تشکیل دادگاه‌های تخصصی مالکیت فکری در استان‌ها
کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری اتاق ایران در اقدامی مشترک با شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی موضوع تسریع رسیدگی به اختلافات مرتبط با مالکیت معنوی در مراجع قضایی را پیگیری می‌کند. رییس کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری اتاق ایران با اشاره به این مساله که تنها یک شعبه رسیدگی به دعاوی مالکیت معنوی در تهران دایر است، گفت: رسیدگی قضایی و شبه‌قضایی به اختلافات مرتبط با مالکیت معنوی در مدت طولانی انجام می‌شود و مورد اعتراض فعالان اقتصادی قرار گرفته است. این مشکل را با شورای گفت‌وگو درمیان گذاشته و مقرر شد پس از استعلام از کلیه استان‌ها، راهکاری برای آن در نظر گرفته شود.
ناصر ریاحی رییس کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری اتاق ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران در تشریح ابعاد این مساله گفت: در دوره چهارساله کمیسیون، یکی از اولویت‌ها را به بررسی راهکارهای تسریع رسیدگی قضایی و شبه قضایی به اختلافات مرتبط با مالکیت معنوی معطوف کرده‌ایم و در این راستا اصلاح ماده 170 آیین‌نامه قانون ثبت اختراعات، طرح‌ها و علائم صنعتی را در دستور قرار دادیم. برای فراهم‌سازی امکانات، انعقاد تفاهم‌نامه با سازمان ذی‌ربط در قوه قضاییه را به سرانجام رساندیم.
وی ادامه داد: مشکل جدیدی که فعلان اقتصادی و نوآوران با آن روبه‌رو هستند، وجود تنها یک شعبه رسیدگی به دعاوی مالکیت معنوی، آن هم در تهران است که البته در این مورد، برخلاف موارد دیگری که گسترش و تشکیل مجتمع‌ها و شعب تخصصی در صلاحیت ریاست قوه قضاییه است، قانون به تشکیل این شعب فقط در تهران تصریح کرده است. این موضوع موجب اعتراضاتی از سوی برخی فعالان اقتصادی شد که از طریق برخی اتاق‌ها برای یافتن راه‌حلی برای موضوع، توسط شوراهای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی استانی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از کمیسیون حمایت قضایی به عنوان متولی پیگیری این امر نیز درخواست بررسی و پیگیری شد. این فعال اقتصادی از پیگیری مساله از سوی دبیرخانه شورای گفت‌وگوی مرکزی خبر داد و گفت: کمیسیون حمایت قضایی به فوریت این بحث را پیگیری کرد و با قرار دادن آن در دستور جلسه و با هماهنگی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی به بررسی موضوع پرداخت.
رییس کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری اتاق ایران در مورد اعتراضاتی که نسبت به این مساله وجود دارد، تصریح کرد: همه رسیدگی‌ها در یک شعبه دادگاه عمومی متمرکز است، با اینکه در قانون به رییس قوه قضاییه اجازه داده شده است که شعب تخصصی برای این دعاوی تعیین کند ولی حکمی از سوی قوه قضاییه برای آن شعبه برای رسیدگی به این‌گونه دعاوی وجود ندارد. ریاحی ادامه داد: رسیدگی‌ها فقط در یک شعبه دادگاه عمومی نتیجه‌بخش نیست و خروجی این شعبه نیز از سوی قوه قضاییه ارزیابی نمی‌شود.
به اعتقاد او زمان رسیدگی به پرونده‌ها در شعب حقوقی طولانی است و به‌طور متوسط بر اساس گزارش بانک جهانی رسیدگی به یک پرونده در ایران 15 ماه به طول می‌انجامد. در این مدت ایده‌های جدید تقریبا از میان می‌رود و شخص از بازاریابی و سایر فعالیت‌ها نیز محروم می‌شود. این فعال اقتصادی عدم آشنایی بسیاری از قضات، دادیاران و بازپرسان به حقوق مالکیت فکری را از دیگر مشکلات موجود دانست و تاکید کرد: عدم آشنایی قضات با حقوق مالکیت فکری موجب می‌شود آنها رسیدگی به پرونده‌های کیفری مالکیت فکری را به مواد عمومی استناد دهند؛ به عنوان مثال با وجود اینکه قانون خاص مالکیت فکری وجود دارد ولی بازپرس به مواد جعل و کلاهبرداری قانون مجازات اسلامی استناد می‌کند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق ایران گفت: در نهایت مقرر شد، دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی با همکاری کمیسیون حمایت قضایی و مالکیت فکری از اتاق‌های بازرگانی استان‌ها نظرخواهی کند. همچنین باید این مساله در جلسات آتی شورای گفت‌وگوی استان‌ها به عنوان درخواست همه فعالان اقتصادی به خصوص شرکت‌هایی که با تجاری‌سازی دانش سروکار دارند، بررسی شود. بر اساس اظهارات او، در نامه‌یی که این شورا در 22 آبان با امضای حسین سلاح ورزی، نایب‌رییس اتاق ایران و قائم‌مقام دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی برای دبیران شوراهای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استانی ارسال کرده، آمده است که در صورت صلاحدید، «بررسی لزوم اصلاح ماده 59 قانون ثبت اختراعات طرح‌های صنعتی و علائم تجاری 1386» در دستور کار جلسات قرار گیرد و به این دو سوال پاسخ دهند که آیا در راستای اجرای ماده 59 قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 با موضوع رسیدگی به دعاوی مالکیت فکری در دادگاه تهران در سطح استان مشکلاتی برای فعالان اقتصادی ایجاد شده است؟ و اینکه آمار دعاوی ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری در سطح استان چه میزانی است؟
