فرهنگ‌سازی در بازار سرمایه
حمیدرضا مهرآور
کارشناس بازار سرمایه
به‌طور کلی یکی از اولویت‌های متولیان بازار سرمایه باید توجه هر چه بیشتر به مقوله آموزش در بازار سرمایه باشد، چرا که در حال حاضر بسیاری از سرمایه‌گذاران حتی بدون کسب دانش ابتدایی وارد بازار سرمایه شده و در این بازار شروع به خرید و فروش میکنند. حال به دلیل ماهیت پر ریسکی که بازار سرمایه دارد عملا ممکن است سرمایه‌گذار تنها با یک بار زیان از بازار سرمایه خارج شود و عطای آن را به لقای آن ببخشد.
با توجه به تاکید مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی به عنوان راهکار اساسی و جدی برای توسعه اقتصادی کشور، توسعه و گسترش بازار سرمایه به عنوان یک ابزار کارا، نیازمند ارتقای دانش عمومی و آشنا‌سازی جامعه با این ابزار و در نهایت فرهنگ‌سازی آن است که همین موضوع منجر به هدایت سرمایه به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی می‌شود. بر این اساس با در نظر گرفتن بازار سرمایه به عنوان دماسنج اقتصادی کشور می‌توان این‌گونه دریافت که رشد اقتصادی در بیشتر کشورهای صنعتی همراه با رشد بازارهای سرمایه بوده است. یعنی بازار سرمایه و رشد اقتصادی به عنوان دو بازوی مکمل در کنار یکدیگر عمل میکنند. اگر افرادی که قصد ورود به بازار سرمایه دارند در ابتدا با مفهوم این بازار آشنا شوند و آموزش لازم را کسب کنند، در شرایط خوب و بد بازار قادر خواهند بود تصمیمات درستی اتخاذ کنند و بی‌جهت هیجان‌زده نشوند. آموزش و فرهنگ‌سازی بازار سرمایه از این جهت اهمیت دارد که سرمایه‌گذاران از همان ابتدا با ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک موجود در بازار آشنا شده و به راحتی قادر به مدیریت معاملات خود خواهند بود.
در حال حاضر راهکارهای فراوانی جهت افزایش عمق بازار سرمایه وجود دارد ولی لازمه آن آموزش درست قبل از ورود به بازار است. این موضوع نیازمند عزم ملی و مشارکت همه دست‌اندرکاران حوزه‌های مختلف از جمله اصحاب رسانه و به‌طور مشخص صدا و سیما برای ساخت فیلم و سریال‌هایی که در آن نقش بازار سرمایه در جذب سرمایه‌های مردم و سوق دادن آنها به سوی فعالیت‌های مولد در چارچوب اقتصاد مقاومتی و همچنین نقش بسیار موثر دانشگاه‌ها به خصوص در رشته‌های مالی برای شناخت عملی و نه صرفا تئوری بورس اشاره کرد، البته متولیان بازار سرمایه می‌توانند به روش‌های مختلف زمینه‌سازی لازم را برای آموزش به وجود آورند. یکی از فعالیت‌هایی که متولیان امر در این خصوص می‌توانند، انجام دهند تبلیغات و اطلاع‌رسانی درست در مورد مزیت‌های بازار سرمایه و همگام با آن آموزش قبل از ورود به بازار از طریق رسانه‌هاست. با توجه به ضریب نفوذ بالای رسانه‌ها در بین مردم می‌توان این نوع تبلیغات را موثر دانست اما نوع آن نباید به گونه‌یی باشد که موجب ایجاد هیجان مثبت در مردم شود بلکه هدف اصلی را باید آموزش و یادگیری قرار داد که این آموزش می‌تواند در قالب انیمیشن‌ها و داستان‌های کوتاه و جذاب باشد.
در حال حاضر توجه به بازار سرمایه بیشتر در تهران و چند شهر کلان متمرکز شده است. در صورتی که آنچنان که باید و شاید به شهرستان‌های کوچک‌تر توجهی نشده است. حال وظیفه همه دست‌اندرکاران از جمله متولیان بازار سرمایه این است که در تالارهای منطقه‌یی خود دوره‌های فرهنگ‌سازی و آموزش بازار سرمایه را مرحله به مرحله اجرا کنند تا بتوانند با ایجاد جذابیت و حمایت لازم، زمینه‌سازی ورود سرمایه‌گذار جدید به بازار سرمایه را فراهم کنند.
همان‌طور که اشاره شد، اجرای برنامه‌های آموزش بورس در دانشگاه‌ها هم می‌تواند یکی از زمینه‌های اصلی ورود افراد به بازار سرمایه باشد. در حال حاضر قشر زیادی از کشور در دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل هستند و عمده این دانشجویان هم تمایل زیادی برای فعالیت در بازار سرمایه دارند ولی دلایل عدم حضور خود را ترس از دست دادن سرمایه اعلام میکنند. حال باید برنامه‌ریزی درست و مناسبی برای فعالیت این قشر از دانشجویان در بازار سرمایه صورت گیرد و آموزش‌های لازم در زمینه ورود به بازار سرمایه به آنها داده شود تا با دانش کامل فعالیت در این بازار را شروع کند. در کل باید گفت آنچنان که باید و شاید به بحث آموزش و فرهنگ‌سازی بازار سرمایه در کشور توجه ویژه‌یی نشده است. البته در حال حاضر تلاشهایی از سمت مسوولان در حال انجام است ولی این موضوع مهم نیازمند مشارکت جمع بیشتر و موثرتر مسوولان در حوزه‌های مختلف جهت نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی در مقابل اقتصاد وابسته است.
