شکست حامیان جهانی شدن در کاخسفید
گروه جهان|
دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا در سخنرانی سالانه خود درباره راهبرد امنیتی جدید این کشور چین را «رقیبی استراتژیک» خوانده و این کشور را متهم کرده که سیاستهای خصمانهیی را با هدف تضعیف ایالات متحده در پیش گرفته است. تحلیلگران، سخنرانی ترامپ را شکست جناح حامیان جهانیشدن در کاخ سفید از جمله گری کوهن مشاور اقتصادی ترامپ، ارزیابی کردهاند.
به گزارش فایننشال تایمز، ترامپ روسیه و چین را قدرتهای تجدیدنظرخواهی خوانده که سعی دارند جهانی را شکل دهند که در آن ارزشها و منافع ایالات متحده تعضیف شود. در نسخهیی از سخنرانی ترامپ که به دست فایننشال تایمز افتاده، آمده است: «چین و روسیه قدرت، نفوذ و منافع ایالات متحده را به چالش کشیده و تلاش میکنند که امنیت و رفاه امریکاییها را از میان ببرند.»
پیشتر چند مقام ارشد امریکایی گفته بودند که اساس راهبرد امنیت ملی جدید دولت امریکا سیاست «اول امریکا» خواهد بود و بر همین اساس به مواردی چون تقویت ارتش امریکا، رویارویی با شبهنظامیان تندرو و اصلاح روابط تجاری امریکا برای رقابتپذیرتر شدن امریکا اشاره شده است. رویترز نوشته راهبرد جدید ترامپ قرار است سیاست باراک اوباما را نیز که در سال 2016 تغییرات آب و هوایی را تهدیدی امنیتی اعلام کرده بود، خنثی کند.
ترامپ همچنین مجددا از کشورهای سازمان ملل و ناتو خواسته که هزینههای دفاعی خود را افزایش دهند. او تاکید کرده که امریکا میخواهد ائتلافهایش عادلانه و دوجانبه باشد. مکمستر مشاور امنیت ملی ترامپ، هفته گذشته گفته بود راهبرد تازه، بر محافظت از ایالات متحده، افزایش رفاه و آسایش کشور، حفظ صلح از طریق قدرت و گسترش نفوذ امریکا متمرکز خواهد بود. مکمستر گفته است: «اقدامات ما برای کسب اطمینان به حاکمیت قانون، حق حاکمیت کشورهای همسایه، و حمایت از صلح، ثبات و امنیت جمعی پس از جنگ جهانی دوم و جنگ سرد، باید بیش از هر زمان دیگری باشد».
از زمان دونالد ریگان تمام روسایجمهوری ایالات متحده هر ساله یک (یا چند) استراتژی رهبردی امنیت ملی را منتشر میکنند؛ با توجه به اینکه بیشترین تمرکز دولت ترامپ بر سیاست «اول امریکا» و مقابله با چین بوده این راهبرد از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.
تحلیلگران و رسانههای دولتی چین بهشدت از متن سخنرانی دونالد ترامپ انتقاد کردهاند. گلوبال تایمز به عنوان رسانه رسمی حزب حاکم کمونیست چین، این اقدام ترامپ را حرکتی غیرمنطقی و بیپروا خوانده که میتواند به روابط دوجانبه چین و امریکا آسیب بزند. در بخشی از گزارش این نشریه آمده است: «واشنگتن از قدرت زیاد خود برای توجیه رفتار نادرست خود با کشورهای دیگر استفاده میکند. واقعیت این است که امروز امریکا بزرگترین خرابکاری را در قوانین بینالمللی داشته و تجارت جهانی را به چالش کشیده است.»
ترامپ در شرایطی چین را به عنوان رقیب راهبردی امریکا معرفی کرده که نزدیک به یک ماه پیش در سفر به این کشور شیجینپینگ همتای چینی خود را ستوده بود. ترامپ البته در پکن گفته بود که روابط دو کشور چندن منصفانه نیست و نامتوازن است.
سخنگوی وزارت خارجه چین دوشنبه از اظهارنظر درباره سخنرانی ترامپ خودداری کرد اما موکدانه گفت که پکن و واشنگتن از روابط بلندمدت دوجانبه اقتصادی سود بردهاند. مشاوران ترامپ گفتهاند که رییسجمهوری امریکا به دلیل خودداری پکن از همکاری در بحران کرهشمالی تصمیم گرفته تا رویکرد ضدچینی را در سخنرانی خود بگنجاند. فایننشال تایمز نوشته: متن سخنرانی ترامپ نشان میدهد که رابرت لایتزر نماینده تجاری ایالات متحده توانسته در تقابل با مشاوران اقتصادی ترامپ (به ویژه کسانی که حامی جهانی شدن و تجارت آزاد هستند) پیروز شود. گفته میشود گری کوهن رییس شورای ملی اقتصادی کاخ سفید رهبری این گروه از مشاوران را برعهده داشته و در تقابل با لایتزر شکست خورده است.
استیو بنون استراتژیست ارشد پیشین کاخ سفید، گفته است: «انتخاب دونالد ترامپ در نوامبر نه بزرگ به خواست نخبگان امریکایی بود. حالا رییسجمهور ترامپ پیشنهادات گری کوهن را به عنوان نماینده نخبگانی که خواستار جهانی شدن و میانهروی با چین هستند را رد کرده است. ترامپ وعده داده بود که در مقابل چین سیاستی سختگیرانه اتخاذ میکند و حالا این وعده خود را عملی کرده است.»
فایننشال تایمز نوشته، در سخنرانی ترامپ به فعالیتهای چین در خارج از آسیا نیز اشاره شده و آمده که پکن به واسطه رویههای تجاری غیرمنصفانه موفق شده تا با سرمایهگذاری در صنایع کلیدی، زیرساختها و تکنولوژیهای حساس در اروپا جای پای محکمی به دست آورد. در این سخنرانی تاکید شده که چین همچنین حضور نظامی و سیاسی خود را در آفریقا افزایش داده و این شرایط باعث شده که نخبگان فاسد در مناطق توسعه نیافته قدرت بیشتری پیدا کنند، شرایطی که باعث شده تا کشورهای منطقه در شرایط ناگواری قرار گیرند. دونالد ترامپ در سخنرانی خود به حضور چین در امریکای لاتین هم اشاره کرده و گفته که پکن تلاش دارد کمکهای مالی و فروش اسلحه کشورهای این منطقه را از مدار خود خارج کند.
ترامپ در سخنرانی خود به فعالیتهای نظامی و غیرنظامی روسیه نیز پرداخته و گفته که مسکو تلاش دارد تا اروپا را ناامن کند. در حالی که ترامپ مصرانه هرگونه دخالت احتمالی روسیه در انتخابات ریاستجمهوری امریکا را رد میکند در سخنرانیاش به این موضوع اشاره کرده که روسیه با دخالت در امور سیاسی و داخلی کشورهای اروپایی در اقصی نقاط جهان به دنبال ایجاد ناامنی است.
فایننشال تایمز نوشته، راهبرد ترامپ چهار رکن دارد: حفاظت از امریکاییها، تامین منافع امریکا، تقویت قدرت نظامی ایالات متحده و توسعه نفوذ امریکا. در سخنرانی ترامپ تاکید شده که امریکا باید خوشنودی کاذب از خود را که پس از جنگ جهانی دوم به وجود آمده کنار بگذارد. در این سخنرانی همچنین از ایران و کرهشمالی نیز انتقاد شده است.