شکایت محیط زیست از 6 بیمارستان متخلف
مدیرکل محیط زیست تهران از تخلف 30 بیمارستان در زمینه امحای زبالههای بیمارستانی و شکایت قضایی محیط زیست از 6 بیمارستان متخلف خبر داد.
روزانه 9000 تن زباله تنها در شهر تهران تولید میشود که بنا برآمارهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، 100 تن از این میزان را پسماندهای بیمارستانی تشکیل میدهند. پسماندهایی که اگر با سایر زبالههای شهری مخلوط شود، یک تهدید جدی برای سلامت شهروندان به شمار میرود. گرچه به اﺳﺘﻨﺎد ﻣﺎده 11 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪ ﺗﻤﺎمی ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهای وﯾﮋه و زﺑﺎﻟﻪهای ﻋﻔﻮﻧﯽ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺪاﺳﺎزی ﭘﺴﻤﺎﻧﺪهای ﻋﻔﻮﻧﯽ پرخطر از زبالههای عادی اقدام کنند، اما هنوز هم برخی بیمارستانها قانون را در این زمینه زیرپا گذاشته و بر سر جان شهروندان معامله میکنند تا جایی که هرازگاهی عضوی از شورای شهر یا نمایندهیی از مجلس نسبت به امحا نشدن تمامی این زبالهها یا نحوه نادرست امحای زبالههای عفونی، ابراز نگرانی میکنند، بیمارستانهای متخلف با
ضربالاجلهای وزارت بهداشت مواجه شده و در نهایت از آنها در مراجع قضایی شکایت میشود.
امحای زبالههای بیمارستانی در گرو همکاری بین سازمانی
تخلف بیمارستانها از قانون دفع پسماند موضوع تازهیی نیست، مرداد امسال بود که وزارت بهداشت، به 287 بیمارستان برای رفع مشکل پسماند ضرب الاجل داد که واکنش نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در پی داشت، بطوری که نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد به دلیل آنکه این موضوع با سلامت عمومی جامعه ارتباط مستقیم دارد بطور قطع باید طی برنامه زمانبندی شده مشخصی مشکلات دفع و امحای پسماند در مراکز درمانی و بیمارستانی متخلف رفع شود. محمد نعیم امینی فرد همچنین مسوولیت برخورد با بیمارستانهای متخلف را وظیفه وزارت بهداشت دانست و افزود:
«میطلبد وزارت بهداشت نظارتها بر عملکرد مراکز درمانی و بیمارستانی را تشدید و با مراکزی که اصول و ضوابط دفع پسماند را رعایت نمیکنند به صورت جدی برخورد کند.» از طرف دیگر محمد وحدتی هلان، نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی، دفع اصولی پسماندهای بیمارستانی را نیازمند همکاری مشترک وزارت بهداشت، سازمان محیط زیست و شهرداریها دانست و بیان کرد، تمامی مراکز درمانی باید به سیستمها و دستگاههای پیشرفته امحای زباله مجهز شوند و نظارت بهداشت باید بر این امر نظارت دقیقی داشته باشد.
با این وجود اگرچه مسوولیت جمعآوری پسماندهای بیمارستانی به عهده شهرداریهاست و وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست کشور نهاد ناظر بر این امر هستند، اکبر رنجبرزاده، عضو هیات رییسه مجلس هم مانند وحدتی هلان، معتقد است مشکل دفع اصولی زبالههای بیمارستانی مشروط به همکاری بین وزارت بهداشت و محیط زیست است. او میگوید: «محیط زیست وظیفه دارد وارد عمل شود و نظارت دقیقی بر روند دفع اصولی زبالههای بیمارستانی داشته باشد و هرکجا خلاف مقررات عمل شد با آن برخورد کند از سویی با توجه به اینکه وزارت بهداشت متولی سلامت است باید در مرحله اجرا پیشگام بوده و در راستای سلامتی آحاد مردم تلاش کند.»
شکایت قضایی از 6 بیمارستان متخلف
اگرچه از زمان ضرب الاجل وزارت بهداشت به 287 بیمارستان، چهارماه بیشتر نگذشته است اما بنابر اعلام مدیرکل محیط زیست تهران، در پایشهای اخیر حدود ۳۰ بیمارستان که وظیفه خود را در زمینه امحای پسماندها به درستی انجام ندادهاند، شناسایی و پنج الی ۶ بیمارستان نیز به مراکز قضایی معرفی و علیهشان شکایت تنظیم شده است.
محمدحسین بازگیر درباره جزییات این خبر افزود: «هفت هزار واحد درمانی در تهران وجود دارد که از این تعداد ۱۶۰ مورد، بیمارستان است و از این ۱۶۰ بیمارستان روزی ۱۰۰ تن پسماند پزشکی جمعآوری میشود. بیمارستانها موظف هستند؛ پسماندها را تفکیک و در بستهبندیهای جداگانه نگهداری کنند، لیبلگذاری و توزین کرده و هر بخش از پسماند را به پیمانکار خاص آن تحویل دهند. »
او بیان کرد: «اداره کل محیط زیست استان تهران در مراجعات خود شاهد بود که برخی بیمارستانها پسماندها را مخلوط کردهاند، یعنی پسماندهای
شبهخانگی با پسماندهای عفونی مخلوط شده بود. در بعضی نقاط، سیستم امحای بیمارستان یا درمانگاه مشکل دارد و پسماند امحا نشده را بیرون میدهند، این در حالی است که همه این موارد تعریف و اصول مشخصی دارد. »
بازگیر با اشاره به تخلف برخی مراکز درمانی در امحای پسماند ادامه داد: بر اساس قانون وظیفه رسیدگی به پسماندهای بیمارستانی به عهده خود آن مرکز است و هر تخلفی که در این زمینه صورت گیرد، مسوول مستقیم آن مدیر همان بیمارستان است. همچنین وزارت بهداشت ناظر اولیه و اداره کل محیط زیست ناظر نهایی است.
رییس محیط زیست تهران با تاکید بر اینکه اداره محیط زیست تمام تلاش خود در راستای پایش انجام میدهد، افزود: « حقیقت این است که حجم وظایفی که در استان تهران برای این اداره بارگذاری شده، بسیار زیاد است. هفت هزار واحد درمانی برای یک شهر بسیار زیاد بوده و پایش و شناسایی نیاز به زمان و نیروی انسانی فراوان دارد. »
آمارها چه میگوید؟
آنطور که سازمان بهداشت جهانی میگوید، بیش از 40 درصد پسماندهای بیمارستانی عفونی هستند و سالانه 6 میلیون نفر در جهان به دلیل مدیریت ناصحیح این پسماندها جان خود را از دست میدهند. طبق آمار ارائه شده از سوی وزارت بهداشت ایران، از میزان 100 تن زباله تولید شده در تهران، حدود 30 درصد آن را پسماند عفونی و تیز و برنده تشکیل میدهد. در حال حاضر از ۹۰ درصد بیمارستانهای کشور به دستگاههای غیرسوز بیخطر مجهز شدهاند تا با پاکسازی پسماندهای عفونی بیمارستانها، از خطرهای احتمالی جلوگیری شود و ۱۵۰ بیمارستان در شهر تهران، با بهره مندی از این دستگاهها، در این امر فعال هستند.
وضعیت پسماند بیمارستانی در ایران به گونهیی است که در 72.2 درصد سرانه تولید پسماند بیشتر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی است و از آن مهمتر و خطرناکتر سرانه تولید پسماند عفونی است که در 90 درصد مناطق کشور بیشتر از استانداردهای جهانی است. با این حال مسوولان وزارت بهداشت کشور معتقدند سیستم دفع و بیخطرسازی پسماند در کشور ما توسط سازمان جهانی بهداشت مورد تایید قرار گرفته است. چرا که این درجه از بیخطرسازی که برای پسماندهای عفونی انجام میشود، کاری است که برای تجهیزات جراحی در اتاقهای عمل توسط اتوکلاو انجام میشود.