آثار توافق اوپک در صعود برنت به بالای 65 دلار
گروه انرژی
دیروز بازار نفت خام به تعطیلی یک خط لوله واکنشی آنقدر شدید نشان داد که موجب شد بانک «ای ان زد» اعلام کند وضعیت بازار اکنون وضعیت «محدودیت عرضه» است. بانک‌ها و موسسات غربی اغلب سعی می‌کنند لحنی محافظه‌کار نسبت به توافق اوپک داشته و چندان بال و پری به اهمیت آن ندهند. اتفاق روز گذشته اما به نوعی آنها را نیز شوکه کرده و بهای نفت خام برنت را برای نخستین‌بار در 2 سال و نیم گذشته به بالای 65 دلار در هر بشکه رساند.
تعطیلی یک خط لوله نفتی در دریای شمال سبب شد قیمت شاخص نفت خام برنت به بالاترین حد خود پس از سال ۲۰۱۵ میلادی برسد. کارشناسان، محدود شدن عرضه نفت بازارهای جهانی در پی توافق اوپک را عامل اصلی حساسیت بازار به چنین اتفاقاتی در بازار می‌دانند. به گزارش رویترز، تعطیلی خط لوله نفت فرتیز دریای شمال سبب شد بخش عمدهیی از عرضه نفت مختل شود و قیمت شاخص نفت خام برنت برای نخستین‌بار از میانه سال ۲۰۱۵ میلادی به بالای ۶۵ دلار برای هر بشکه برسد. در ساعات نخست معاملات دیروز بازار نفت، قیمت هر بشکه نفت خام برنت با ۶۰ سنت افزایش به ۶۵ دلار و ۲۹ سنت رسید. آخرین بار که قیمت این شاخص به بالای ۶۵ دلار برای هر بشکه رسید، ماه ژوئن سال ۲۰۱۵ میلادی بود.
در این میان، قیمت سایر شاخص‌های نفتی هم در پی این روند بازار افزایش یافتند. قیمت وست تگزاس اینترمدییت با 39 سنت افزایش (معادل 0.7 درصد) نسبت به قیمت پایانی روز دوشنبه، روی 58.38 دلار در هر بشکه مبادله شد. بدین‌ترتیب افزایش قیمت میان نفت برنت و نفت دبلیو تی‌ای که اصطلاحا اسپریت نام دارد به 7 دلار رسیده است که از بیش از 2 سال گذشته تاکنون بالاترین اختلاف قیمت بین این دو به حساب می‌آید.
برخی اعتقاد دارند افزایش قیمت برنت ناشی از تغییراتی است که از برخی اقدام‌ها از جمله تغییر فرمول فروش نفت عربستان ناشی شده است، شیب افزایش قیمت دبلیو تی‌ای اما کمتر بوده است. افزایش فاصله میان این دو شاخص نفتی به معنای مزیت قیمتی دبلیو تی‌ای در بازارهای جهانی است که گفته می‌شود کشورهایی همچون عربستان و امریکا از آن منتفع می‌شوند. اما افزایش قیمت روز گذشته از تعطیلی یک خط لوله ناشی شده است. خط لوله فرتیز که با ظرفیت انتقال روزانه ۴۵۰ هزار بشکه نفت، بزرگ‌ترین خط لوله انگلستان به شمار می‌رود، دوشنبه 11 دسامبر پس از دیده شدن شکستگی‌هایی در آن، تعطیل شد. برخی منابع غیر رسمی اعلام کرده‌اند که تعطیلی این خط لوله، چند هفته به طول خواهد انجامید. با این حال، اول هانسن، مدیرعامل ساکسو بانک، بیان کرد: «تا زمانی که بطور رسمی و قطعی مشخص نشود که خط لوله فرتیز، چه زمانی بازگشایی خواهد شد، وضعیت صعودی قیمت‌ها بر بازار، حکفرما خواهد بود.»
جفری هالی، تحلیلگر ارشد بازارهای آتی در کارگزاری اوآندای سنگاپور نیز، خط لوله فرتیز را «یک عامل مهم در افزایش قیمت شاخص نفتی برنت» عنوان کرد. خط لوله فرتیز از این جهت اهمیت دارد که جریان‌های نفتی منتقل شده از طریق آن، به‌طور معمول بر قیمت‌های روز برنت اثر می‌گذارند. از طرفی قیمت تعیین شده برای شاخص نفتی برنت هم بر قیمت مبادلات فیزیکی در گوشه و کنار جهان هم اثر می‌گذارد و تمام بازارها، به نحوی دستخوش تغییر می‌شوند. اولیور ژاکوب، تحلیلگر موسسه پتروماتریکس نیز اظهار کرد: «اختلال در فرتیز تنها به معنای از دست رفتن بشکه‌های نفتی نیست؛ بلکه به معنای از دست رفتن یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در مهم‌ترین شاخص نفتی دریایی نیز هست.» بانک ای‌ان‌زد در تحلیلی تکمیلی اعلام کرد: واکنش [شدید] بازار (به تعطیلی خط لوله فرتیز) نشان می‌دهد که در شرایط محدودیت عرضه در بازار، هر اختلالی در عرضه می‌تواند در افزایش قیمت‌ها موثر باشد.
توقف عملیات خط لوله فرتیز باعث می‌شود تا محموله‌های آن با تاخیر در اختیار مشتریان قرار داده شود. تحلیلگران و مشتریان عنوان می‌کنند که سفارش‌ها بالاخره به دست مشتریان خود خواهد رسید، اما تا زمانی که روز بازگشایی این خط لوله مشخص نمی‌شود، نمی‌توان با قاطعیت درباره آن سخن گفت. با این حال، تحلیلگران عنوان می‌کنند که افزایش قیمت نفت از تغییرات در سمت مصرف این ماده هم نشات می‌گیرد. بانک امریکایی گلدمن ساکس در پیامی به مشتریان خود اعلام کرد: «رشد تقاضا در بین مجموعه مختلف کالاهای اساسی، بسیار نیرومند و قابل اتکا است. ذخایر تجاری نیز به‌شدت در حال کاهش هستند.»
همچنین این انتظار در بازار وجود دارد که در گزارش بعدی که از میزان ذخایر تجاری امریکا انتشار خواهد یافت، روند مشهودی از کاهش آنها مشاهده شود. انتظار می‌رود که برای چهارمین هفته کاهشی متوالی، سطح ذخایر تجاری نفت خام امریکا، تا 3.8 میلیون بشکه کاهش یافته باشد. این برآورد، براساس نظرسنجی‌های صورت گرفته از تحلیلگران و پیش از انتشار گزارش‌های موسسه نفت امریکا و اداره اطلاعات انرژی این کشور، شکل گرفته است.
کاهش ذخایر تجاری جهان در پی تلاش‌های اوپک و کاهش تولید اعضای این سازمان محقق شده است. این در حالی است که از سال 2014 به بعد، با اشباع بازار جهانی و مازاد عرضه، ذخایر تجاری جهان افزایش یافتند و عاملی برای کاهش قیمت‌ها بودند.
