختهای مهم برای سرمایهگذاری خارجی، وجود جریان نقدینگی بین داخل و خارج از کشور و حمایتهای حقوقی از سرمایهگذار خارجی است.
عضو هیاتمدیره سمات با تاکید بر اینکه ایران هر دو این شرایط را دارد، گفت: ایران انبوهی پروژه در زمینههای مختلف دارد. به عنوان مثال در بورس 40صنعت از بانکداری و بیمه گرفته تا شرکتهای خدماتی و پیمانی و صنعتی و معدنی فعالیت میکنند که با محدودیت منابع مواجهاند. وی ادامه داد: پتانسیل خوبی برای جذب منابع در ایران وجود دارد و هدفگذاری کشور برای رشد 8 درصدی اقتصادی شاید به دهها یا صدها میلیارد سرمایهگذاری نیاز داشته باشد که بخش قابل توجهی از آن باید از طریق فاینانس و سرمایهگذار خارجی تامین شود. فهیمی خاطرنشان کرد: در حوزه زیرساخت نیز حمایتهای حقوقی و قانونی در سطح کلان کشور وجود دارد اما اینکه چرا در حد انتظار منابع خارجی جذب نمیشود به برخی مشکلات برمیگردد که بخشی از آن مربوط به فضای بینالمللی است.
وی در ادامه با بیان اینکه هنوز روابط بین بانکی به حد مطلوب نرسیده، گفت: هنوز یک رابطه منطقی بین فعالان اقتصادی داخل و خارج کشور برپا نیست. سرمایهگذار خارجی باید با استفاده از یک مکانیسم تعریف شده پول را از خارج به داخل و بالعکس منتقل کند. فهیمی با اشاره به اینکه البته راههایی باز شده و سرمایهگذاران خارجی وارد کشور شدند و درحال سرمایهگذاری هستند، تصریح کرد: روشها و معبرهایی که هماکنون باز شده نیازمند توسعه بیشتر هستند. عضو هیاتمدیره سمات به دلایل عدم ورود سرمایهگذاران خارجی به کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: ضعف عملکرد مدیران و کارشناسان میانی نهادهای مالی در برقراری ارتباط با شرکای خارجی در برخی کشورها به روند جذب سرمایهگذاری خارجی منجر میشود. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: بعد از یک دوره طولانیمدت از دوری با شرکای اقتصادی و دوران تحریم باید مدیران و کارشناسان تربیت شدهیی داشته باشیم که ارتباط مطمئن و کارشناسی با شرکای خارجی خود برقرار کنند.
ضرورت لغو مالیات
در سویی دیگر علی جعفری، کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: طبق قانون مالیاتهای سهام، فروشنده اوراق بهادار نیم درصد از ارزش معاملات را در موقع فروش به عنوان مالیات پرداخت میکند. اخذ نکردن مالیات در خرید سهام و آغاز ورود فرد به بازار سهام، سیاستی در راستای افزایش جذابیت سرمایهگذاری محسوب میشود. افزون بر آن از نظر مسوولان، وضع قانون پرداخت مالیات در موقع فروش موجب میشود که سرمایهگذاران به سرمایهگذاری در بازار سهام ترغیب و کمتر اقدام به فروش و خروج نقدینگی خود از این بازار کنند. وی با اشاره به اینکه اخذ مالیات نیم درصدی از زیاندیدههای بورس، منافی عدالت مالیاتی است، افزود: تصور بر این بود که با اعمال مالیات، مبادلات در بازار سرمایه منطقیتر شده و مانعی برای نوسانات شدید قیمتی خواهد بود درحالی که اخذ مالیات باید براساس تجربیات جهانی و براساس عرف بازارهای سرمایه صورت بگیرد. پرداخت این نیم درصد ناپیدا ولی بسیار مهم است و این قانون باید برای تطابق با روح قوانین مالیاتی و عدالت مالیاتی سازگار شود. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، این کارشناس بورس عنوان کرد: حذف قانون مالیات بر ضررکردههای بورس نیازمند آن است که موتور پردازشی حاوی اطلاعات کل حسابها تشکیل شود، البته لازمه این امر هم وضع قوانین است. به طوری که باید با طراحی یک سیستم پردازش متکی بر نرخهای منطقی به اخذ نرخ واحد مالیات از افراد سوددیده و حذف دریافت مالیات از زیانکردههای سهام پرداخت. این کارشناس حوزه بورس در تشریح برخی از موانع فراگیر شدن فعالیتهای بورسی گفت: بورس تهران با ارزشی حدود 400هزارمیلیارد تومان به نسبت بورسهای منطقه فعالیتهای متنوعی دارد ولی قابل مقایسه با بورسهای بزرگ نیست. جعفری افزود: نبود فرهنگ فعالیت بورسی در کشور یکی از دلایل فراگیر نشدن فعالیتها در این بخش است. صاحبان صنعت نمیپذیرند که به طور جمعی فعالیت کنند. نظام بانکی هم باید سقفی برای پرداخت منابع مالی به شرکتهای تازه تاسیس شده ارائه دهد و پرداخت این منابع را منوط به تغییر فرمت از سهامی خاص به عام و تامین سرمایه از طریق بورس کند.
جذابیت سرمایهگذاری
افزون بر این هادی حقشناس تصریح کرد: در مدتی که سود سپردههای بانکی کاهش و بهای ارز افزایشی شد، بخشی از این منابع به سمت بازار بورس حرکت کرد. هادی حقشناس، اقتصاددان در گفتوگو با ایلنا اظهار کرد: حجم عظیمی از سپردههایی که در بانکها وجود دارد مربوط به سپردههای مردم کوچه و بازار نیست و مربوط به شرکتها و ارگانهای بزرگ کشور است و کل سپردههای مردم در بانکها رقم قابل توجهی نمیشود. وی با بیان اینکه بازار ایران در بلندمدت قابل پیشبینی نیست، افزود: در مدتی که سود سپردههای بانکی کاهش و بهای ارز افزایشی شد، بخشی از این منابع به سمت بازار بورس حرکت کرد و با تغییر نرخ سود سپردههای بانکی منابع به سمت بازارهای مسکن، سکه، خودرو و ارز حرکت نکرد اما بخشی از آن منابع به سمت بازار بورس حرکت کرد.