تداوم روند صعودی تجارت با قاره سبز

جدیدترین داده‌های بین‌المللی، نشان از تداوم رشد تجارت ایران با منطقه یورو دارد. اگرچه روند رو به رشد تجارت با قاره سبز از چند ماه پیش آغاز شده، اما براساس تازه‌ترین داده‌های آماری، تجارت ایران با اتحادیه اروپا در دهمین ماه سال جاری میلادی رشد ۵۴ درصدی را نشان می‌دهد. از این‌رو، روند تجارت ایران با اتحادیه اروپا مثبت البته به نفع آنها مثبت گزارش می‌شود. مطابق آمارها، مبادلات تجاری ایران و اروپا که در اکتبر 2016 معادل 1.2 میلیارد یورو گزارش شده بود، در مدت مشابه امسال به 1.85 میلیارد یورو افزایش یافته است. از طرفی، روند صادرات اتحادیه اروپا به ایران در اکتبر سال جاری، رشد 14 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد، که از 757 میلیون یورو به 864 میلیون یورو افزایش یافته است. در مقابل، واردات اتحادیه اروپا از ایران در بازه زمانی یاد شده، نسبت به مدت مشابه سال قبل 122 درصد رشد داشته و به 986 میلیون یورو رسیده است. در این میان، «آلمان» را می‌توان بزرگ‌ترین صادرکننده کالا به ایران و «ایتالیا» را عمده‌ترین واردکننده کالا از ایران در اکتبر 2017 عنوان کرد. این اتفاق مثبت در کارنامه تجارت خارجی ایران با اروپایی‌ها حامل دو پیام مهم در عرصه تجارت جهانی است؛ از یکسو، روند رو به رشد تجارت با منطقه یورو را می‌توان یک قدم رو به جلو برای تصاحب بازارهای اروپایی از سوی تجار ایرانی و تغییر ذائقه و تمایل آنها به بازارهای اروپایی دانست. از سوی دیگر اینکه گشایش‌های حاصل از مذاکرات سیاسی نیز موجب شده تا اروپایی نگاه ویژه‌تری نسبت به تجارت با ایران داشته باشند.

 ماه عسل تجارت ایران با قاره سبز

به گزارش «تعادل»، با وجود فشارهای سیاسی امریکا و اروپا بر ایران بر سر برنامه موشکی ایران، روابط اقتصادی میان ایران و قاره سبز در مسیر بهبود قرار گرفته است. چراکه آمارهای منتشر شده از سوی پایگاه خبری کمیسیون اروپا (یورواستات)، نشان می‌دهد، مبادلات تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا در دهمین ماه سال جاری میلادی با رشد 54 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. اندازه مبادلات تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا البته هنوز به قله خود در دهه گذشته (پیش از آغاز تورنمنت تحریم‌ها) برنگشته است. چراکه در آن زمان، اتحادیه اروپا و به ویژه برخی کشورهای آن همچون آلمان و فرانسه، بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران بودند.

با این همه، درگیری ایران و برخی کشورهای قدرتمند جهان بر سر پرونده هسته‌یی، عملا اتحادیه اروپا را از جایگاه نخستین شریک تجاری ایران به زیر کشید. جای اتحادیه اروپا را کشورهایی مانند «چین، امارات متحده عربی و ترکیه» گرفتند که اولی کالاهای ارزان قیمت ولی بی‌کیفیت خود را روانه بازار ایران می‌کرد و دو کشور دیگر هم عمدتا به عنوان مبادی صادرات مجدد (Re-exportation) به ایران عمل می‌کردند. حل و فصل پرونده هسته‌یی ایران بعد از گذشت 12 سال و چراغ سبزی که ایران در زمین سیاست دریافت کرد، اقتصاد ایران را بار دیگر به عنوان لقمه‌یی چرب و نرم برای کشورهای اروپایی مطرح کرد و روند مبادلات تجاری بار دیگر صعودی شد.

 صدرنشینان تجارت با ایران

حال با نگاهی به پرونده تجارت ایران با منطقه یورو، مشاهده می‌کنیم، تجارت ایران و اتحادیه اروپا در دهمین ماه سال جاری میلادی ۵۴ درصد رشد کرد و طی این ماه صادرات هلند به ایران ۲ برابر و واردات این کشور از ایران ۱۵ برابر شد. جزئیات آماری گویای این است که حجم مبادلات تجارت با این منطقه در اکتبر 2016 معادل 1.2میلیارد یورو بوده، که در اکتبر 2017 به 1.85میلیارد یورو افزایش یافته است. همچنین مطابق آمارها، صادرات اتحادیه اروپا به ایران در اکتبر امسال با رشد 14 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و از 757 میلیون یورو به 864 میلیون یورو افزایش یافته است.

از سوی دیگر، جزئیات تجارت با کشورهای منطقه اروپا حاکی از این است که «آلمان» بزرگ‌ترین صادرکننده کالا به ایران در اکتبر 2017 بوده است. این در حالی است که آمارها روند این مبادله را نزولی نشان می‌دهد. بطوری که صادرات آلمان به ایران در این ماه با افت 5 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به 218 میلیون یورو رسیده است. از دیگر کشورهای اروپایی که در این بازه زمانی توانسته تجارت خود را با ایران بر مدار افزایش قرار دهد، «هلند» گزارش می‌شود. بطوری که براساس آمارها، تجار این کشور، توانسته‌اند، صادرات خود به ایران را حدود 2 برابر افزایش داده و نسبت به مدت مشابه سال قبل به 99 میلیون یورو برساند. سومین شریک تجاری ایران در منطقه یورو، «اسپانیا» است که صادرات این کشور به ایران در دهمین ماه سال 2017 با رشد 64 درصدی به 51 میلیون یورو رسیده است. همچنین براساس آمارها، صادرات «فرانسه» به ایران با رشد 51 درصدی به 117 میلیون یورو و صادرات «ایتالیا» با افت 12 درصدی به 124 میلیون یورو رسیده است.

حال در مقابل با نگاهی به کارنامه صادراتی ایران به منطقه یورو، مشاهده می‌کنیم، واردات اتحادیه اروپا از ایران در اکتبر امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 122 درصد رشد داشته و به 986 میلیون یورو رسیده است. این در حالی است که اتحادیه اروپا در مدت مشابه سال قبل 443 میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بود. به گزارش تسنیم و به نقل از یورواستات، «ایتالیا» بزرگ‌ترین واردکننده کالا از ایران در اکتبر 2017 بوده است. مطابق آمارها، واردات ایتالیا از ایران در اکتبر امسال با رشد 3.5 برابری نسبت به مدت مشابه سال قبل به 381 میلیون یورو رسیده است. این رویداد را شاید بتوان به عنوان «میوه سفر اروپایی» حسن روحانی به ایتالیا و فرانسه در نظر گرفت که حدود 2 سال از آن می‌گذرد. رابطه سیاسی میان ایران و اتحادیه اروپا نسبت به آن زمان گرم‌تر نشده، اما شواهد حاکی از آن است که جذابیت اقتصادی می‌تواند اختلافات سیاسی را تحت‌الشعاع قرار دهد.

همچنین روند تجارت ایران با کشورهای اتحادیه اروپا، نشان می‌دهد که «آلمان» از عمده‌ترین شرکای تجاری ایران در در اکتبر 2017 بوده، که در این بازه زمانی، میزان واردات این کشور از ایران با رشد 20 درصدی مواجه شده و به 24 میلیون یورو رسیده است. همچنین واردات «اسپانیا» از ایران 4 برابر شده و 193 میلیون یورو گزارش شده است. از سوی دیگر، داده‌های آماری حاکی از این است که واردات «فرانسه» نیز از ایران با رشد 20 درصدی مواجه بوده و به 125 میلیون یورو رسیده است. «هلند» هم مطابق آمارها در اکتبر امسال 92 میلیون یورو از ایران واردات داشته که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 15 برابر شده است. البته این کشور در مدت مشابه سال قبل، 5.9 میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بود.

در عین حال ارزیابی کارنامه تجارت خارجی ایران با اتحادیه اروپا، حاکی از این است که تراز تجاری فی‌مابین با عبور از یک وضعیت نامطلوب به شرایط مناسب کنونی رسیده است. بطوری که داده‌های مرکز آمار اروپا نیز بر این موضوع صحه گذاشته و نشان از بهبود تجارت ایران با منطقه یورو، دست‌کم از چند ماه پیش دارد. زیرا داده‌های کمیسیون اروپا، از رشد ۶۲درصدی مبادلات تجاری اتحادیه اروپا با ایران در ۹ماهه نخست سال جاری میلادی نیز خبر داده بود. بطوری که مطابق آمارها، اعضای اتحادیه اروپا در ۹ماهه نخست ۲۰۱۶ معادل ۳میلیارد و ۴۹۸میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بودند که این رقم در ۹ماه نخست ۲۰۱۷ با رشد ۱۰۷درصدی به ۷ میلیارد و ۲۵۲میلیون یورو رسیده بود. از آنسو، براساس این گزارش صادرات اتحادیه اروپا به ایران در ۹ماهه نخست ۲۰۱۷ نیز رشد ۳۴درصدی داشته و به ۷میلیارد و ۵۳۰میلیون یورو رسیده بود. این در حالی است که اتحادیه اروپا در ۹ماهه نخست سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۵میلیارد و ۶۰۳میلیون یورو کالا به ایران صادر کرده بود. تراز تجاری دو طرف در ۹ماهه نخست ۲۰۱۷ به‌میزان ۲۷۸ میلیون یورو به‌نفع اتحادیه اروپا گزارش شده بود.

از سوی دیگر، حجم تجارت بین ایران و کشورهای اروپایی طی ۸ ماهه منتهی به آگوست سال ۲۰۱۷ میلادی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، نشان از رشد داشت، که «سوخت و مواد نفتی» بخش عمده سبد کالایی صادرات ایران به اروپا را تشکیل می‌داد. طی این مدت، با وجود تمام محدودیت‌های ناشی از انسداد روابط بانکی میان ایران و اتحادیه اروپا، صادرات سوخت و مواد نفتی و مواد شیمیایی در 8 ماهه منتهی به آگوست سال ۲۰۱۷ افزایش یافته و همین امر نیز موجب بهبود وضعیت تجارت ایران با اتحادیه اروپا شده بود.

چراکه براساس داده‌های مرکز آمار اروپا که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر شده بود، حجم تجارت بین ایران و ۲۸ کشور اروپایی عضو اتحادیه اروپا در پایان 8 ماهه ۲۰۱۷ حدود ۱۳ میلیارد یورو گزارش شده بود که در مقایسه با مدت مشابه ۲۰۱۶ حدود ۲ برابر شده است. عامل اصلی در افزایش حجم تجارت بین ایران و اتحادیه اروپا، رشد صادرات کالایی ایران به این منطقه اقتصادی عنوان شده بود. مطابق آمارها، صادرات کالایی ایران به کشورهای اتحادیه اروپا طی 8ماهه منتهی به آگوست ۲۰۱۷ حدود 6.5 میلیارد یورو عنوان شده بود که نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته (۲۰۱۶) تقریبا 2.5 برابر شده است. رشد واردات بیش از 2.5 میلیارد یورویی ایران از این منطقه در 8ماهه منتهی به آگوست ۲۰۱۷ نیز حدود 37.5 درصد بوده است. سبقت گرفتن رشد صادرات کالایی از رشد واردات کالایی در تبادلات تجاری بین ایران و اتحادیه اروپا موجب شد تا حدود ۲ میلیارد یورو از تراز منفی تجاری ایران کاسته شده و از حدود منفی ۲ میلیارد یورو به منفی ۱۶۰ میلیون یورو بهبود یابد. همچنین مطابق داده‌ها، میزان واردات در مدت مشابه سال گذشته حدود ۵ میلیارد یورو بوده و میزان صادرات حدود ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو، که در نتیجه با تراز حدود منفی ۲ میلیارد یورو مواجه بودیم.