رهبران متفقین در کنفرانس تهران

فرانکلین روزولت، رییس‌جمهور امریکا در رأس هیاتی از مقامات سیاسی و نظامی کشورش و برای حضور در کنفرانس تهران به ایران آمد.

وینستون چرچیل، نخست‌وزیر انگلیس نیز در همین روز به اتفاق آنتونی ایدن، وزیر خارجه این کشور همراه با عده زیادی از مقامات انگلیسی برای حضور در کنفرانس تهران به ایران آمد.

کنفرانس تهران در فاصله روزهای ششم تا نهم آذر 1322 و در بحبوحه جنگ دوم جهانی با حضور رهبران 3 کشور متفقین امریکا، انگلیس و شوروی در تهران برگزار شد.

این نشست تاثیر مهمی بر جنگ جهانی دوم داشت. امریکا با تجهیز ارتش شوروی به آن کمک کرد تا ارتش آلمان نازی را در دروازه‌های شهر استالینگراد نابود کند به همین خاطر ایران پل پیروزی متفقین لقب گرفت. برگزاری نشست رهبران متفقین در تهران در مشخص کردن سرنوشت جنگ هم نقش بسزایی داشت. عملیات دی دی و هجوم سربازان متفقین به سواحل نرماندی فرانسه در تهران کلید زده شد. استالین خواستار اجرای این عملیات بود تا از فشار ارتش آلمان در جبهه شرقی علیه شوروی کاسته شود. اما چرچیل مخالف بود و طرح‌های دیگری داشت. حضور روزولت در تهران و پشتیبانی او از ایده استالین، چرچیل را مجبور کرد تا این طرح را بپذیرد. متفقین همچنین در تهران متعهد شدند که پس از جنگ از ایران خارج شوند و استقلال این کشور را به رسمیت بشناسند. اما با پایان جنگ، شوروی از این کار اجتناب کرد و اقدام به حمایت و تاسیس دولت‌های تجزیه‌طلب در آذربایجان و کردستان کرد که البته با فشار امریکا مجبور به عقب‌نشینی و ترک ایران شد‌.