سفر گران در ایران
ریحانه جاویدی
افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور در لایحه بودجه سال آینده موضوعی بود که با واکنش‌های مختلفی از سوی مردم، نمایندگان مجلس و کارشناسان گردشگری رو‌به‌رو شد. توجیه دولت برای این تصمیم‌گیری بالا بودن آمار خروج از کشور بود، مسوولان معتقدند با افزایش عوارض خروج از کشور گردشگری داخلی رونق پیدا می‌کند و مردم به جای آنکه ارز را از کشور خارج کرده و به کشورهای همسایه سفر کنند، در ایران به تفریح و گردش می‌پردازند اما کارشناسان گردشگری با چنین نظری مخالف هستند آنها معتقدند زیرساخت‌های گردشگری داخلی در ایران به اندازه‌یی نیست که حق طبیعی مردم برای سفر از آنها گرفته و خواسته شود در کشوری به سفر بپردازند که امکانات مناسبی ندارد. از طرف دیگر طبق گفته فعالان صنعت گردشگری، هزینه سفر در ایران نسبت به سفر به کشورهای همسایه بالا بوده و این هم عاملی است که افراد را ترغیب می‌کند به جای گردش در ایران به کشورهای دیگر سفر کنند، حال آنکه دولت اصلا نباید برای سفر از مردم پول دریافت کند.
محمد محب خدایی، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیش از این اعلام کرده بود که در سال گذشته 9 میلیون گردشگر از ایران خارج شده‌اند، اما این اگر قرار باشد این آمار تفکیک شود، متوجه می‌شویم از این 9 میلیون نفر، تنها سه میلیون نفر را افرادی تشکیل می‌دهند که به قصد سفر از کشور خارج شده‌اند و مابقی آمار متعلق به دانشجویان، روسای شرکت‌های تجاری و افراد ساکن خارج از کشور هستند.
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی معتقد است علت گرانی سفر در ایران تقسیم نشدن تعطیلات است و بدترین تعطیلات نوروز است، حرمت‌الله رفیعی در نشست خبری شصتمین سال تاسیس این انجمن بیان کرد: «بسته سفر در ایران بسیار گران است و دولت نباید برای سفر مردم پول بگیرد. ایران کشوری است که سفر در آن برخلاف آمارها بسیار گران است به خصوص نسبت به کشورهای گردشگرپذیر، شاید صنعت گردشگری نیز بتواند جایگزین نفت شود ولی به شرط اینکه از تجربیات فعالان گردشگران استفاده شود.»
او درباره اینکه آژانس‌های مسافرتی در تعطیلات، قیمت تورها و خدمات خود را افزایش می‌دهند و مردم از این ناحیه نیز دچار آسیب می‌شوند، خاطرنشان کرد: اگر مردم نسبت به آنچه درخواست می‌کنند اطلاع داشته باشند این اتفاق برایشان نمی‌افتد. زمانی اعلام می‌کنند که بلیت کیش ۶۰ هزار تومان است اما آیا آژانس ۶۰هزار تومان با ایرلاین قرارداد بسته است؟ ایراد کار در جای دیگری است. در کشورهای دیگر تعطیلات در همه سال توزیع شده است. اما در ایران ما دو فصل پرسفر داریم که همه تصمیم می‌گیرند در این زمان سفر کنند. اگر آژانسی در تمام طول سال ضرر کرده است در طول این مدت می‌خواهد ضررش را جبران کند. اگر اتفاق بدی می‌افتد حتماً یک طرف آن ایرلاین‌ها هستند که بلیت را گران می‌کنند. وقتی ایرلاین با آژانس قرارداد بسته است و قیمت را بالا می‌برد این وسط آژانس چه کار باید بکند.
رفیعی درباره گرانی سفر از جمله هزینه‌های هتل افزود: هتلداران می‌گویند در دو مقطع سال ورود گردشگر زیاد است ولی نمایشگاه‌های دولتی نیز دقیقا در این دو مقطع برگزار می‌شود و این مشکل گرانی هتل‌ها را در بر خواهد داشت و هنور این مشکل نیز برطرف نشده است. درحالی که دولت نیز در گرانی و افزایش هزینه سفر تاثیر دارد، دولت نباید از مردم برای سفر پول بگیرد اما در شرایط فعلی شاهد این هستیم که هزینه‌های هتل‌های ایران چند برابر هتل‌های کشورهای همجوار ما به مانند ترکیه است یعنی بسته سفر در ایران بسیار گران است که عوامل متعددی را دربر دارد.»
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی گفت: وقتی قرار است بنزین گران شود مسلما مردم دیگر سفرهای داخلی هم نمی‌توانند بروند، بنابراین حتی عوارض خروج از کشور یک ریال نیز نباید افزایش یابد بلکه باید کمتر شود زیرا این عوارض برای دوران جنگ بود. تصمیم افزایش عوارض خروج از کشور امری غیرکارشناسی است و اصلا نمی‌دانیم چه کسانی چنین تصمیمی را گرفتند، بنابراین درخواست داریم دولتی‌ها به حرف‌های کارشناسی بخش‌های خصوصی گوش دهند و اگر مصوبه‌یی می‌خواهند ارائه کنند از تجربیات فعالان گردشگری استفاده کنند.
مردم نباید برای کمبود مالی دولت دست به جیب شوند
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی کشور تصریح کرد: اگر به گذشته توجه کنیم، اواخر جنگ، لایحه‌یی به مجلس به صورت موقت دادند که از طریق عوارض خروج از کشور بخشی از هزینه دولت را پوشش دهند. امیدوار بودیم که این لایحه برچیده شود. حق مردم این نیست که چون دولت پول کم دارد مردم دست به جیب شوند. زمانی گفتند که از اینکه ۴۰ درصد از ۷۵ هزار تومان عوارض خروج از کشور صرف زیرساخت گردشگری می‌شود اما کدام زیرساخت به واقع انجام شد!؟ نباید جلوی سفر مردم گرفته شود مگر ما در ایران امکانات و زیرساخت‌ها را فراهم کرده‌ایم که آنها در ایران سفر کنند؟ نگاهی به تعطیلات و جاده‌ها بیندازید. ما خوشحال می‌شویم که گردشگری رونق پیدا کند اما مگر بستر مناسب را برای سفر آنها فراهم کرده‌ایم که در ایران سفر کنند و به خارج نروند.
رفیعی تاکید کرد: ما مخالف افزایش عوارض خروج از کشور هستیم. شاید ما به صورت مستقیم زیان نبینیم اما این حق از مردم گرفته شده است و معتقدیم که کار کارشناسی نیست حتی با ۷۶ هزار تومان عوارض خروج نیز مخالف هستیم چون این اقدام برای قشر ضعیف جامعه سختی دارد و گرنه کسی که جز قشر مرفه است و ۲۰۰ هزار تومان افزایش قیمت، خللی در سفرش ایجاد نمی‌شود. می‌توانستند این افزایش قیمت را روی بلیت انجام دهند، مثل سایر کشورها.
حداقل باید این را بدانیم که این هزینه کجا برای گردشگری هزینه می‌شود مگر رییس‌جمهور با شعار گردشگری در انتخابات شرکت نکرد؟ الان چرا مخالف سفرهای مردم شده است؟ چرا اکنون هم عوارض خروج و بنزین را گران می‌کنند. اگر قرار است مردم در ایران سفر کنند، چرا بنزین گران شد!؟
رفیعی با نقد این مساله که چرا با افزایش عوارض خروج از کشور می‌خواهند مردم از کشور خارج نشوند، گفت: این کار درست نیست و از طرفی مگر چقدر گردشگری داخلی پتانسیل سفرها را دارد که نمونه بارز آن در تعطیلات مشخص می‌شود که جاده‌ها شلوغ می‌شود در حالی که امکانات مناسب و جاده و زیرساخت صحیحی نیز در گردشگری داخلی کشور وجود ندارد.
