سفر دشوار مایک پنس به خاورمیانه

گروه جهان|

در میانه اعتراض‌های ناشی از تصمیم دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا مبنی بر به‌ رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسراییل، مایک پنس، معاون وی نیمه دوم ماه دسامبر به خاورمیانه سفر می‌کند. پنس قرار بود در این سفر با رهبران تشکیلات فلسطینی دیدار کند اما به نظر می‌رسد، تصمیم ترامپ بر برنامه معاون وی سایه انداخته است. محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین گفته با پنس دیدار نخواهد کرد. در مصر نیز پاپ توادروس دوم، رهبر کلیسای قبطی‌ها هم هر گونه دیداری با معاون رییس‌جمهوری امریکا را رد کرده است.

به گزارش بی‌بی‌سی، مقامات فلسطینی که به ‌شدت از تصمیم ترامپ ناخشنود هستند، نخستین مخالفت‌های خود را با واشنگتن بر سر بیت‌المقدس از طریق لغو دیدار از پیش تعیین شده محمود عباس و مایک پنس نشان دادند. ریاض مالکی، وزیر خارجه دولت سرزمین‌های فلسطینی ضمن تایید لغو یک ‌جانبه این دیدار از سوی محمود عباس تاکید کرد هیچ ارتباط رسمی بین فلسطینی‌ها و مقامات امریکایی وجود نخواهد داشت. محمود عباس در نخستین واکنش‌ها به تصمیم ترامپ گفته بود که واشنگتن دیگر میانجی صلح نیست. در همین حال پاپ توادروس دوم، رهبر کلیسای قبطی در مصر نیز هر گونه ملاقاتی با پنس را رد کرده است. پیش‌تر امام جماعت مسجد الازهر مصر نیز گفته بود، قصد ندارد در جریان سفر پنس به مصر با او دیدار کند.

به گزارش بلومبرگ، اعلام لغو دیدارها با مایک پنس درحالی اعلام شد که گزارش‌هایی درباره توافق میان رجب طیب اردوغان و امانوئل ماکرون روسای جمهور ترکیه و فرانسه برای همکاری در ترغیب امریکا به تغییر موضع درباره قدس منتشر شده است. حنان عشراوی از اعضای کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین گفت اکنون نوبت شورای امنیت است که در جهت ترغیب امریکا به پذیرش تغییر موضع اقدام کند.

ساکنان کرانه باختری و نوار غزه و قدس شرقی چند روز گذشته را به تظاهرات علیه این تصمیم امریکا گذرانده‌اند. به گزارش وزارت بهداشت فلسطین در غزه، درگیری‌ها میان تظاهرکنندگان و سربازان اسراییلی همچنین حمله جنگنده‌های صهیونیستی به منطقه دست‌کم 4 شهید و ده‌ها زخمی بر جا گذاشته است. جامعه عرب نیز این تصمیم ترامپ را مورد انتقاد قرار دادند. کشورهای عضو شورای امنیت در جلسه اضطراری جمعه خود در این زمینه، تصمیم واشنگتن را محکوم کردند و آن را ناقض قوانین بین‌المللی دانستند. تنها بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل بود که این تصمیم را «متهورانه» و «عادلانه» توصیف کرد. فلسطینی‌ها مالکیت قدس شرقی را از آن خود می‌دانند و این شهر را به عنوان پایتخت خود پس از دستیابی به راه‌حل دو کشوری در نظر گرفته‌اند. دولت کنونی در تل‌آویو اما مدعی است که این منطقه بخشی از پایتخت ابدی آنها بوده است. در حقیقت وضعیت بیت‌المقدس یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در مذاکرات صلح فسلطین و اسراییل محسوب می‌شود. در دولت باراک اوباما تلاش‌هایی در زمینه صلح صورت گرفت و از این رو امریکا خود را میانجی صلح در منطقه می‌دانست. اما ریاض مالکی، وزیر امور خارجه فلسطین در قاهره ضمن اعلام خبر لغو دیدار محمود عباس و مایک پنس تاکید کرد، روند صلح به یک میانجی جدید نیاز دارد.

پاپ توادروس دوم، رییس کلیسای قبطی مصر نیز گفت با پنس دیدار نخواهد کرد چراکه دولت امریکا در تصمیم‌گیری خود «احساسات میلیون‌ها نفر را نادیده گرفته است».

شیخ محمد بن زاید النهیان، ولیعهد ابوظبی پایتخت امارات متحده عربی گفت که تصمیم ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسراییل «طول عمر گروه‌های تروریستی و گروه‌های مسلح را افزایش داد؛ گروه‌هایی که درحال از دست دادن مناطق تحت سلطه خود در منطقه بودند.» وی ابراز امیدواری کرد ترامپ از این تصمیم عقب‌نشینی کند.

نیکی هیلی، نماینده امریکا در سازمان ملل متحد، روز جمعه گفت که دولت ترامپ از راه‌حل دو کشوری در صورت توافق دو طرف بر سر آن حمایت می‌کند. اما این اظهارات تاثیر چندانی در آرام کردن مسلمانان خشمگین از تصمیم ترامپ نداشت. جنبش حماس در نوار غزه انتفاضه جدیدی را خواستار شد و فلسطینی‌ها را به ادامه مقابله با نیروهای اسراییلی در اعتراض به اقدام امریکا ترغیب کرد. جهاد اسلامی در غزه و دیگر گروه‌های فلسطینی در کرانه باختری نیز درخواست‌های مشابهی را مطرح کردند.

گروه‌های اسلامی در کرانه باختری از کلیساها در سرزمین‌های فلسطینی خواستند به نشانه اتحاد و همبستگی زنگ‌ها را به صدا درآورند. آنها همچنین تظاهرات در مقابل ساختمان‌های دولتی امریکا در کرانه باختری در روز دوشنبه(امروز) را خواستار شدند.

در لبنان ژوزف عون، فرمانده کل ارتش به نیروها آماده‌باش داد و از آنها خواست برای واکنش مناسب به بحران‌های احتمالی آماده باشند. وی همچنین گفت، نیروها در جنوب کشور و در مرزهای مشترک با اسراییل باید خود را برای هر گونه تجاوز احتمالی اسراییل و نقض امنیت در منطقه آماده کنند.

انتقاد اتحادیه عرب از تصمیم دولت امریکا

وزرای خارجه اتحادیه عرب در پایان نشستی در قاهره ضمن انتقاد از تصمیم دولت امریکا در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسراییل بر تعهد خود به حل مناقشه خاورمیانه بر مبنای راهکار همزیستی مسالمت‌آمیز دو دولت تاکید کردند.

به‌ گزارش ‌‌اسپوتنیک در بیانیه پایانی این نشست همچنین از جامعه بین‌المللی خواسته شده، کشور فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس شرقی و براساس مرزهای چهارم ژوئن ۱۹۶۷را به رسمیت بشناسد. کشورهای عضو اتحادیه عرب همچنین از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستند که تصمیمات اخیر واشنگتن در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی را بازبینی کند. این کشورها برای صدور قطعنامه‌یی از سوی شورای امنیت تلاش می‌کنند که بر تناقض میان تصمیم امریکا با قطعنامه‌های بین‌المللی تاکید داشته باشد.