نقش پژوهش و آینده‌نگری در توسعه کشور
در شرایطی قرار داریم که مفاهیم جدید و ابزارهای تازه‌یی برای بهبود محیط‌های کسب‌وکار و آزاد شدن ظرفیت‌های اقتصادی مغفول مانده
به کار گرفته شده است و اگر اقتصاد ایران هم قصد دارد براساس اهداف از پیش تعیین شده‌اش به رشد اقتصادی پایدار، اشتغال‌زایی مولد و صادرات دامنه‌دار و... برسد چاره‌یی جز به‌کار‌گیری این ابزارهای تازه و گزاره‌های جدید وجود ندارد. یکی از این گزاره‌های موثر اقتصادی که به نوعی رابطه بعید دانشگاه تا صنعت یا ایده تا عمل را دربرمی‌گیرد، شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری هستند که براساس اعلام چهره‌های مسوول جایگاه ویژه‌یی برای آنها در بودجه 97 تعبیه شده است.
در واقع در دنیای جدید ارتباطی به شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری به عنوان راه‌های اصلی برای حل مشکلات پیچیده توسعه اقتصادی، ایجاد شغل، رفع مشکل بیکاری، توسعه کسب‌وکارهای جدید و ارتقای فناوری در صنعت نگاه می‌شود. به عبارت روشن‌تر این ابزارها روشی موفق برای ترویج و ترغیب نوآوری، تشویق صنعتی‌سازی مجدد و تضمین توسعه پایدار منطقه‌یی معرفی شده‌اند.
اما با وجود این، جایگاه برجسته و ویژه‌یی که پارک‌های علم و فناوری در شمایل کلی اقتصاد دارند، اقتصاد ایران هنوز نتوانسته آنگونه که باید و شاید از این ظرفیت‌های موثر اقتصادی استفاده کند. دولت دوازدهم در بطن بودجه سال 97 کل کشور تلاش کرده تا این فاصله بعید و طولانی را پر کند و نوع نگاه سازمان‌های اجرایی را به این مقوله تغییر دهد.
در روزهای پایانی هفته نشستی به محوریت نقش پژوهش در توسعه با محوریت پارک‌های علم و فناوری برگزار شد تا اساتید دانشگاهی، مسوولان اجرایی و اهالی اقتصاد، ابعاد و زوایای گوناگون این بحث را از منظر تحلیلی بررسی کنند.
سهم دانش‌بنیان‌ها در توسعه
رییس مرکز پژوهش و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به ضرورت توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان بیان کرد: حمایت از پارک‌های علم و فناوری در بودجه 97 به صورت جدی مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش ایرنا، فرهاد دژپسند در بیست‌ونهمین نشست تخصصی توسعه با عنوان تبیین رویکردها و نقش پژوهش و آینده‌نگری در توسعه کشور در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گیلان در رشت افزود: دولت تدبیر و امید به دنبال ایجاد جامعه نوآور با شهروندانی پذیرا و ارائه‌دهنده نوآوری، ارتقای رفاه و کیفیت زندگی شهروندان بر پایه فناوری‌ها، نوآوری‌ها و خلق ثروت است.
وی با اشاره به سند چشم‌انداز 1404 و اینکه برای دستیابی به رتبه اول در منطقه براساس این سند، توجه به علم، فناوری و اقتصاد ضروری است، خاطرنشان کرد: دستیابی به علم و فناوری و اقتصاد ما را در مسیر توسعه واحدهای صنعتی به جریان و تجاری‌سازی توسعه صنعتی هدایت می‌کند.
لایحه بودجه سال 1397 نیمه آذرماه جاری از سوی رییس‌جمهوری تقدیم مجلس شورای اسلامی شد. 27 آذرماه نیز کلیات لایحه بودجه در کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی به اتفاق آرا تصویب شد.
رییس مرکز پژوهش و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه در ادامه سخنانش با بیان ضرورت توجه به مقوله مهم پژوهش اظهار کرد: پژوهش را باید به عنوان الزام برای مسیر رشد و توسعه تلقی کنیم.
پژوهش باید به عنوان الزام برای مسیر توسعه باشد
وی افزود: پژوهش و خلق فناوری از اساسی‌ترین الزامات تحقق پیشرفت و توسعه متوازن و پایدار در کشورهاست و قدرت و استقلال آنها حتی در زمینه‌های اقتصادی بر پژوهش و توسعه علم و فناوری استوار است، به همین دلیل نوع و سطح فعالیت‌های پژوهشی یکی از شاخص‌های اصلی توسعه و پیشرفت در جامعه محسوب می‌شود.
دژپسند با بیان اینکه پژوهش به معنی واقعی می‌تواند بنیان‌های حرکت و دانش‌بنیان کردن جامعه را استحکام ببخشد، تصریح کرد: توسعه فعالیت‌های علمی و پژوهشی عامل اصلی تبدیل مزیت‌های طبیعی و نسبی به مزیت‌های رقابتی، بزرگ شدن اقتصاد، تعامل سازنده در سطح بین‌المللی و در نتیجه تحقق رشد اقتصادی مطلوب است.
وی نبود الگوی مناسب مدیریت پژوهش در مراکز پژوهشی را از چالش‌ها عنوان و خاطرنشان کرد: ما باید از دریای خروشان علم و فناوری در دانشگاه‌ها با یک سازماندهی برای رفع مشکلات استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه تقاضا برای پژوهش ملکه ذهن ما نشده، اظهار کرد: در اقتصادهای پیشرفته و کشورهای صادرات‌محور، بیشترین سهم تامین مالی پژوهش‌ها، مربوط به شرکت‌ها و بنگاه‌های صنعتی است و بیشترین سهم پژوهش‌ها را نیز پژوهش‌های تجربی و بعد از آن پژوهش‌های کاربردی تشکیل می‌دهد.
دژپسند با تاکید بر اینکه برای توسعه پژوهش باید احساس نیاز به این مقوله مهم را افزایش دهیم، خاطرنشان کرد: توجه به این نکته ضروری است که اگر در هر طرحی مطالعه پژوهش نباشد، طرح با بحران روبه‌رو خواهد شد.
پژوهش در تصمیم‌گیری‌ها اثرگذار باشد
عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم شهرستان صومعه‌سرا در مجلس دهم نیز بر ضرورت اثرگذاری پژوهش در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها تاکید کرد و با اشاره به اهمیت کارهای پژوهشی به ویژه قبل از اجرای هر طرح اظهار داشت: پژوهش در پیشرفت و انجام یک کار، در تصمیم‌گیری، تصمیم‌سازی و اجرای تصمیم باید اثرگذار باشد.
کاظم دلخوش با تاکید بر اینکه در امر مهم پژوهش باید متخصصان ورود کنند، خاطرنشان کرد: در بخش قانونگذاری هنوز جایگاهی برای پژوهش و پژوهشگری دیده نشده است.
در پایان این نشست پنج پژوهشگر برتر شامل دو نفر از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان و سه نفر از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش تجلیل شدند.
