۲۰ درصد تلفات جهانی زلزله در ایران
3 هفته از زلزله کرمانشاه می‌گذرد و در این مدت این شهر بیش از 1000 پس‌لرزه را تجربه کرده است، پس از این زمین لرزه، در تبریز، کرمان و ارومیه هم زلزله‌هایی رخ داد و همین موضوع موجب شد که طی روزهای اخیر اخبار مربوط به زلزله در صدر خبرهای رسانه‌ها قرار گیرد، باتوجه به اینکه ایران سرزمینی لرزه‌خیز است و همواره امکان وقوع زلزله در شهرهای مختلف وجود دارد، برای کاهش تلفات زمین لرزه‌ها باید ساختمان‌ها ایمن ساخته شوند. بر همین اساس نشستی با حضور مسوولان خانه عمران برگزار شده و درباره ایمنی ساختمان‌ها بحث شده است.
قائم‌مقام مدیرعامل خانه عمران گفت: ایران یک‌درصد جمعیت دنیا را دارد اما ۲۰درصد تلفات زلزله طی
۵۰ سال اخیر مربوط به ایران بوده است. به گزارش ایسنا، حسن علی مجبوریان قائم‌مقام مدیرعامل خانه عمران در نشست خبری «ایمن‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله» اظهار کرد: در طول
۵۰ سال گذشته مقایسه زلزله در ایران و سایر کشورهای جهان نشان می‌دهد در کل دنیا ۴۷۰هزار نفر در جهان از بین رفته‌اند و این رقم در ایران ۱۱۴هزار نفر است. او با اشاره به وقوع زلزله در کشور ژاپن گفت: ژاپن باوجودی که از نظر ساخت و ساز ایمن، وضعیت مطلوبی داشته در سال ۲۰۰۳ تصمیم می‌گیرد که ۲۵درصد ساختمان‌ها که مقاومت لازم را نداشته مقاوم‌سازی کند و در طول ۱۵ سال آن رقم را به ۱۰درصد کاهش داد. به گفته مجبوریان، صنعت ساختمان تقریبا بزرگ‌ترین صنعت کشور است و از نظر ارقام مالی در صدر قرار دارد. گردش مالی این بخش حدود ۸۰ تا ۹۰هزار میلیارد تومان است که از میزان کل فروش نفت بیشتر است، درآمدهای کشورها در حوزه مالیاتی هم در همین حدود است. قائم‌مقام مدیرعامل خانه عمران افزود: هزینه ایجاد اشتغال با استفاده از صنعت ساختمان بین ۲۰ تا
۲۵ میلیون تومان در سال است، در حالی که در سایر صنایع به‌طور متوسط ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان است، بنابراین بخش ساختمان از زوایای مختلف دارای اهمیت است. او با طرح این سوال که هدف اصلی در صنعت ساختمان چیست، گفت: کارکرد اصلی باید این باشد که یک خانه امن برای آسایش و آرامش ایجاد کنیم. مهم‌ترین تستی که معمولا در ساختمان اتفاق می‌افتد زلزله است؛ رویدادی واقعی که متاسفانه حذف شدنی نیست. زلزله کرمانشاه بهانه‌یی شد تا یک‌بار دیگر به این موضوع بپردازیم. مجبوریان اظهار کرد: عملکرد ساختماهای فلزی براساس گزارش موسسات رسمی نشان از نامناسب بودن اتصالات، جوش‌های نامناسب و جداشدگی است. در ساختمان‌های بتنی هم مهم‌ترین مساله پایین بودن کیفیت بتن، آرماتوربندی نامناسب و شکست اتصالات بوده است.
۸۰ درصد مشکلات ناشی از ۲۰ درصد بی‌توجهی
او با بیان اینکه ۸۰ درصد مشکلات ساختمانی ناشی از ۲۰درصد بی‌توجهی است، گفت: در حال حاضر آیین‌نامه ۲۸۰۰ برای ساختمان‌های اسکلت فلزی یا بتنی راهکار دارد اما در اجرا اتفاق نمی‌افتد.
مجبوریان تصریح کرد: بیمارستان جدید کرمانشاه که باید در بحران خدمات می‌داد، در زلزله تخریب شد و نتوانست سرویس بدهد. آیین‌نامه‌های صنعت ساختمان در چند سال گذشته سختگیرانه‌تر شده است پس باید به سمت ایمنی می‌رفتیم اما چه اتفاقی افتاده که این مشکلات ایجاد می‌شود.
مجبوریان، راهکار خانه ایمن را «سایمن» عنوان کرد و گفت: سایمن مخفف ساختمان ایمن است که به سه زمینه کنترل اجرا، صحت‌سنجی طراحی و بررسی منابع پرداخته شده است. با استفاده از این روش‌ها اگر بتوانیم یک سال به طول عمر ساختمان اضافه شود، حدود ۵ تا ۶ میلیارد تومان از سرمایه‌های کشور حفظ می‌شود. در این نشست، حمید ادیبی مدیرعامل خانه عمران درخصوص تخریب دیوارهای واحدهای مسکن مهر در زلزله کرمانشاه اظهار کرد: عکس‌ها نشان می‌دهد سقف و ستون‌ها نریخته و دیوارها فروریخته است، اگر زلزله‌یی آمد و ساختمانی سقفش فرو نریخت این ساختمان از نظر ایمنی حداقل‌های استاندارد را داشته است و قرار نیست این ساختمان‌ها مانند بیمارستان پایدار بماند چون نوع ضرایب ایمنی آنها متفاوت است. ادیبی با ارائه 8 راهبرد برای تحقق ایمنی ساختمان اظهار کرد: اصلاحات ساختاری و فرآیندی در نظام ساخت و ساز، توسعه دانش و اخلاق حرفه‌یی دست‌اندرکاران، پرورش عوامل اجرایی کارآمد، اجرای مدل‌های انگیزشی و رویدادهای تشویقی داوطلبانه، ارتقای آگاهی عمومی و مطالبه‌گری بهره‌برداران، شفافیت و پاسخگویی در وظایف و مسوولیت‌ها، استفاده حداکثر از فناوری اطلاعات و ترغیب و بسط نهادهای نظارتی مردم‌نهاد در این مدل باید لحاظ شود. او تصریح کرد: با جبر، لزوما امکان دسترسی به ایمنی ساختمان وجود ندارد، همان‌طور که طی این مدت با این همه الزامات به این مهم دست پیدا نکردیم، بنابراین باید به‌دنبال مدل‌های داوطلبانه که قاعده برد-برد در آنها لحاظ شود و منابع مختلف ذی‌نفعان دیده شود این مسیر را طی کنیم.
ابداع اتاق ایمن برای زمان وقوع زمین‌لرزه
همچنین آجرلو مشاور ارشد خانه عمران هم در این نشست گفت: بسیاری از ساختمان‌ها در زلزله فرو نمی‌ریزد، اما در پس‌لرزه‌ها دچار ریزش می‌شود که باید برای آن راهکار داشته باشیم. اینکه ساختمان‌ها هیچ حرکتی نداشته باشد هزینه‌های زیادی دارد اما می‌شود در هر واحد یک اتاق را با سازه‌های سبک مقاوم‌سازی کرد، به‌طوری که اگر ساختمان به نسبت ارتفاع و شرایط دچار ریزش شد آن اتاق، ایمن باشد و به محض آنکه هشدارهای زلزله آمد افراد بتوانند به اتاق ایمن بروند.
90 هزار تومان برای ایمن‌سازی هر مترمربع
حسن ارباب سازنده بیمارستان کرمانشاه که در زلزله اخیر سالم مانده و دچار تخریب نشده است در این نشست، گفت: آن بیمارستان به لحاظ ساختار اسکلت مشکلی نداشت و بیشتر در نمای ساختمان مشکل ایجاد شده که به ساختمان دوخته نشده است، ساختمان ایستایی دارد اما دیوارها پیوستگی لازم را نداشته است. او افزود: مساله اصلی این است که ساختمان اقتصادی باشد یعنی فارغ از بحث زلزله، بتواند قابل فروش باشد و سودآوری داشته باشد که مقررات متفاوتی هم برای این کار داریم البته باید فرهنگ‌سازی کنیم که بی‌جهت مصرف مصالح سنگین و گران‌قیمت در نما به کار برده نشود. ارباب با بیان اینکه هزینه هر مترمربع سازه سالم حداکثر ۹۰ هزار تومان بالاتر از سازه غیرایمن است، گفت: در کل قیمت تمام شده این رقم حدود 1.5درصد می‌شود اما می‌بینیم برخی سازندگان برای این رقم ناچیز، با احداث یک ساختمان ناایمن، کل ساختمان را زیر سوال می‌برند.
