قاره آفریقا، فرصت بکر در صنعت لوازم خانگی

 حبیب‌الله انصاری دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران اظهار داشت: به‌طور کلی استراتژی حاکم بر انجمن به افزایش تولید، توسعه بازار، افزایش صادرات و البته خروج از رکود استوار است بنابراین بحث صادرات یکی از محورهای برنامه‌های ما بر اساس استراتژی تعیین شده برای انجمن صنایع لوازم خانگی است. همچنین تولید‌کننده و صادرکننده هر دو باید قاعده بازی بین‌المللی و ورود به کشورهای خارجی را بدانند و برای این مهم نیازمند به یک مدیریت صادرات در کنار سایر مدیریت‌ها هستیم که مغفول مانده است. همچنین گسترش فرهنگ صادراتی و تبدیل آن به یک ارزش که نه فقط جذب بازار داخلی را منجر می‌شود بلکه در جذب مشتری در بازارهای خارجی توانمند می‌شود و زمانی ارزش واقعی پیدا می‌کند که بخشی از تولیدات صادر شود.

وی افزود: امروز حتما باید واحدهای صنعتی برخوردار از فرهنگ و این واقعیت باشند که تولیداتشان صادرات‌گرا باشد یعنی علاوه بر داغ بودن بازار داخلی سعی بر صادرات بخشی از تولیدات باشد و باید صادرات محور بودن تبدیل به یک فرهنگ برای واحدهای صنعتی شود که برای محقق شدن این امر نیازمند به یک مدیریت صادرات گرا در اینگونه مجاری صنعتی هستیم. به‌طور کل وظیفه این مدیریت این است که بازارهای مختلف و رقبا را ببیند و کالاهای خارجی را بررسی و مزیت‌ها و اختلاف‌ها را چه از نظر قیمت چه از نظر کیفیت کالا در نظر بگیرند که بعد بر اساس آن برای صادرات برنامه‌ریزی کنند.

انصاری تصریح کرد: متاسفانه وقتی می‌گوییم صادرات اکثر واحدها می‌گویند عراق و افغانستان، درست است که باید این کشورها در اولویت قرار بگیرند اما نباید به این معنا باشد که ما صادراتمان را محدود به این دو کشور کنیم. بنابراین ما برای صادرات باید یک اصلاحات ساختاری که یک بخشی از آن مربوط به امور تولید است (عوامل درونی) انجام دهیم. در صادرات نگاهمان نباید صرفا به استانداردهای ملی باشد و این به معنی نفی استاندارد ملی اجباری کشور نیست و لزوما به این معنا نیست که حتما ویژگی‌های تولیدات داخلی در سفارشات کشورهای خارجی برای صادرات لحاظ شود.

دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران لحاظ کردن کیفیت مدنظر کشورهای سفارش‌دهنده را یک مساله بسیار مهم دانست و گفت: از نظر ساختار و اصلاحات داخلی نگاه به مشتری بسیار مهم است و اینکه بعد از آن بررسی‌های صورت گرفته، اصل مهم، ماندگاری کالای صادراتی باشد که متاسفانه گاهی بعد از مدتی ادامه ندارد پس در نتیجه به خاطر حفظ کالا در بازار مورد نظر باید دقیقا نظر مشتری از جمله خدمات بعد از فروش، میزان مصرف بهینه انرژی و برق که نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورها هم توجه ویژه‌یی می‌شود را جلب کرد.

وی ادامه داد: ما برای فعالیت در امر صادرات در کنار عوامل بیرونی اشاره شده باید یکسری از موانع را برداشته یا اصلاح کنیم. قطعا در کنار بحث نرخ ارز، ثبات ارز و مساله خلق محصولات جدید (عوامل درونی) باید معافیت‌های مالیاتی از سوی دولت از نظر عوارض، بحث ارز و حذف برخی بروکراسی‌های زمانبر که در مسیر صادرات وجود دارد انجام گیرد. ما وقتی امروز می‌گوییم صادرات یعنی صادراتی که نه تنها منتج به افزایش اشتغال بلکه اصولا موجب توسعه اقتصاد کشورمان نیز می‌شود. همین‌طور از نظر پرداخت مالیات، ما نباید همان نگاهی که برای پرداخت مالیات به بازار داخلی مان نسبت به تولیدکننده داریم همان نگاه را به صادرات داشته باشیم. در واقع می‌توان گفت صادرات محور بودن برای دولتمان در راستای توسعه اقتصادی یک نوع سرمایه‌گذاری است که بازده دارد. کاهش نرخ تسهیلات بانکی نکته بسیار مهم دیگری است که برای ورود به این عرصه نیاز است. در حال حاضر نرخ تسهیلات مان برای افزایش تولید و سرمایه‌گذاری به 20 تا 30درصد می‌رسد و گرفتن چنین سودی از صادرکننده دور از واقعیتی است که به آن نگاه می‌کنیم و باید اصلاح شود.

انصاری ادامه داد: نکته دیگر تغییر سیاست‌های سازمان توسعه تجارت است. ما تعدادی رایزن تجاری و بازرگانی در کشورهای مختلف داریم که اینها باید فعال‌تر باشند و باید اطلاعات آن کشورها را به ایران و سازمان توسعه تجارت منتقل کنند و سازمان هم باید تمام اطلاعات را در اختیار صادرکنندگان بگذارد.

 وی افزود: به اعتقاد من بهتر از داشتن رایزن‌های تجاری این است که ما باید مراکز تجاری در کشورهای مختلف ایجاد کنیم که می‌تواند با مشارکت بخش خصوصی و تشکل‌ها شکل بگیرد که در صورت ایجاد، قطعا خیلی مفیدتر از این است که رایزن بازرگانی داشته باشیم چون این مراکز فی‌نفسه با اطلاعاتی که دارند، می‌توانند در ابعاد وسیع‌تر و برای توسعه و ماندگاری صادرات فعالیت کنند.

وی در مورد تسهیلاتی که دولت در اختیار صادرکنندگان قرار می‌دهد، گفت: دولت باید مقید به انجام نکات گفته شده باشد ولی در حال حاضر سازمان توسعه تجارت جوایز صادراتی در نظر می‌گیرد که اینها را کافی نمی‌دانم. این امر باید به نحوی باشد که صادرکننده تشویق به صادرات شود و از طرفی اصلاحات نسبت به ماندگاری کالا و نوع تکنولوژی و... انجام شود. نکته مهم‌تر اینکه در واقع کالای صادراتی چقدر ارزش افزوده ایجاد می‌کند و چقدر از منابع و مواد اولیه معدنی داخلی مان استفاده شده است. من معتقدم که محور صادرات باید ایجاد ارزش افزوده باشد و یکی از کمک‌های دولت کمک به ساختاری است که بتواند بر مبنای ارزش افزوده عمل کند.

انصاری با ذکر این مطلب که یکسری کارخانجات دولتی مثل فولاد، مس، پتروشیمی و آلومینیوم هستند که مواد اولیه اصلی تولیدات لوازم خانکی را تامین می‌کنند، گفت: در صورت افزایش قیمت مرتب کارخانجات دولتی و عدم به موقع تحویل محصولات تولیدی این امر روی قیمت محصول صادراتی هم تاثیر قطعی دارد پس زمانی می‌توانند برنامه‌ریزی کنند که محیط کسب و کار و شرایط تولید و مواد اولیه هم از نظر قیمت و هم از نظر زمان تحویل کاملا فراهم باشد.

دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران گفت: قطعا باید جلوی نهادهایی مثل پیله وری یا حتی بازارچه‌های مرزی که کالاهای بدون کیفیت را صادر می‌کنند گرفته شود زیرا با تولید محصولات بی‌کیفیت و با قیمت پایین که توسط برخی واسطه گران که اقدام به برندسازی و صادرات می‌کنند، مسلما ما بازار و اعتماد مردم سایر کشورها را از دست می‌دهیم. در نتیجه نداشتن قوانین تولیدی در واحدهای صنعتی بدون هویت و از آن طرف فقر امکانات برای صادرات محور بودن در صنایع تولیدی دارای هویت باعث می‌شود متاسفانه واسطه گرهایی که فقط به سود خودشان نگاه می‌کند اقدام به صادرات کنند که در عمل شاهد هستیم روی واحدهای اصلی تولیدکننده که صاحب ارزش از نظر کیفیت کالای صادرات گرا هستند نیز اثر منفی می‌گذارند.

انصاری در مورد ظرفیت‌های حوزه صادراتی صنف لوازم خانگی گفت: نه تنها در بخش لوازم انرژی بر شامل انواع صنایع پخت و پز و سرمایشی و گرمایشی و چرخ گوشت و... بلکه در بخش‌هایی مثل کریستال و چینی و تفلون و... نیز از نظر کیفیت امکانات بسیار خوبی داریم. نکته مهم اینکه تولیدکننده برای صادرات نیاز به واردات قطعه و مواد اولیه دارد که دولت باید برای انجام این درخواست هم تسهیلاتش را زیاد کند و هم معافیت‌ها و امکاناتی را قائل شود.

نایب‌رییس اول شورای همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا گفت: تمام برنامه‌ریزی این است که به قاره آفریقا ورود پیدا کنیم که برای این امر حدود یک ماه پیش صحبت‌هایی با دکتر ظریف وزیر امور خارجه و هیات عالیرتبه در امر صادرات به آفریقا انجام شد. قابل ذکر است دو مانع اصلی و اساسی برای این مهم، یکی نبود بانک برای انجام مبادلات تجاری مان و دیگری جدی نگرفتن بحث حمل و نقل است که باید زیر ساخت‌های حمل و نقل به قاره آفریقا فراهم شود. می‌توان گفت قاره آفریقا برای ما کاملا بکر است که علاوه بر دارو و سایر کالاها نیازمند لوازم خانگی هم هستند و می‌شود به دلیل هزینه زیاد حمل و نقل و... به صورت ckd یا skd صادر شود و بتوانیم با کمک خود کشورهای آفریقایی و معاون اقتصادی وزارت خارجه و سازمان توسعه تجارت زمینه را برای سرمایه‌گذاری فراهم کنیم و با مشارکت اتاق بازرگانی و نماینده مدیرکل صادراتی وزارت خارجه و سایر نهادهای مرتبط در مورد چگونگی رفع موانع تولیدی بتوانیم یک تصمیماتی را ارائه دهیم.