ایران با کمبود «آی.پی» مواجه است
گروه دانش و فن| مرجان محمدی|
آدرس IP یا Internet Protocol Address که به صورت مختصر، IP نیز نامیده می‌شود، یک برچسب شناسایی عددی است که برای هر چیزی که به شبکه از طریق پروتکل اینترنت (Internet Protocol یا IP) یا به خود بستر اینترنت متصل شود، اغلب توسط سرویس‌دهنده اینترنتی اختصاص داده می‌شود. این نشانی برای شناسایی مجزای هر دستگاه (کامپیوتر، موبایل یا به‌طور کل، هر چیزی که از پروتکل اینترنت استفاده کند) نسبت به دیگری به کار می‌رود. به عبارت ساده‌تر، IP آدرس شماره شناسایی هر یک از این کامپیوترها یا دستگاه‌ها است.
کامپیوترها و کاربران بسیار زیادی به اینترنت (یا به‌طور کل شبکه‌یی که از پروتکل اینترنت استفاده می‌کند) متصل می‌شوند. هر یک از این کامپیوترها درصورتی که دارای یک آدرس مشخص نباشند عملاً غیرقابل استفاده خواهند بود. برای درک بهتر، فرض کنید که هر کامپیوتر یک شخصی عادی بوده و آدرس IP همان کامپیوتر نیز آدرس ایمیل فرد باشد. حال شما با داشتن آدرس ایمیل فرد می‌توانید به راحتی به وی نامه ارسال یا دریافت کنید. اما درصورتی که آدرس ایمیل فرد را نداشته باشید به هیچ‌وجه امکان ارسال ایمیل برای وی وجود
نخواهد داشت.
بنابراین با استفاده از آدرس IP، پروتکل اینترنت می‌تواند کاربران را تشخیص داده و امکان ارسال و دریافت داده‌ها را فراهم کند. به این ترتیب برای اینکه کامپیوترها بتوانند روی یک شبکه یا بستر اینترنت از یکدیگر به صورت مجزا شناخته شوند، حداقل باید دارای یک آدرس IP باشند. در این صورت بدون اینکه هیچ اختلالی در مسیر انتقال داده بین مبداء و مقصد به وجود بیاید، هر کامپیوتر داده‌هایی را دریافت یا ارسال می‌کند که فقط مختص به همان کامپیوتر باشد.
آدرس IP همیشه یکی از مواردی است که در ردگیری افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین چیزی که از یک آدرس IP می‌توان به دست آورد، سرویس‌دهنده اینترنتی (ISP) آن است. به دلیل مشخص بودن سرویس‌دهنده، مکان فیزیکی IP نیز قابل حدس زدن خواهد بود؛ چه IP داینامیک و چه استاتیک (به اصطلاح، معتبر و غیر معتبر) . از طریق این اطلاعات، سازمان‌های دارای مجوز می‌توانند به سادگی با بررسی اطلاعات و زمان فعالیت آن IP، فرد را ردگیری کرده و به محل دقیق فرد برسند.
در سال 95 مدیرکل مدیریت یکپارچه شبکه ملی اطلاعات از آماده‌سازی شبکه‌های ارتباطی کشور برای مهاجرت به نسل جدید آدرس‌های اینترنتی (Ipv۶) خبر داد و گفت: بالغ بر ۱۲ میلیون آدرس عددی اینترنتی در کشور مورد استفاده قرار گرفته است و با پایان یافتن ظرفیت این تعداد IP آدرس‌ها، مهاجرت به سمت نسل جدید آدرس‌های اینترنتی موسوم به نسخه ۶ آغاز می‌شود.
در همین خصوص معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه بخش زیادی از آدرس‌های اینترنتی در دنیا توسط کمپانی‌های بزرگ امریکایی فریز شده و به انحصار درآمده است، گفت: در ایران با کمبود IP آدرس مواجه هستیم.
نصرالله جهانگرد در نشست تخصصی گذر به نسل جدید آدرس‌های عددی اینترنت (IPv6) بر ضرورت سرعت بخشی به این طرح تاکید کرد و گفت: در گذشته نقش IP عمدتا آدرس‌دهی بود اما امروز با طرح مساله اینترنت اشیا (IOT) و سایر موجودیت‌ها روی شبکه، پدیده آدرس و هویت با همدیگر آمیخته شده‌اند و در سطح جهانی یک چالش بزرگ سیاست‌گذاری به وجود آورده است.
وی با اشاره به این چالش که نظام آدرس‌دهی اینترنت و مدیریت بر این آی‌پی آدرس‌ها به چه صورت باشد، ادامه داد: مجموع آدرس‌ها و ارتباطات موجود روی شبکه اینترنت حدود ۸ میلیارد IP برآورد می‌شود اما فقط حدود 4.3 میلیارد آدرس اینترنتی ورژن چهار (IPV4) دردنیا موجود است و این در حالی است که بخش زیادی از این آدرس‌ها نیز توسط کمپانی‌های بزرگ امریکایی فریز شده و به صورت انحصاری درآمده‌اند.
معاون وزیر ارتباطات با اظهار تاسف از تاخیر ایجاد شده در حوزه مهاجرت به ورژن جدید آدرس‌های اینترنتی گفت: در سال‌های گذشته تدبیر لازم در این بخش صورت نگرفته و ما امروز با کمبود آدرس IP مواجه هستیم؛ در صورتی که کشورهای دیگر خیلی زودتر از ما گذر به IPv6 را در دستور کار خود قرار داده‌اند. رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران با تاکید بر اینکه مسیر آینده فناوری اطلاعات و ارتباطات مبتنی بر IP است، خاطرنشان کرد: مساله مهم ادغام بین نظام شماره‌گذاری ارتباطات صوت با دیتا است و در این خصوص اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) کارگروهی را تشکیل داده که وظیفه آن ادغام نظام آدرس‌دهی مبتنی بر IP است که از منظر فنی و سیاست‌گذاری مباحثی را در دنیا ایجاد کرده است.
جهانگرد ادامه داد: سازمان بین‌المللی نظارت بر اسامی، دامنه‌ها و ارقام ثبت شده اینترنت (آیکان) در تلاش است که این آدرس دهی در نظام جهانی از دست دولت‌ها خارج شود و در دست این سازمان و وزارت بازرگانی امریکا قرار گیرد؛ در صورتی که سایر کشورهای عضو ITU همگی بر نقش سیاست‌گذاری دولت‌ها در این باره اصرار دارند.
وی با بیان اینکه ما هم در خلال مذاکرات به دنبال منافع کشور خود هستیم، گفت: در کشور ما به استثناء دامنه‌های دات آی‌آر (IR)، نظام آدرس‌دهی
متمرکزی موجود نبوده و موسسات به صورت انفرادی در این باره اقدام می‌کردند و هم‌اکنون به دنبال راه‌حل ترکیبی و پیاده‌سازی یک راهکار داخلی ملی هستیم تا بین تمام کسانی که مدیریت و تامین و توزیع آدرس‌های اینترنتی را بر عهده دارند، در حوزه مصالح کلان ملی تعامل برقرار کنیم.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه مرکز ملی فضای مجازی تکلیفی برعهده سازمان فناوری اطلاعات ایران گذاشته تا سازوکار مشخص و قواعد هماهنگی را در سطح ملی در کشور درحوزه آدرس دهی اینترنتی به وجود بیاورد، تصریح کرد: استراتژی‌های فنی گذر به نسخه جدید آدرس‌های اینترنتی (IPv6) آغاز شده و کمیته ملی هم به صورت منظم با دستگاه‌های مرتبط تعامل دارد.
وی با بیان اینکه در این رابطه زیرساخت‌ها موردنیاز فراهم شده است، از اپراتورهای ارتباطی کشور خواست که هرچه سریع‌تر فرآیندهای خود را برای مهاجرت به نسل جدید آدرس‌های اینترنتی (IP آدرس) تکمیل کنند. چون بسیاری از پلتفرم‌ها روی سرویس‌های اپراتورها قرار دارد و باید ظرفیت مسیردهی به IPv6 را در شبکه خود پیاده‌سازی کنند.
رییس سازمان فناوری اطلاعات گفت: این سازمان حدود یک‌میلیون آدرس IPV4 در اختیار دارد که برای تصحیح بازار و تسهیل کار فعالان این حوزه به زودی در قالب مزایده در اختیار بازار قرار می‌گیرد.
