تحقیق درباره تخریب مسکن مهر بر اثر زلزله کلید خورد

گروه راه و شهرسازی  

در پی وقوع زمین‌لرزه 7.3ریشتری در غرب کشور، انتقادها درباره نحوه ساخت مسکن مهر و تخریب بالای واحدهای این طرح در مناطق زلزله‌زده بالا گرفته و مسوولان دولت کنونی و سابق را به میدان جنجال رسانه‌یی کشانده است. در عین حال، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ماموریت یافت تا ضمن ارزیابی ابعاد زلزله، آسیب به ساختمان‌های جدیدالاحداث و به‌ویژه ساختمان‌های مسکن مهر و خسارات وارده را بررسی و نتیجه را گزارش کنند.

دیروز علی نیکزاد وزیر سابق راه و شهرسازی، در واکنش به اظهارات اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری مبنی بر اینکه بیشترین تخریب مربوط به مسکن مهر است، بیانیه‌یی منتشر کرد و با دفاع از طرح مسکن مهر، انتقادهای دولت به این طرح را سیاسی‌کاری دانست.

او برای توجیه طرح مسکن مهر به آمار ساخت 88 هزار و ۸۴۰واحد مسکن مهر شهری و روستایی کرمانشاه اشاره کرده و گفته است: اگر مردم در ساختمان غیرمسکن مهر و غیرمقاوم اسکان می‌یافتند ویرانی آن مسکن‌ها فاجعه‌یی مصیبت‌بار برای مردم به وجود نمی‌آورد‌؟ او، این طرح را طرحی ملی و مبتنی بر قانون ساماندهی و تولید و عرضه مسکن (مصوب مجلس شورای اسلامی) دانسته که در چارچوب مقررات و ضوابط فنی و با نظارت سازمان نظام مهندسی و براساس پروانه‌های صادره از سوی مراجع ذی‌صلاح و توسط پیمانکاران و انبوه‌سازان و سازندگان و تعاونی‌ها ساخته شده است و رعایت همه این اصول موجب شده تنها 2 نفر از 474 نفر جان باخته این زلزله از ساکنان مسکن مهر باشند.

نیکزاد در ادامه دفاعیات خود از بحث مسکن مهر منحرف شده و به نوسازی 37000 واحد مسکن روستایی در دولت نهم و دهم و کاهش شدید تلفات و خسارات ایجاد شده در روستاها تاکید کرده و گفته است که اگر بازسازی مسکن‌های روستایی در دولت نهم و دهم در استان کرمانشاه نبود شاهد تکرار غم‌بار تلفات زلزله بم بودیم.

 تحقیق درباره خسارات مسکن مهر

در همین حال، وزیر راه و شهرسازی به رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ماموریت داد تا ضمن ارزیابی ابعاد زلزله، آسیب به ساختمان‌های جدیدالاحداث و به‌ویژه ساختمان‌های مسکن مهر و خسارات وارده را بررسی و نتیجه را گزارش کنند.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه‌ و ‌شهرسازی، آخوندی با اشاره به دستور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهوری برای بررسی و ارزیابی دقیق این آسیب‌دیدگی‌ها و خسارات، از مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی خواسته است با استفاده از توان تخصصی بخش‌های پژوهشی آن مرکز و با هماهنگی معاونت مسکن ‌و‌ ساختمان، موضوع را با جدیت موردبررسی قرار داده و نتیجه را به وی اعلام کنند.

 انحراف مسکن مهر از مسیر نظام مهندسی

درحالی که نیکزاد در بیانیه‌اش اعلام کرد که طرح مسکن مهر در چارچوب مقررات و ضوابط فنی و با نظارت سازمان نظام مهندسی اجرا شده است، اما رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گفت: پروژه‌ مسکن مهر از مسیر نظام مهندسی طی نشده است و متاسفانه مبحث 22 که مربوط به شرایط تعمیر و نگهداری ساختمان‌هاست در مورد سازه‌هایی که ساخت‌شان به اتمام رسیده تاکنون رعایت نشده است.

به گزارش ایسنا، حسن قربان‌خانی با تاکید بر اینکه نظام ساخت و ساز در کشور نیازمند تغییرات اساسی است، عنوان کرد: اگر این تغییرات اساسی رخ ندهد باید منتظر حوادث دیگری باشیم و متاسفانه برخی می‌خواهند با کم کردن قیمت محصول نهایی اهداف خود را پیش ببرند، اما باید بدانند که نادیده گرفتن جان مردم مساله‌یی است که نمی‌توان به راحتی از کنار آن عبور کرد.

 تخریب کامل مسکن مهر در اسلام‌آبادغرب

علاوه بر اعلام نظر رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران مبنی بر اینکه مسکن مهر از مسیر نظام مهندسی طی نشده، رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه و شهرسازی هم اعلام کرد که از 3هزار مسکن مهر اسلام‌آبادغرب حتی یک واحد هم پس از زلزله سالم باقی نمانده است ضمن اینکه رییس کمیسیون عمران هم در اظهارنظری اعلام کرد که در ساخت مسکن مهر، سهل‌انگاری شده است.

  روستا‌های زلزله‌زده شهرستان سرپل‌ذهاب

در میان گفت‌وگوهای ضد و نقیض مسوولان کنونی و گذشته درباره طرح مسکن مهر، رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کل کشور معتقد است: قصور هر دستگاه در جریان زلزله اخیر باید بعد از مقطع احساسی فعلی و در یک فضای کارشناسی بررسی شود، فرج‌الله رجبی در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: موضوع تخریب واحدهای مسکونی اعم از شخصی‌ساز و دولتی‌ساز در جریان زلزله کرمانشاه باید حتما به‌طور مفصل پرداخته شود، اما هم‌اکنون زمان آن نیست.

او افزود: باید یک آسیب‌شناسی درخصوص آنچه اتفاق افتاده، انجام شود اما در حال حاضر که فضا احساسی است، زمان برای چنین تحلیل‌های کارشناسی مناسب نخواهد بود و باید از این مرحله عبور کنیم و مستند به یک برداشت میدانی از آنچه اتفاق افتاده، ساختمان‌هایی که دچار آسیب شده‌اند را دسته‌بندی کنیم.

رجبی اظهار کرد: اینکه کدام ساختمان‌ها دولتی و کدام یک غیردولتی بوده، آیا توسط مهندسان ناظر انجام شده یا خیر، نقش هر دستگاه در این خصوص چگونه بوده و سایر ابهامات باید پاسخ داده شود.

به گفته رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان باید عملکرد کلیه دستگاه‌ها اعم از وزارت راه و شهرسازی، شهرداری منطقه و سایر دستگاه‌های فعال در امر ساخت و ساز بررسی شود.

رجبی در پاسخ به این سوال که عنوان می‌شود در بخش روستایی کشور عراق در جریان زلزله اخیر، 5نفر کشته شده‌اند اما در بخش روستایی ایران آمار جان‌باختگان بالای ۴۰۰ نفر بوده است، گفت: این موضوع را نمی‌توان ملاک قرار داد. اگر خاطرتان باشد مدتی پیش در مرز ایران و پاکستان زلزله آمد. تلفات در مرز ایران کم بود، اما در مرز پاکستان بسیار زیاد بود، آیا باید بر این اساس نتیجه می‌گرفتیم که واحدهای مسکونی ما در سیستان‌وبلوچستان ایمن‌تر از پاکستان بوده‌اند؟ به اعتقاد من این‌طور نیست.

رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان اظهار کرد: برای یک بررسی ملاک‌های متعددی را باید درنظر گرفت، اتفاقا همین موضوع شاید منجر به این شود که ما بالاخره بین اختیارات و مسوولیت‌ها توازنی برقرار کنیم تا از این به بعد شاهد این ماجراها نباشیم.

الان هم به شما قول می‌دهم با وضعیت آشفته‌یی که داریم هر دستگاهی درخصوص ساختمان‌های تخریب شده اعم از شخصی یا دولتی انگشت اتهام را به سوی دیگری نشانه می‌رود. آنچه مسلم است زلزله اتفاق بدی است اما می‌توان از این اتفاق بد درس‌های آموزنده‌یی در جهت منافع ملی گرفت.

 تخریب 15 هزار واحد روستایی و شهری

در همین حال، یکی دیگر از اظهارات نیکزاد درباره نوسازی واحدهای روستایی در دولت نهم و دهم و کاهش تخریب واحدهای روستایی، با اعلام آمار تخریب کامل 11 هزار واحد روستایی از سوی معاون امور بازسازی بنیاد مسکن رد شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد مسکن، عزیزالله مهدیان با اعلام اینکه در مجموع ۳۰ هزار و ۵۰۰واحد مسکونی در کرمانشاه بر اثر زلزله تخریب شده و آسیب دیده‌اند، گفت: هم‌اکنون ۱۰۰ نفر از همکاران بنیاد کار کارشناسی واحدهای مسکن مهر را آغاز کرده‌اند.

مهدیان گفت: در زلزله کرمانشاه حدود 15هزار و 500واحد مسکونی 100‌درصد تخریب شدند که از این تعداد 11هزار واحد جزو واحدهای روستایی هستند و 4 هزار و 500 واحد نیز واحدهای شهری تخریب شدند.

معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه داد: حدود 15 هزار واحد هم جزو واحدهایی هستند که خسارات کلی دیده‌اند اما قابل تعمیر هستند و مجموعا در زلزله اخیر 30 هزار و 500 واحد تخریب شده و خسارت دیده داریم.

او گفت: تسهیلات شامل وام است که وام قرض‌الحسنه با کارمزد 5‌درصد برای نقاط شهری و 4‌درصد برای نقاط روستایی درنظر گرفته شده است. 25میلیون تومان وام برای واحدهای احداثی در مناطق روستایی و برای شهرها نیز 30 میلیون تومان در صورت تصویب و ابلاغ و تخصیص، به مالکان اعطا خواهد شد.

به گفته مهدیان، کمک بلاعوض برای واحدهای روستایی 5 میلیون و برای واحدهای شهری 6میلیون تومان است. برای واحدهای تعمیری نیز 12میلیون تومان تسهیلات و 2 میلیون تومان کمک بلاعوض درنظر گرفته شده است.

معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گفت: در کنار آن پیش‌بینی شده برای واحدهایی که 100‌درصد تخریب شده‌اند کمک برای اسکان موقت شود که این کمک در نقاط شهری 5 میلیون تومان و در نقاط روستایی 3 میلیون

تومان است.

در کنار آن باز هم کمک معیشتی برای افرادی که لوازم زندگی‌شان از بین رفته، انجام می‌دهیم که این کمک نیز شامل 2 میلیون تومان کمک بلاعوض و 3میلیون تومان برای تامین لوازم خانگی است. اینها اعتباراتی است که پیش‌بینی شده است.

مهدیان تصریح کرد: علاوه بر آن تسهیلاتی هم برای بازسازی زیربنایی و عمرانی شهر تامین خواهد شد.

او گفت: کار بازسازی در مناطق زلزله‌زده آغاز شده است، هم‌اکنون 100 نفر از همکاران بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان کار کارشناسی واحد به واحدهای مسکن مهر را آغاز کرده‌اند. امیدواریم بتوانیم ظرف یک هفته تمامی واحدهای خسارت‌دیده را کارشناسی کنیم و بلافاصله کار شروع خواهد شد.

مهدیان ادامه داد: از هم‌اکنون ماشین‌آلات در منطقه مستقر شده‌اند و آواربرداری آغاز شده است، واحدهایی که کارشناسی شده‌اند و صاحب واحد آمادگی داشته باشد، می‌توانیم آواربرداری واحد را شروع کنیم که باید با حضور خود مالکان باشد و مصالحی که قابل استفاده است تفکیک و نگهداری می‌شود تا در بازسازی مورد استفاده قرار گیرد.