مصوبه پیامرسانهای داخلی در ابهام
گروه دانش و فن
قرار است دغدغه شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانهای داخلی سرانجام در یک مصوبه حمایتی حل شود اما لختی و کندی مقررات‌گذاری آنقدر زیاد است که گاهی کار از کار می‌گذرد و فرصتی که هدر می‌رود حکم ترمز شدید در بازار رقابت را دارد.
آخرین روزهای مهر ماه بود که مدیران شبکه اجتماعی کلوب از تعطیلی این شبکه تا پایان پاییز به دلیل شرایط بد و محدودیت‌ها خبر دادند در حالی که شعار حمایت از شبکه‌های اجتماعی داخلی مدت‌ها است از سوی مسوولان وعده می‌شود و بارها درباره سیاست‌گذاری در این زمینه صحبت‌ها شده است.
وقتی محمد جواد شکوری‌مقدم از موسسان شبکه اجتماعی کلوب که 12 سال پیش با تیم سه نفره جوان راه‌اندازی شده، در وبلاگ شخصی‌اش، نوشت: کلوب دات‌کام نزدیک به 3 بار کاملا فیلتر شد، بار آخر رفع فیلتر 28 روز بطول انجامید، اگر وب مستر یا کشاورز باشید شاید کمی ملتفت شوید که چگونه بعد از 28 روز زمینی خشکیده و بی‌رونق را دوباره باید گرم فعالیت و حضور مردم کرد.
مدیر این شبکه اجتماعی داخلی به مشکلات فعالیت در این حوزه اشاره کرد و نوشت: شریان حیاتی یک شبکه اجتماعی و سایت کابر محور فقط و فقط محتوای آن است، مقوله‌یی که آن روزها بسیار بسیار محدود بود و امروز هم به گونه‌یی دیگر محدود است. کلوب دات‌کام جزو 3 سرویس پر ترافیک ایران بود، درخت پر شاخه برگ کلوب را، پس از فیلترهای مکرر هر روز بی‌رونق‌تر کردند و نه دل و دماغی برای مردم ماند و نه برای مدیران آن و امروز بسیاری از همان مسوولان نادم و پشیمان هستند اما چه سود؟!
وی با اشاره به شکایت صدا و سیما از پخش زنده‌های سایت آپارات و فشار برای دریافت مجوز IPTV یادآوری کرد: وقتی زور یا دستتان به سرویس اینستاگرام یا تلگرام نمی‌رسد برای چه به سراغ ما می‌آیید؟
شکوری ادامه داده است: امروز بیش از 120 سری، محتوای هفتگی توسط کاربران در تهران و شهرستان‌ها تولید می‌شود و نزدیک به 1200 نفر اشتغال‌زایی کرده است. گریزی از جریان تکنولوژی وجود ندارد، در بستر آپارات نباشد، هزاران راه دیگر برای نشر آن وجود دارد. در این یک صد برنامه قطعا اشکالاتی هست و بعدا هم بیشتر پیش خواهد آمد، مگر با غیر از صبوری و تدبیر و با ضدیت و از ریشه درآوردن می‌شود درخت تنومندی را اصلاح و پربار کرد؟ قحطی محتوای ویدیویی، چنان گریبانگیر کشور شده که یک شبکه 50 نفره ماهواره‌یی آنچنان در کشور مخاطب پیدا کرده که روزی چندین پرونده رسیدگی به تبلیغات کسب و کارها در آن تشکیل می‌شود.
وی گفت: نگهداری سایت کلوب دات کام با شرایط فعلی، محدودیت‌ها و عدم تمایل به توسعه آن بیش از این صلاح نیست و تصمیم به خاموشی این سرویس در انتهای پاییز گرفته‌ایم.
به گزارش فارس، محمدجواد آذری جهرمی در این خصوص گفت: اخیراً مدیر یک شبکه اجتماعی ایرانی اعلام کرده که فعالیت این شبکه دیگر به صرفه نیست و از تصمیم تعطیلی این شبکه خبر داده است، درباره این شبکه شاید تغییر رفتار مشترکان در منسوخ شدن مدل این شبکه را بتوان تاثیرگذار دانست، اما درباره پیامرسانهای ایرانی نمی‌توان این تصور را داشت، چه برنامه منظمی برای حمایت از پیامرسانهای داخلی وجود دارد که در آینده شاهد خبر تعطیلی پیامرسانهای ایرانی نباشیم، گفت: در عرصه فعالیت اقتصادی بخش خصوصی، حساب دو دو تا چهار تا است و نمی‌توان از بخش خصوصی انتظار سرمایه‌گذاری حاکمیتی را داشت.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: هر حوزه‌یی که مشتری نداشته باشد، طبیعتا پس از مدتی سرمایه‌گذاری در آن توجیه‌پذیر نیست و اگر پروژه‌یی بسیار خوب داخل کشور توسعه داده شده باشد و از لحاظ فنی نیز خوب باشد و مدل درستی نیز داشته باشد، اما استراتژی توسعه بازار نداشته باشد، موفق نخواهد بود و با مشکل مواجه خواهد شد. وضعیت غیررقابتی نیز مطلوب نیست و ضرر آن متوجه کاربر نهایی می‌شود.
وی گفت: از نظر قوانین حمایتی، شورای عالی فضای مجازی برای حمایت حاکمیتی از پیام‌رسان‌ها مصوبه‌یی دارد که این مصوبه دارای مراحلی است که پیامرسانهای داخلی باید خود را رشد دهند و به مرحله‌های بالاتر برسانند و این مصوبه ابلاغ شده و باید جاری‌سازی شود.
جهرمی یادآور شد: این مصوبه برای اجرا به چند آیین‌نامه نیاز داشت که آیین‌نامه حمایت‌های قضایی در دادستانی کشور در حال تهیه است و آیین‌نامه مقررات‌گذاری توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با یک ماه تاخیر آماده و برای تایید به مرکز ملی فضای مجازی ارسال شده و در صورت تایید مرکز، در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به تصویب خواهد رسید.
وی خاطرنشان کرد: تمامی این آیین‌نامه‌ها پس از تهیه باید در شورای عالی فضای مجازی به تصویب برسند.
اقدام مدیران کلوب برای اعلام رسمی خبر تعطیلی این شبکه اجتماعی ایرانی علاوه بر اطلاع‌رسانی به کاربران، بلندکردن صدای اعتراض و گلایه و خطاب قرار دادن مسوولان بوده است.
پیش از این گلایه‌های مدیران شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانهای ایرانی در رسانه‌ها مطرح شده و در جلساتی با مسوولان گاهی خبرنگاران نیز حضور داشته‌اند و بنابراین مشکلات و خواسته‌هایشان مشخص است.
دست‌وپاگیری قوانینی که ذاتا قرار است برای تسهیل امور جوامع وضع شوند اما به مانع تبدیل می‌شوند، موانع حقوقی و قضایی و نبود سیاست‌های حمایتی در عین وجود مقرراتی که شرایط رقابت بازیگران داخلی و خارجی را غیررقابتی کرده و گاهی حتی تقاضا کرده‌اند که شرایط حاکم بر فعالیت خارجی‌ها را به فعالان داخلی نیز تعمیم دهند.
این گلایه‌ها اگرچه کهنه، اما هنوز به‌روز هستند زیرا این دغدغه‌ها به مصوبه حمایت از پیامرسانهای داخلی حواله شده که اگرچه مصوبه شد اما برای اجرایی شدن به آیین‌نامه‌هایی نیاز دارد که در دست تدوین است.
کسی انتظار ندارد این مصوبه معجزه کند یا توقع نمی‌رود یک سازمان به تنهایی وظیفه چندین نهاد را برعهده بگیرد. یا مثلاً وزارت ارتباطات به جای وزارت ارشاد متولی محتوا شود یا به جای قوه قضاییه موانع حقوقی را رفع کند بلکه منطقی است این مهم نیاز کار مشترک است اما لختی مقررات‌گذاری و رفع گره‌ها آنقدر زیاد است که آزاردهنده می‌شود و گاهی کار از کار می‌گذرد.
بسیاری از سرویس‌های حتی جهانی که در دوره‌یی در اوج بودند در کمال ناباوری به پایان عمر خود رسیدند و به نوستالوژی‌ها پیوستند. بنابراین الزامی برای دوام همیشگی همه سرویس‌ها نیست؛ اما امروز پیام‌رسان‌ها روی بورس هستند. تجربه گذر کج‌دار و مریز عمر شبکه‌هایی مثل کلوب منطقی یا منصفانه نیست درباره پیامرسانهای ایرانی تکرار شود.
زمانی که برای فهم مشکل، بررسی شرایط، احصای موانع، مطالعه، قانون‌گذاری و اجرا هدر می‌رود فرصتی طلایی است که در بازار رقابت حکم موتور عقب‌ران را دارد. این در حالی است که همچنان انتظار می‌رود تا مسوولان ازشبکه‌های اجتماعی داخلی حمایت کنند.
