تابع قیمت‌های جهانی هستیم
افزایش تعرفه از سوی اتحادیه اروپا فقط مربوط به ایران نیست
تعادل فرشته فریادرس
«فولاد مبارکه» قلب صنعت فولاد ایران را می‌توان یک تجربه صنعتی موفق در کشور تلقی کرد. بزرگ‌ترین واحد صنعتی کشور که در شرق شهر مبارکه و در جنوب زرین‌شهر در استان اصفهان قرار دارد، از دو جهت نقش مهمی را در صنعت و معدن کشور بازی می‌کند. از یک‌سو، این مجتمع صنعتی، محرک بسیاری از صنایع بالادستی و پایین‌دستی در کشور به‌شمار می‌رود که سهم مهمی از تولید، رشد و توسعه را بر دوش می‌کشد. از سوی دیگر، با در دست داشتن نیمی از سهم بازار داخل و سهمی بالا در بازارهای جهانی، بزرگ‌ترین بازیگر صنعت فولاد در ایران، منطقه و حتی دنیا محسوب می‌شود. عظمت این صنعت را زمانی می‌توان به تصویر کشید که قدم در کریدورهای فعال این مجتمع صنعتی بگذاری و ببینی هر آنچه هست به تمامی نشان از توان تولید داخل دارد. از همین‌رو، متولیان این مجتمع صنعتی روز سه‌شنبه همین هفته میزبان اهالی رسانه بودند، تا وضعیت این صنعت استراتژیک را به تصویر بکشند. متولی این مجتمع صنعتی در نشست خبری خود با خبرنگاران، چند محور مهم را در دستور کار خود قرار داد. «وضعیت تولید و صادرات فولاد در بازار داخل و جهانی، بحث دامپینگ و تعرفه واردات فولاد و دورنمای صنعت فولاد در بازارها» ازجمله موضوعاتی بود که در این نشست مورد بحث قرار گرفت. اما در میان یکی از مباحث مهمی که طی هفته‌های اخیر باز دامن‌گیر «فولاد مبارکه» شد؛ ادعای «دامپینگ و ارزان‌فروشی» در بازار بود. حال بهرام سبحانی در پاسخ به پرسش «تعادل» مبنی‌بر اینکه آیا اساسا چنین ادعایی را می‌توان درست تلقی کرد یا خیر و دلیل چنین ادعایی چیست؟ گفت: چنین ادعایی از اساس غلط است و افزایش تعرفه
از سوی اتحادیه اروپا فقط مربوط به ایران نیست؛ چراکه اروپا برای کلیه صادرکنندگان ورق تعرفه تعیین کرده است. متولی فولاد مبارکه، همچنین درخصوص ادعای ارزان‌فروشی فولاد مبارکه، عنوان کرد که ما تابع قیمت‌های جهانی هستیم. زمانی که قیمت جهانی فولاد 300 دلار است، ما نمی‌توانیم با قیمت بالاتر محصولات خود را به بازارهای جهانی عرضه کنیم.
تصویری از تجربه موفق معدنی
شرکت فولاد مبارکه اصفهان، در راستای چشم‌انداز صنعت فولاد کشور که دستیابی به تولید 55میلیون تنی فولاد در افق 1404 است، یکی از ماموریت‌های اصلی خود را افزایش ظرفیت توان تولیدی قرار داده و به طرق مختلف در این راه می‌کوشد. مهم‌ترین اهرم موثر فولاد مبارکه اصفهان در راه توسعه، اهرم تولید ملی است. با ظهور این شرکت حجم بالایی از واردات فولاد قطع و این کالای استراتژیک در حجم بالا در درون کشور تولید شد. حال برای بررسی «وضعیت صنعت فولاد مبارکه اصفهان» روز سه‌شنبه متولیان این صنعت استراتژیک کشور میزبان اصحاب رسانه بودند تا به تشریح وضعیت این صنعت در کشور بپردازند. «وضعیت تولید، صادرات و تعرفه واردات فولاد» را می‌توان سه محور اصلی نشست متولی صنعت فولاد مبارکه اصفهان با خبرنگاران عنوان کرد. یکی از موضوعاتی که اخیرا هم باز در رسانه‌ها منتشر شد، ادعای «ارزان‌فروشی و دامپینگ» فولاد مبارکه در بازار این محصول است. همین موضوع باعث شد که متولی این مجتمع صنعتی در مورد این ادعا که شرکت فولاد مبارکه در بازارها اقدام به دامپینگ و ارزان‌فروشی کرده؛ به‌طوری که اتحادیه اروپا نیز جرایمی برای ایران در این زمینه لحاظ کرده است،
از سوی «تعادل» مورد پرسش قرار گیرد. بهرام سبحانی در پاسخ، ایراد اتهام به ایران درباره دامپینگ فولاد را مردود خواند و گفت: وضع تعرفه بر واردات فولاد ایران به اروپا، اعمال جریمه درباره دامپینگ نبود بلکه یک اقدام تعرفه‌یی از سوی اتحادیه اروپا درباره تمام ۱۰ شرکت صادرکننده فولاد به این اتحادیه بود. به‌طوری‌که برای کشورهایی همچون «روسیه و اوکراین» هم این تعرفه‌ها وضع شد و اتفاقا تعرفه کمتری بر فولاد ایران وضع شد. به‌طور نمونه، در روسیه 96 یورو به‌ازای هر تن تعرفه تعیین شده، که این رقم برای فولاد مبارکه 57 یورو تعیین شده است.
سبحانی به این مطلب نیز اشاره کرد که در بحث قیمت‌ها، کشور چین تعیین‌کننده است؛ چراکه بیش از نیمی از فولاد جهان را تولید می‌کند. از این رو، هر قیمتی که توسط این کشور تعیین شود ما نمی‌توانیم بالاتر از آن محصول خود را به بازار عرضه کنیم. او ادامه داد: ما بازارهای متعددی داریم و می‌توانیم مشتریان‌مان را جایگزین کنیم، ضمن اینکه تعرفه اروپا فقط مربوط به نورد گرم است از سوی دیگر باتوجه به اینکه این تعرفه به درخواست انجمن تولیدکنندگان اروپا صورت گرفته به معنای آن است که آنها به دنبال افزایش قیمت بودند.
مدیرعامل فولاد مبارکه در عین حال، کاهش تعرفه واردات فولاد در این بازه زمانی را منطقی ندانست و در توضیح آن گفت: ما درخواست کاهش تعرفه را یک‌سال قبل و زمانی ارائه دادیم که قیمت‌های جهانی بالا رفته بود و کاهش تعرفه می‌توانست باعث شود قیمت در بازار داخلی با قیمت جهانی متعادل‌سازی شود اما بعد از گذشت یک سال از آن درخواست، تازه تعرفه را کاهش داده‌اند که الان زمان مناسبی برای کاهش تعرفه نبود. به گفته او، تعرفه وضع شده بر نورد گرم ایران ۵۷ یورو به‌ازای هر تن، روسیه ۹۶ یورو به‌ازای هر تن و اوکراین ۶۳ یورو به‌ازای هر تن بوده است. سبحانی تاکید کرد: سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا نیز اخیرا به طور رسمی اعلام کرد که درباره فولاد ایران، هیچ بحثی مبنی بر دامپینگ مطرح نبوده است.
فولاد مبارکه به روایت آمار
همچنین بنا به اظهارات مدیرعامل فولاد مبارکه، تولید فولاد در کشور در ۸ ماهه منتهی به آبان
سال ۹۵ حدود ۷ میلیون و ۴۵۵ هزار تن بوده که این رقم در ۸ ماهه امسال به ۸ میلیون و ۶۳۰هزار تن رسیده که رشد ۱۴درصدی را در تولید فولاد شاهد بوده‌ایم. او با تاکید بر اینکه تامین بازار داخلی در اولویت قرار دارد، گفت: طی 8 ماهه منتهی به آبان سال جاری، میزان عرضه محصولات به بازار داخلی ۳۲درصد افزایش و میزان صادرات ۴۲درصد کاهش یافته است.
سبحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود از فرآیند تولید محصولات فولادی در این مجموعه سخن گفت. او با بیان اینکه مجموعه فولادمبارکه سهم ۵۰درصدی خود در تولید فولاد کشور را در چشم‌انداز ۱۴۰۴ حفظ خواهد کرد، تشریح کرد که تولید گروه فولادمبارکه در چشم‌انداز ۱۴۰۴ که مجموع تولید فولاد کشور قرار است به ۵۵میلیون تن برسد، به ۲۵ میلیون تن افزایش خواهد یافت تا سهم ۵۰ درصدی ما از تولید داخلی همچنان حفظ شود.
به گفته او، با راه‌اندازی فولاد «سپید دشت و توسعه فولاد هرمزگان» در سال ۹۸، میزان تولید از ۱۳ میلیون تن عبور خواهد کرد و با تداوم برنامه‌های توسعه‌یی، تحقق ۲۵ میلیون تن تولید در افق ۱۴۰۴ کاملا دست یافتنی است. از سوی دیگر براساس آمارها میزان تولید فولاد مبارکه در سال گذشته ۷میلیون و ۴۵۵هزار تن گزارش می‌شود. از این رو، میزان تولید از سال ۹۱ تا امسال ۳۰درصد رشد داشته است. به‌طوری که تاکنون جمعا ۱۰میلیون و ۳۰۰هزار تن ظرفیت تولید بالقوه در فولاد مبارکه ایجاد شده است. از سوی دیگر مطابق آمارها میزان عرضه فولاد به بازار داخلی از ۲میلیون و ۹۰۴هزار تن در 8ماه منتهی به آبان سال 95 به ۳میلیون و ۸۲۳ هزار تن در 8ماه منتهی به آبان سال 96 افزایش یافته و در مقابل میزان صادرات از یک‌میلیون و ۲۴۹هزار تن به ۷۲۸هزار تن در همین بازه زمانی کاهش یافته است. همچنین مطابق آمارها در این بازه زمانی ۸۴درصد تولیدات این مجموعه صنعتی به تامین بازار داخلی و ۱۶درصد به صادرات اختصاص یافته است. طبق آمارها طی 8ماه منتهی به سال جاری 15 درصد محصولات به اروپا، 38درصد به خاورمیانه، 44 درصد به خاوردور و 3درصد نیز به آفریقا صادر شده است. این در حالی است که در سال گذشته اروپا سهم 49درصدی و خاور دور سهم 44درصدی را به خود اختصاص دادند.
سبحانی در این راستا و با اشاره به اینکه فولاد مبارکه بزرگ‌ترین تولیدکننده ورق‌های فولادی تخت در خاورمیانه و شمال آفریقا با سهم 20درصدی است، اظهار کرد: فولاد مبارکه اصفهان با 12میلیون تن تولید به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان شناخته می‌شود. اگرچه آمارها حکایت از کاهش صادرات این محصول در بازارهای جهانی دارد، اما سبحانی علت این کاهش را این‌گونه توضیح می‌دهد که با افزایش قیمت‌های جهانی، تقاضای داخلی برای تولیدات ما رشد چشمگیری داشت و چون تامین بازار داخلی همواره از اولویت‌های اصلی ما بوده، میزان صادرات را کاهش دادیم تا بتوانیم افزایش تقاضای داخلی را پاسخگو باشیم به‌طوری که طی 8ماه امسال میزان عرضه تولیدات ما به بازار داخلی ۳۲درصد افزایش و میزان صادرات ما ۴۲درصد کاهش یافته است.
از سوی دیگر صنعت فولاد مبارکه را می‌توان یکی از صنایع اشتغال‌زا در کشور نام برد؛ چراکه براساس آمار اعلامی این مقام مسوول طی یک‌سال گذشته با اجرای ۱۲طرح توسعه‌یی، مجموعا ۲هزار فرصت شغلی جدید به‌صورت مستقیم در این صنعت ایجاد شده است.
مطابق آمارها حجم سرمایه‌گذاری‌های انجام شده طی چهار سال گذشته در این مجتمع صنعتی را می‌توان ۶هزار میلیارد تومان اعلام کرد که درصد بیشتری از کل این سرمایه‌گذاری در طرح گندله و کنستانتره سنگان بوده است. حال به گفته سبحانی، سرمایه‌گذاری‌هایی که طی سال‌های اخیر در این مجموعه انجام شده، امسال به نتیجه می‌رسد و انتظار می‌رود که میزان تولید در پایان سال جاری به ۸میلیون و ۶۳۰ هزار تن افزایش یابد.
چشم‌انداز 2018 بازار جهانی فولاد
از آن‌سو با نگاهی به چشم‌انداز بازار جهانی فولاد در سال ۲۰۱۸ متوجه می‌شویم که تقاضا تا سال ۲۰۲۵ در جهان روند افزایشی خواهد داشت و میزان تقاضا از 1.7میلیارد تن در حال حاضر به ۲میلیارد تن خواهد رسید. البته سبحانی مولفه‌های متعددی از جمله «قیمت نفت و میزان تقاضا» را روی قیمت جهانی فولاد اثرگذار می‌داند. به گفته او با توجه به تمام این مولفه‌ها به نظر می‌رسد، قیمت جهانی فولاد در سال آینده میلادی با تغییرات جزیی و معمول همراه خواهد بود و نوسان زیادی را تجربه نخواهد کرد. بر همین اساس ایران همچنان می‌تواند یکی از تامین‌کنندگان اصلی محصولات فولادی در منطقه باشد.
سبحانی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره وضعیت سودآوری فولاد مبارکه تا پایان امسال گفت: امسال در گزارش‌های سه ماهه‌یی که به سازمان بورس ارائه شده، در همگی تعدیل مثبت داشتیم و گزارش سه ماهه بعدی که به بورس ارائه خواهد شد نیز با تعدیل مثبت همراه است.
سبحانی درباره ادغام شرکت‌های فولادی کوچک نیز این‌گونه پاسخ داد: باید تولیدکنندگان خرد صنعت فولاد از نظر مالکیتی یکی شوند تا یک زنجیره فولاد تشکیل و کامل شود. او به رویکرد فولاد مبارکه در جهت ارتقای کیفی و ایجاد تنوع در تولید اشاره کرد و ادامه داد: در این راستا تولید ورق آجدار، تولید ورق‌های مورد نیاز صنایع نفت و گاز کشور (API) و ورق رویه خودرو به انجام رسیده است که این اقلام تا پیش از این از طریق واردات تامین می‌شد. به گفته سبحانی، با بومی‌سازی تولید اقلام فولادی، صرفه‌جویی ارزی ۱۱۴درصد رشد داشته و معادل ۲۲هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان قطعه فولادی در فولاد مبارکه بومی‌سازی شده است. مدیرعامل فولاد مبارکه همچنین از کاهش چشمگیر مصرف آب در این گروه فولادسازی خبر داد و گفت: با سرمایه‌گذاری در تصفیه و بازچرخانی آب مصرفی در خط تولید، میزان مصرف آب کاهش ۷۳درصدی داشته است. او ادامه داد: در راستای کاهش آلودگی محیط زیست و افزایش سطح بهداشت در منطقه، اجرای شبکه جمع‌آوری و تصفیه پساب شهرهای همجوار و استفاده از آن در خط تولید نیز با سرمایه‌گذاری ۳۵۰میلیارد تومانی به انجام رسیده است.
