راهکارها برای ادامه حیات انجمن جوانان
ابوالحسن خلیلی
فعال اقتصادی
نخستین بار نایب‌رییس اتاق ایران بود که در فضای مجازی از موافقت با تشکیل «اتاق جوانان» خبر داد. پدرام سلطانی از 16سال تلاش برای تاسیس اتاق جوانان و محقق شدن یکی از آرزوهای دیرینه‌اش یاد کرد و از سخن‌ها و مصائبی سخن به میان آورد که در این راه با آنها مواجه بوده است. او از یافته‌های خود در برآورده شدن این آرزوی دیرینه هم یاد کرد که عبارتند از:
1- برآورد اثرات تصمیم بر ماندگاری مدیر، 2- ضرورت تنظیم سرعت یک جوان با سرعت مدیران سطوح ارشد، 3- بازار به عنوان کانون اقتصاد ایران از همگانی با توسعه بازمانده است. 4- نبود عنصر اعتماد در روابط طولی کشور و اثرات مخرب آن بر جانشین‌پروری، 5- وجود مدیریت تسخیری در کشور. اما طولی نکشید که این آرزوی دیرینه از عنوان «اتاق جوانان» به «انجمن جوانان کارآفرین استان» تغییر نام یافت و آیین‌نامه اجرایی آن توسط اتاق ایران منتشر و اتاق‌های استان‌ها موظف به تشکیل آن شدند. درست درحالی که علاقه‌مندان برای تاسیس «انجمن جوانان کارآفرین استان» درحال ثبت‌نام بوده و مقدمات برگزاری آن در شرف انجام بود، موضوع از طریق هیات رییسه اتاق ایران بایکوت شد. فارغ از دلایل عدم تشکیل «اتاق جوانان» یا «انجمن جوانان کارآفرین استان» نگاهی به برخی تحولات تشکلی در این زمینه می‌تواند ما را به چرایی تشکیل آن رهنمون شود.
1- درست 15سال پیش، یعنی یک سال بعد از ایجاد اتاق جوانان در ذهن نایب‌رییس کنونی اتاق ایران، تشکل خانه صنعت و معدن جوانان شکل گرفت و به سرعت ضمن طی مراحل قانونی تصویب خود، نسبت به ایجاد ساختار و چینش خانه‌های جوانان استانی اقدام کرد.
2- موافقت‌ها و مخالفت‌ها با این تشکل بیشتر جنبه شخصی به خود گرفت و کمتر کسی یا نفری را در طول این سال‌ها می‌یابیم که بر لزوم چرایی وجود تشکل جوانان یا عدم وجود آن بحث کند. 3- روند رو به توسعه فعالیت‌های اتاق بازرگانی و تشکیل تشکل‌های گوناگون که بیشتر رویکرد انتخاباتی را در دو دوره اخیر اتاق بازرگانی داشته‌اند، محملی برای حضور پررنگ‌تر جوانان و حرکت در جهت تغییر در مدیریت اقتصادی کشور مطابق با یافته‌های ابتدای بحث پدرام سلطانی بوده است. 4- رشد روزافزون آی تی و توسعه استارت‌آپ‌ها، خود به خود شرایط حضور جوانان در ساختار اتاق‌های بازرگانی را فراهم آورد تا جایی که در رأس برخی از کمیسیون‌های اتاق ایران و با رعایت اتاق‌های شهرستان و حتی اتاق ایران هم حضور جوانان پررنگ و مبرز شد. 5- در عین حال در دو دهه اخیر فضای اقتصادی کشور به گونه‌یی غیرشفاف و مبهم پیش رفت که اتفاقات ناخوشایند اقتصادی ازجمله اختلاس‌های کلان ضربات مهلکی به ساختار اقتصادی کشور وارد آورد. نگاهی گذرا به بانیان این رفتارهای غلط اقتصادی که برخی از آنها محاکمه یا برخی در مرحله رسیدگی قرار دارند، نشان از بی‌تجربگی و خامی کسانی دارد که بدون آنکه طی طریق تناسب اقتصادی کنند، راه نرفته هزار شبه را در یک شب پیمودند و این خود عاملی شد بر عدم جوان‌باوری در نظام مدیریت کشور. از سوی دیگر فارغ‌التحصیلان مکتب «بازار» که برآمده از نظام «حجره» بوده‌اند، کارنامه اقتصادی موفقی از خود بر جای گذشته و اگرچه خود را با مفهوم استارت‌آپ‌ها خسته نکرده و دفتر کار بی‌زرق و برق خود را به برج‌های آنچنانی تهران منتقل نکردند اما همچون رهروان هوشیار، مسیر پرسنگلاخ اقتصاد کشور را آهسته طی طریق کرده و می‌کنند. 6- وظایف اصلی اتاق‌های جوانان در دنیا بر 3 پایه، مسوولیت اجتماعی، شبکه‌سازی در کارآفرینی و جانشین‌پروری قرار گرفته است. بدون‌شک نظام سنتی و حجره‌یی اقتصاد ما در هر 3 بُعد این وظایف هم کارآتر عمل نکرد و هم با تبعیت از آموزه‌های دینی با ایجاد یک ساختار اساسی همواره سعی بر انجام این اصول بیش از بیان آن و جراح موضوعات شعارگونه داشته و دارد. بی‌دلیل نیست که جوانان برآمده از مکتب حجره علاوه بر آنکه سعی در حفظ حرمت پدران خود دارند از رفتارهای تندی که ریسک بالا و عدم قطعیت حصول نتیجه را به دنبال دارد، کناره‌گیری می‌کنند. شاید یکی از دلایل اصلی عدم تشکیل اتاق جوانان را باید در الگوبرداری از نسخه غربی آن دانست که شاید اگر متولیان و آرزومندان تشکیل اتاق جوانان بخشی از هم و غم خود را معطوف بومی‌سازی آن با داشته‌های ملی و مذهبی خود می‌کردند، راه تشکیل آن آسان‌تر می‌شد.
