نوش‌دارو بعد از مرگ سهراب‌ها
با گذشت یک هفته از آغاز سانحه تنها پیکر 3ملوان پیدا شده است
گروه انرژی|
برای ما یک هفته گذشت اما برای خانواده‌های دریانوردان گم‌شده به اندازه یک عمر. خانواده‌هایی که از یک سو در آتش انتظار برای شنیدن خبری امیدوارکننده می‌سوزند و از یک سو شکوه دارند که امیدهایشان برای دیدار مجدد با عزیزانشان در میان انفعال مسوولان کمرنگ و کمرنگ‌تر می‌شود.
دیروز خبری منتشر شد که محمدجواد ظریف با همتای چینی خود به صورت تلفنی گفت‌وگو کرده است. علی ربیعی نیز که از سوی رییس‌جمهور به عنوان مسوول پیگیری این حادثه منصوب شده است از دو روز پیش در چین به سر می‌برد. اقداماتی که باید از همان روز نخست به وقوع می‌پیوست و مقامات ایرانی در بالاترین سطح دیپلماتیک به چینی‌ها فشار وارد می‌کردند. پرسش این است که چرا این حجم از تاخیر و حرکت دست به عصا از سوی مقامات دولت ایران دیده شد؟ چرا فشار دیپلماتیکی لازم از طرف ایران وارد نشد؟ چرا تماس‌ها در نخستین دقایق حادثه نه تنها از سوی وزیر امور خارجه بلکه از سوی رییس‌جمهور با مقامات چینی برقرار نشد؟
برای اینکه مشخص شود چنین اقداماتی تا چه میزان می‌توانست، سرنوشت بهتری را برای دریانوردان ایرانی رقم بزند به اظهارنظر روز گذشته محسن بهرامی سخنگوی شرکت ملی نفتکش در گفت‌وگو با ایلنا توجه کنید: «ما از ابتدا با چینی‌ها اختلاف اولویت داشتیم، آنها مسائل فنی و تکنیکی خود را مطرح می‌کردند، اما اکنون با حضور آقای ربیعی سرعت کار از قبل بیشتر شده است.» هفت روز است که رسانه‌های داخلی و خارجی گزارش می‌دهند که چینی‌ها حاضر به پذیرش ریسک نیستند و با کوچک‌ترین بهانه‌یی عقب‌نشینی می‌کنند و اجازه کنترل عملیات را به غیرخودی نیز نمی‌دهند. در نشست خبری روز دوشنبه محسن بهرامی سخنگوی شرکت ملی نفتکش عنوان شد که چینی‌ها هیچ وقعی به اصرارهای طرف ایرانی نمی‌نهند. بدون شک این مساله به مقام‌های وزارت امور خارجه و مجموعه دولت منتقل شده است. تصور کنید که اگر از روز نخست تماس‌ها در بالاترین سطح دیپلماتیک انجام می‌شد و شخصی مانند علی ربیعی به نمایندگی از رییس‌جمهور ایران به چین سفر می‌کرد شاید امروز به جای نگارش چندین سطر گلایه، خبر نجات دریانوردان ایرانی و بنگلادشی منتشر می‌شد. اما این اتفاقات بسیار دیر افتاد و اکنون امیدها برای زنده یافتن دریانوردان کشتی سانچی کمتر از همیشه شده است.
آخرین فعل و انفعالات میدانی
صبح روز گذشته و با حضور 30دقیقه‌یی تیم تجسس چینی روی عرشه خبر پیدا شدن پیکر بی‌جان دو نفر از مسافران سانچی منتشر شد. بدین‌ترتیب شمار کشته‌شدگان این سانحه تاکنون به عدد 3 رسیده است. هرچند هویت هیچ یک از این سه نفر مشخص نشده است. پیکر نخستین کشته روز یک‌شنبه پیدا شد اما عنوان شد که به علت سوختگی کامل صورت امکان شناسایی او وجود ندارد و دو نفری که روز گذشته در عرشه کشتی پیدا شده‌اند نیز در حال انتقال به سمت خشکی هستند تا مراحل شناسایی آنها نیز طی شود. چینی‌ها حتی در رابطه با هویت دو پیکر پیدا شده نیز محافظه‌کاری دارند و ایرانی‌ها حتی از برخورد چینی‌ها در این زمینه نیز گلایه دارند. سخنگوی شرکت ملی نفتکش در گفت‌وگو با ایسنا در این رابطه اظهار کرد: «هویت پیکرهای پیدا شده همچنان مجهول است. متاسفانه روند بروکراسی در چین برای تشخیص هویت بسیار طولانی است اما این موضوع با جدیت پیگیری می‌شود.»
به نظر می‌رسد، راه‌حل شناسایی کشته شده‌ها تنها در آزمایش دی‌ان‌ای باشد و از همین رو از خانواده‌های مفقودان خواسته شده است تا از آنها نمونه دی‌ان‌ای گرفته شود تا با دی‌ان‌ای پیکرهای یافت شده مطابقت داده شده و هویت آنها مشخص شود.
علاوه بر پیدا شدن پیکر دو نفر، جعبه سیاه کشتی سانچی نیز پیدا شده است که می‌تواند حداقل در بخش جست‌وجو برای یافتن علت حادثه شتاب بیشتری را ایجاد کند. در نشست خبری روز دوشنبه هفته گذشته سخنگوی شرکت ملی نفتکش عنوان شد که دو مجرای اصلی برای یافتن حقیقت شروع حادثه وجود دارد. مجرای نخست یافتن جعبه سیاه (VDR) کشتی و مجرای دوم رسیدن خدمه کشتی هنگ‌کنگی به ساحل چین و مصاحبه با آنهاست. جعبه سیاه سانچی اکنون پیدا شده است اما پرسش این است که آیا بررسی آن به دست ایرانی‌ها خواهد بود؟
آن‌طور که هادی حق‌شناس معاون سازمان بنادر و دریانوردی گفته است، جعبه سیاه کشتی سانچی در اختیار دو کشور ایران و پاناما قرار خواهد گرفت. او در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: «طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی جعبه سیاه متعلق به مالک کشتی و شرکتی است که کشتی تحت عنوان آن ثبت شده است. بنابراین جعبه سیاه در اختیار دو کشور ایران و پاناما قرار دارد.»
ورود پاناما به بررسی جعبه سیاه به آن علت است که کشتی سانچی با پرچم این کشور در حال تردد بوده است و اگر روی این نفتکش پرچم ایران نصب بود نیاز به دخالت کشور دیگری در بررسی جعبه سیاه نبود. پیش‌تر سخنگوی شرکت ملی نفتکش در رابطه با علت حرکت تانکر سانچی با پرچم پاناما به «تعادل» گفت که این مساله ارتباطی به تحریم‌های بین‌المللی ندارد و تنها به دلیل سیاست‌های بازاریابی این شرکت است. هرچند وی توضیح بیشتری در این زمینه ارائه نکرد.
اما دومین روزنه برای یافتن علت حادثه اطلاعاتی است که قرار بود از کشتی سی‌اف کریستال و مسافران آن دریافت شود. چینی‌ها تاکنون به مقامات ایرانی اجازه نداده‌اند تا از این کشتی بازرسی و تحقیقات به عمل آورند و خود نیز اطلاعاتی از آن منتشر نکرده‌اند. به گزارش ایرنا، روز گذشته علی ربیعی با شیه کوان وی فرمانده چینی تیم اطفای حریق کشتی دیدار کرد. در این دیدار به ربیعی گفته شد که بازدید از کشتی سی‌اف کریستال منوط به موافقت دولت چین است. فرمانده چینی تیم اطفای حریق وعده داده است که برای بازدید از کشتی مدنظر از پکن درخواست مجوز خواهد کرد. به نظر می‌رسد که کشتی سی‌اف کریستال که با پرچم هنگ‌کنگ تردد می‌کرده است روز سه‌شنبه به سواحل چین رسیده باشد اما تاکنون هیچ اطلاعاتی از آن منتشر نشده است.
انتظار فرج از عملیات کلاه‌سبزهای ایرانی
ناامیدی از تیم عملیات چینی سبب شد تا تیمی از ژاپن نیز به عملیات اطفای حریق و تجسس برای نجات مفقودان اضافه شود. علاوه بر این نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز تعدادی از تکاوران خود را برای ورود به عرشه کشتی پس از خاموش شدن آتش به چین ارسال کرد. روز چهارشنبه هفته گذشته بود که برای نخستین‌بار اظهارنظرهایی در این رابطه از سوی اسدالله قره‌خانی نماینده مجلس و محسن بهرامی سخنگوی شرکت ملی نفتکش منتشر شد. نماینده علی‌آبادکتول از دستور مستقیم امیر خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش و امیر سیاری معاون هماهنگ‌کننده ارتش برای ورود به موضوع نفتکش خبر داد.
قرار است، تیم تجسس ایرانی امروز صبح به محل کشتی برسد. به گزارش ایرنا در آیین بدرقه تیم امداد و نجات ایرانی اعزامی به دریای چین، علی ربیعی وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی و رییس فعلی کمیته ویژه رسیدگی به وضعیت نفتکش حادثه دیده ایرانی سانچی اظهار کرد: «چشم امید و انتظار مردم ایران به تکاوران و تیم امداد ایرانی است». ربیعی نیز نتوانست انتقاد خود از چینی‌ها را پنهان کند و اظهار داشت: «انتظار داریم طرف چینی نیز تلاش بیشتری برای عملیات امداد و نجات به خرج بدهد.» ربیعی با بیان اینکه امواج وضعیت جوی ثابتی داشته و زمینه ادامه فعالیت اطفای حریق و امدادرسانی فراهم است، افزود: «تمام تلاش نیروهای ایرانی و چینی برای اتمام عملیات امداد و نجات به کار گرفته می‌شود تا نیروها و تیم‌های آنان مجددا، وارد کشتی نفتکش بشوند.»
وزیر کار با تاکید بر اینکه در هر صورت تیم امداد و نجات ایرانی روز یک‌شنبه باید روی کشتی بروند، افزود: «ژاپنی‌ها نیز آماده همکاری و کمک هستند و از روز شنبه نیز از کره‌یی‌ها هم درخواست کمک کردیم و می‌خواهیم هماهنگی به نحوی انجام شود که بیشترین اثربخشی را داشته باشد.
ربیعی با بیان اینکه نیاز به پنج هزار تن فوم داریم که باید به هر طریق ممکن تهیه شود، گفت: «از شنبه شب نیاز به دو کشتی برای کولینگ (خنک کردن) داشتیم که تا روز یک‌شنبه باید فراهم شود. امیدواریم این وضعیت ادامه پیدا کند. نیروهای ایرانی و چینی با قدرت و انگیزه بالا آماده‌اند که عملیات امداد و نجات را نهایی کنند و خانواده‌های ملوانان را از نگرانی در آورند.»
