اعتراض جهانی به ماجراجویی جدید ترامپ
گروه جهان
«ترامپ با تصمیم خود تیر خلاص را به روند صلح و برپایی دو دولت شلیک کرد.» این تحلیل برخی ناظران درباره اقدام اخیر رییس‌جمهوری امریکا در به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسراییل است، اقدامی که اعتراض‌های جهانی را برانگیخت. اغلب رهبران جهان با تصمیم ترامپ مخالفت کردند. در همین حال هشدارهای بین‌المللی از خطر بی‌ثباتی بیشتر خاورمیانه خبر می‌دهند؛ نگرانی‌هایی که باعث شد تا اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی شرایط جمعه گردهم بیایند.
به گزارش اسکای‌نیوز، جلسه جمعه شورای امنیت با درخواست 8 کشور بولیوی، مصر، فرانسه، ایتالیا، سنگال، سوئد، اروگوئه و بریتانیا برگزار شده تا تبعات تصمیم ترامپ در عملی کردن انتقال سفارت امریکا به قدس اشغالی را بررسی کند. گروه‌های فلسطینی جمعه را «روز خشم» اعلام کرده و از مردم فلسطین خواستند، انتفاضه مردمی دیگری به راه بیندازند.
بیش از دو دهه پیش کنگره امریکا به طرحی رای داده که براساس آن واشنگتن باید بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسراییل به رسمیت بشناسد. یکی از بندهای این مصوبه به رییس‌جمهور اجازه می‌دهد که هر 6 ماه درباره عملی کردن این موضوع تصمیم بگیرد یا آن را به عقب بیندازد. رییس‌جمهور امریکا این بار بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسراییل به رسمیت شناخت اما اعلام کرد، انتقال سفارت را برای 6 ماه دیگر تعلیق کرده است.
با وجود اعلام رسمی تصمیم امریکا برای انتقال سفارتش به بیت‌المقدس، ناظران می‌گویند که عملی کردن این تصمیم با توجه به زمان لازم برای ساخت ساختمان سفارت جدید عملا افتتاح این سفارتخانه را به دوره بعدی ریاست‌جمهوری امریکا موکول خواهد کرد. برخی منابع هم گفته‌اند، فرآیند انتقال سفارت دست‌کم 3 تا 4سال به طول خواهد انجامید.
این درحالی است که سازمان ملل متحد با توجه به آخرین معاهده صلح میان اسراییل و فلسطینی‌ها (۱۹۹۳ اسلو) بخش شرقی بیت‌المقدس را از اراضی اشغالی فلسطینیان می‌داند و ساخت و سازهای اسراییل در این مناطق را غیرقانونی می‌شمارد.
واکنش‌های داخلی و خارجی
در واکنش به تصمیم ترامپ، رهبران فلسطینی برای اعتصاب عمومی فراخوان دادند. سازمان حماس اعلام کرده تنها راه‌حل برای مقابله با سیاست‌های امریکا «انتفاضه جدید» است. تشکیلات خودگردان فلسطین نیز ضمن محکوم کردن این اقدام امریکا اعلام کرد که احتمالا دیدار محمود عباس، رییس تشکیلات خودگران با معاون ترامپ را لغو می‌کند. خبرگزاری فرانسه به نقل از جبرئیل رجوب، یکی از مقام‌های بلندپایه فتح در رام‌الله نوشت محمود عباس با معاون رییس‌جمهوری امریکا دیدار نخواهد کرد. به گفته او، مایک پنس با خوشامدگویی مقامات فلسطینی روبه‌رو نخواهد شد. معاون رییس‌جمهوری امریکا قرار بود در آستانه جشن کریسمس ضمن سفر به منطقه و با مقام‌های مصری، اسراییلی و فلسطینی دیدار و گفت‌وگو کند.
در سطح بین‌المللی نیز آنگلا مرکل صدراعظم آلمان به صراحت اعلام کرد از تصمیم جنجالی ترامپ حمایت نمی‌کند. امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه هم تصمیم ترامپ را تاسف‌آور خواند. فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم با صدور بیانیه‌یی صراحتا اعلام کرد که اتحادیه اروپا نگرانی جدی درباره تصمیم ترامپ دارد. موگرینی ضمن فراخوان طرفین به آرامش و خویشتن‌داری گفته از دیدگاه اروپا اورشلیم(بیت‌المقدس) باید همزمان پایتخت اسراییل و کشور مستقل فلسطینی باشد. ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا نیز آشکارا اعلام کرد با تصمیم ترامپ موافق نیست. او در بیانیه‌یی اعلام کرد این تصمیم در رسیدن منطقه به صلح هیچ کمکی نمی‌کند.
ترکیه هم ضمن محکوم کردن اقدام ترامپ اعلام کرد 13دسامبر(چهارشنبه) نشست سران سازمان همکاری کشورهای اسلامی در استانبول برگزار خواهد شد و تمامی رهبران کشورهای مسلمان برای پرداختن به موضوع بیت‌المقدس در آن شرکت خواهند کرد. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه با اشاره به تصمیم ترامپ گفته:«با اظهارات یک دولت، قدس تبدیل به پایتخت اسراییل نخواهد شد.»
اسپانیا، ایتالیا، نروژ، ژاپن، کره‌شمالی، روسیه، عربستان سعودی، اردن، مصر، لبنان، عراق، اندونزی، قطر و مالزی ازجمله کشورهای دیگری هستند که به این تصمیم رییس‌جمهوری امریکا واکنش نشان داده‌اند. اکونومیست نوشت:«حتی پیش از اعلام رسمی ترامپ رهبر جمهوری اسلامی ایران، پاپ، دبیرکل سازمان ملل متحد، نخست‌وزیر ایتالیا و شمار زیادی از دیپلمات‌های ارشد جهان انتقال احتمالی سفارت امریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس را محکوم کردند... اساس سیاست خارجی ترامپ در خاورمیانه روابط نزدیک‌تر با عربستان است. با این حال ریاض نیز در کنار دیگر متحدان امریکایی جهان عرب (ازجمله قطر و اردن) انتقال سفارت امریکا را محکوم کرده‌اند. اما هیچ بعید نیست که رهبران عربستان سعودی در خفا به واشنگتن اطمینان داشته باشند که بیش از اینکه برای فلسطینی‌ها باشند، نگران تقویت قدرت و نفوذ منطقه‌یی ایران هستند. در این میان اسراییل نیز به طور تاکتیکی یکی از متحدان سعودی‌ها در منطقه است.» روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت نیز تایید کرده که عربستان از دو هفته پیش از تصمیم ترامپ اطلاع داشته است.
روزنامه الاخبار در گزارشی با عنوان «ترامپ تنها در اروپا» نوشته:«همپیمانان غربی امریکا پایبند به روند صلح هستند. تصمیم ترامپ برای همپیمانان غربی امریکا بسیار سنگین بود به طوری که نخستین اعتراض‌ها از لندن و پاریس شنیده شد.»
بی‌بی‌سی نوشته است:«اقدام ترامپ تصمیمی برخاسته از یک استراتژی وسیع‌تر در خاورمیانه نبود. برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که این اقدام ترامپ تاکتیکی با هدف آماده‌سازی زمینه برای مذاکرات صلح بوده اما شواهدی هم وجود دارد که نشان می‌دهد او با این اقدام سعی کرده که به وعده‌های انتخاباتی که به یهودیان امریکایی داده، عمل کند. ترامپ از مخالفت تیم امنیت ملی دولتش خسته شده بود.»
روزنامه الخلیج نیز نوشته:«تصمیم ترامپ سراسر منطقه را در شرایط پرالتهابی قرار خواهد داد و درها را برای بازگشت تندروی به منطقه خاورمیانه و فراتر از آن خواهد گشود. این تصمیم به افراط‌گرایان کمک می‌کند تا سراسر منطقه را به آتش بکشند.»
خروش ملت فلسطین در «روز خشم»
در پی به رسمیت شناخته شدن قدس به عنوان پایتخت اسراییل از سوی ترامپ تظاهرات گسترده‌یی در سرتاسر اراضی فلسطین به راه افتاده که جمعه نیز شدیدتر از پنجشنبه در تمامی مناطق فلسطینی ازجمله قدس، کرانه باختری و نوار غزه ادامه داشت. به گزارش اسکای‌نیوز، جوانان فلسطینی در شهرهای مختلف با آتش زدن لاستیک و ایجاد موانع تقریبا روند ترافیک در تمامی شهرهای بزرگ فلسطینی را مختل کردند و با نظامیان صهیونیست درگیر شدند. نیروهای رژیم صهیونیستی نیز با استفاده از ابزارهای ضد شورش به ویژه گاز اشک‌آور و گلوله‌های پلاستیکی به رویارویی با فلسطینیان خشمگین پرداختند. در این درگیری‌ها ده‌ها فلسطینی زخمی شدند. پنجشنبه شب نیز درگیری‌های شدیدی میان جوانان فلسطینی و نیروهای اسراییلی در منطقه الطور در قدس رخ داد. گفته شده با تداوم اعتراض‌های مردمی در فلسطین اشغالی نیروهای اسراییلی در مرکز شهر قدس و دیگر نواحی فلسطینی مستقر شده‌اند و ایست بازرسی‌هایی را در این مناطق ایجاد کرده‌اند.
