اولویت برنامه‌ریزی برای «سالمندان» کدام حوزه است

نسیبه زنجری   

دکتری سلامت و رفاه اجتماعی مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی   شمس   برای اینکه بتوان با برنامه‌ریزی‌های اجتماعی دوران سالمندی خوبی را برای سالمندان کشور رقم زد نیازمند شناخت وضعیت سالمندان در کشور هستیم. در این راستا مطالعه حاضر ضمن بررسی وضعیت سالمندان به دنبال پاسخ به این سوال است که اولویت برنامه‌ریزی در کشور برای سالمندان در کدام حوزه است.

 مقدمه و بیان مساله

سالمندان یکی از مهم‌ترین گروه‌های هدف در برنامه‌ریزی‌های مختلف سیاست اجتماعی و رفاه اجتماعی(مانند بیمه، بهداشت، بازنشستگی و...) هستند. امروزه با افزایش تعداد سالمندان، طولانی شدن عمر و سپری شدن بخش قابل توجهی از زندگی‌های افراد در دوران سوم زندگی، موضوع دوران سالمندی خوب به یکی از موضوعات مهم تحقیقاتی در دنیای آکادمیک و عرصه سیاست‌گذاری تبدیل شده است. در سیاست‌گذاری تاکید بیشتر بر بهزیستن و مخاطرات موجود در دوران سالمندی به ویژه برای گروه‌های حاشیه‌یی و جهت‌دهی مناسب در برنامه‌های رفاهی و مداخله‌ای تاثیرگذار است. تدوین و اجرای سیاست‌ها و برنامه‌هایی در زمینه دوران سالمندی موفق و سالم موجب می‌شود نه‌تنها افراد عمر طولانی‌تری داشته باشند بلکه این عمر طولانی با سلامتی و کیفیت زندگی بهتر برای آنان به‌ همراه باشد.

بر مبنای نتایج سرشماری سال 1395 حدود 9.3درصد کل جمعیت ایران(حدود 7.4میلیون نفر) سالمندان 60 ساله و بالاتر هستند. پیش‌بینی می‌شود تا سال 1430 سالمندان حدود یک چهارم جمعیت را تشکیل دهند. سالخوردگی جمعیت منجر به تغییرات عمیقی در جامعه و خرده‌نظام‌های اجتماعی می‌شود. از این رو سیاست‌های اجتماعی، نقش مهم و اساسی در شکل‌دهی مسیرهایی که این تغییرات رخ می‌دهد و مقابله با چالش‌های برآمده از آنها دارند. بر این اساس رویکرد سالمندی موفق یا سالم به‌عنوان سرلوحه سیاست‌های اجتماعی سالمندی در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای توسعه یافته که با پدیده سالخوردگی جمعیت مواجه‌اند، قرار گرفته است.

دوران سالمندی معمولا با تغییرات متعدد نظیر تغییر در ساختار خانواده و ترتیبات زندگی(آشیانه‌ خالی)، تغییر در الگوی کار و گذار به بازنشستگی، تغییر در وضعیت سلامت و تغییر هویتی همراه است. بعضی از سالمندان می‌توانند با این تغییرات تطابق پیدا کنند و دوران سالمندی خوبی را برای خود رقم بزنند؛ اما عده‌یی از سالمندان نمی‌توانند و در نتیجه مشکلاتی در سلامت جسمی، روانی و اجتماعی آنان ایجاد می‌شود. پس نیازمند خدمات اجتماعی و آموزش برای سازگاری با دوران سالمندی هستند.  برای اینکه بتوان با برنامه‌ریزی‌های اجتماعی دوران سالمندی خوبی را برای سالمندان کشور رقم زد، نیازمند شناخت وضعیت سالمندان در کشور هستیم. در این راستا مطالعه حاضر ضمن بررسی وضعیت سالمندان به دنبال پاسخ به این سوال است که اولویت برنامه‌ریزی در کشور برای سالمندان در کدام حوزه است.

 روش‌‌شناسی و داده‌های تحقیق

این مطالعه به روش مروری با جست‌وجوی نظام‌مند انجام شده است و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی داخلی Magiran، SID وIranDoc با کلیدواژه «سالمند» همچنین گزارش‌های ارائه شده توسط سازمان آمار ایران و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بررسی شده است. در جست‌وجوی اولیه ابتدا 500 عنوان مقاله در زمینه سالمندان به دست آمد که پس از بررسی چکیده مقالات و حذف مقالات غیرمرتبط به موضوع پژوهش حاضر در نهایت 93مقاله که وضعیت سلامت، کیفیت زندگی و نیازهای سالمندان را بررسی کرده‌اند به مطالعات حاضر وارد شدند.

 یافته‌ها

در ابتدا پیش از بیان اولویت‌های سیاست‌گذاری، خصوصیات اصلی جمعیت شناختی گروه هدف سالمندان بیان می‌شود. درحال حاضر در ایران بر مبنای نتایج سرشماری سال 1395 حدود 9.3درصد کل جمعیت ایران(حدود 4/7میلیون نفر) سالمندان 60 ساله و بالاتر هستند. نسبت زنان سالمند(50.66 درصد) اندکی بیشتر از مردان سالمند ایرانی است.  حدود 72درصد سالمندان در نقاط شهری ساکن هستند، بیشترین نسبت سالمندی جمعیت در استان‌های گیلان، مازندران و تهران است. تنها 46درصد سالمندان با سواد هستند(56 درصد نقاط شهری و 21درصد مناطق روستایی) و 27درصد از سالمندان بدون همسر هستند(حدود 46درصد زنان و 9درصد مردان). حدود یک چهارم آنها نیز شاغل و در بازار کار می‌باشند(مرکز آمار ایران 1395). همچنین بیماری‌های‌های قلبی عروقی در این دوران علت عمده مرگ را به خود اختصاص می‌دهند(کوششی و همکاران 1392).

 اولویت‌های سیاست‌گذاری اجتماعی برای سالمندان

براساس مطالعات انجام شده، اولویت‌های سیاست‌گذاری در حیطه سالمندان را به ترتیب همان‌گونه که در شکل زیر دیده می‌شود، می‌توان در 5 بعد طبقه‌بندی کرد: سلامت، رفع نیازهای پایه، امنیت فیزیکی و توجه به آسیب پذیرترین. در ادامه هر کدام به تفصیل توضیح داده می‌شوند.

 سلامت دغدغه‌ای مهم در دوران سالمندی

تحقیقات متعددی در زمینه سلامت سالمندان در شهرهای متعدد ایران مانند تهران، یزد و قم انجام شده است. برای مثال در تهران در نمونه‌یی 400نفری 40درصد از سالمندان بیمارهای قلبی-عروقی، 34.3درصد اختلالات اسکلتی و عضلانی و 20.8درصد اختلالات غدد درون‌ریز داشتند. در مطالعه‌یی دیگر سلامت اجتماعی و روانی سالمندان بهتر از سلامت جسمانی آنان گزارش شده است. در زاهدان نیز در یک نمونه 315نفری حدود 61 درصد سالمندان دچار مشکلات جسمانی بوده که در زنان بیش از مردان مشاهده شده است. اما در این استان در بحث سلامت اجتماعی و روانی چون افراد سالمند ریش‌سفید محسوب شده و مورد احترام هستند 89.5درصد آنان با خانواده خود به راحتی کنار می‌آیند.  در گزارش سیمای سلامت سالمندان که در استان‌های البرز، آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و خوزستان انجام شده است، 29.5درصد سالمندان چربی خون بالا داشته و 20.6درصد به دیابت مبتلا هستند. در بعد سلامت روانی 33درصد از سالمندان احساس کسالت و بی‌حوصلگی کرده و 52 درصد می‌گویند که اکثر اوقات شاد نیستند همچنین 21درصد نیز احساس نا امیدی می‌کنند.

از دیگر موارد مهم در بحث سلامت سالمندان که باید مورد توجه مراقبان سلامت باشد، بحث اختلال خواب است. در مطالعه‌یی در یزد 39درصد سالمندان مشکلات خواب داشته‌اند و در مطالعه‌یی دیگر در جهرم 70درصد سالمندان با انواع متعدد مشکل خواب روبه‌رو بودند. آموزش به شیوه روش‌های غیردارویی مانند مصرف مواد غذایی مناسب و تنظیم زمان مصرف نوشیدنی در طول شبانه‌روز می‌تواند در این زمینه موثر باشد. سقوط سالمندان نیز از دیگر نگرانی‌های شایع در دوران سالمندی است. در گزارش سیمای سلامت سالمندان 26درصد آنان زمین خورده‌اند و 20درصد از این موارد به شکستگی منجر شده است. همچنین در مطالعه‌یی مروری نشان داده شده است که 30درصد سالمندان حداقل یک ‌بار در سال زمین خوردن را تجربه می‌کنند و در زنان بیش از مردان گزارش شده است. ایمن‌سازی منازل همچنین بررسی سلامت عمومی سالمندان برای درمان‌های شناختی و کاهش اضطراب آنان می‌تواند مفید باشد. مشکلات ادراری نیز از دیگر مشکلات بعضی از سالمندان در این دوران است که گاهی سالمندان شرم بیان آن را دارند. در مطالعات دیده شده که 24درصد سالمندان دچار مشکلات ادراری هستند. آموزش ورزش‌هایی برای تقویت عضلات لگنی مانند کگل می‌تواند به مشکلاتی مانند بی‌اختیاری ادراری کمک کند.  دمانس(زوال عقل) شایع‌ترین اختلال شناختی است که شیوع قابل توجهی در بین افراد سالمند دارد و در 5 درصد از افراد بالای 65 سال و 20درصد از افراد بالای 80 سال دیده می‌شود.  شایع‌ترین نوع دمانس، دمانس ناشی از بیماری آلزایمر است که 50 تا 80 درصد کل سالمندان دچار دمانس به این نوع بیماری مبتلا هستند. به دلیل ماهیت پیش رونده و تخریبی بیماری آلزایمر هر ساله در سراسر جهان میلیون‌ها دلار هزینه، صرف تشخیص و درمان این بیماران می‌شود. وجود معلولیت‌های ناشی از بیماری و نیز هزینه‌های سرسام‌آور نگهداری و درمان بیماران، متخصصان را بر آن داشته تا به راهکارهای درمانی مختلف روی آورند.  هر چند برآورد دقیقی از آمار سالمندان دارای آلزایمر در ایران وجود ندارد اما براساس گزارش رییس انجمن آلزایمر ایران حدود 500 هزار سالمند به آلزایمر مبتلا هستند یعنی 8درصد جمعیت. نکته قابل توجه این است که رشد این بیماری فزاینده بوده و با افزایش سن احتمال افزایش شیوع آلزایمر بیشتر است. یعنی با افزایش سالمندان نیز شیوع این اختلال شناختی در جامعه بیشتر می‌شود، پس نیاز است که برنامه‌های آموزشی برای پیشگیری از این بیماری مانند تغذیه مناسب و مطالعه برگزار شود.  مشکلات مربوط به حواس بینایی، شنوایی و دندان در بسیاری از سالمندان به دلیل ماهیت فرآیند سالمندی رخ می‌دهد. با توجه به گزارش سیمای سلامت سالمندان 61 درصد از سالمندان مشکلات دهان و دندان و 31.5درصد سالمندان مشکل شنوایی دارند درحالی که تنها 2.4درصد سالمندان از سمعک استفاده می‌کنند. همچنین 53.7 درصد از سالمندان نیز مشکل بینایی دارند و 41.9درصد آنها از عینک استفاده می‌کنند. آگاه‌سازی خود سالمندان برای توجه به استفاده از عینک، سمعک و تغذیه مناسب با مشکلات دهانی خود و از طرف دیگر قرار گرفتن وسایل کمکی (نظیر سمعک، عینک و عصا) تحت پوشش بیمه از خدمات ضروری دوران سالمندی است.

 رفع نیازهای اولیه، دغدغه فکری سالمندان

مهم‌ترین دغدغه‌های فکری سالمندان در مطالعه‌یی در ایلام، ابتدا بهداشت و سلامتی سپس درآمد و بعد رفع تنهایی بیان شده که با نتایج مطالعه‌یی کشوری مطابقت دارد که در آن بیان شده است نیازهای عمده سالمندان، بهداشت و درمان (59.5 درصد) مسکن(17درصد)، مشکل پذیرش اجتماعی (7.2درصد) و رفع تنهایی(16.2درصد) است. همچنین در مطالعه محققی کمال و همکاران(1385) با مقایسه سالمندان تامین بازنشسته اجتماعی و کشوری شهر قم به این نتیجه رسیده‌اند که مهم‌ترین نیاز سالمندان را درآمد سپس مسکن، بهداشت و سلامتی، وسیله نقلیه و مصاحبت برای رفع تنهایی تشکیل می‌دهد. در مطالعه ستاری(1387) روی سالمندان روستایی در اردبیل نیز گذران اوقات فراغت، درآمد و نیاز بهداشتی از مهم‌ترین نیازهای ابراز شده آنها بوده است.

 حمایت اجتماعی به عنوان سپر حفاظتی سالمند

ابعاد مختلف حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی چه در بعد جسمانی و چه در بعد روانی رابطه معناداری دارد. حمایت اجتماعی باعث می‌شود فرد به لحاظ روانی احساس بهتری داشته باشد و حتی آلام جسمانی را بهتر تحمل کند و درک مثبت‌تری از سلامت خود به دست آورد. حمایت اجتماعی مانند یک سپر می‌تواند از استرس‌های دوران سالمندی جلوگیری کند. حمایت عاطفی بیش از حمایت مادی با کیفیت زندگی سالمند ارتباط داشته و امکان مقابله با تنیدگی‌ها، کنترل آنها و تشدید احساس اعتماد به نفس را فراهم می‌کند حتی در سالمندان با بیمارهای خاص مانند دیابت نیز حمایت اجتماعی در سلامت روان آنان تاثیرگذار خواهد بود.  نکته‌یی که باید به آن توجه کرد، این است که در اکثر مطالعات هنگامی که از خود سالمندان درباره وضعیت سلامتی آنان پرسیده می‌شود، برآورد آنان نسبت به وضعیت واقعی جسمانی‌شان بهتر است. پس توجه به دو بعد ذهنی و عینی در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی بسیار مهم است. ادراک پیری مثبت می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت جسمانی سالمند بگذارد و حتی مرگ سالمند را نیز به تعویق بیندازد. از این‌رو حمایت اجتماعی، تغییر دیدگاه‌های منفی جامعه و خودآگاهی سالمند می‌تواند دوران سالمندی موفقی را برای وی رقم بزند. از طرف دیگر بسیاری از نقص‌های جسمانی را می‌توان با توانمند‌سازی بعد روحی و معنوی و اجتماعی سالمند جبران کرد. در این راستا باید موانع فعالیت‌های سالمند در اجتماع بررسی شده و برطرف شود. مطالعات نشان می‌دهد، مشارکت اجتماعی سالمندان پایین بوده و عوامل عدم تمایل سالمندان به فعالیت‌های اجتماعی در تهران ابتدا هزینه‌ها سپس بیماری و مشکلات رفت و آمد است.

 امنیت فیزیکی، عدم سوءرفتار نسبت به سالمندان

سالمند آزاری پدیدهای پیچیده و چندعاملی است که به طور معناداری بر کیفیت زندگی سالمندان تاثیر گذاشته و پیامد منفی بر سلامت و بهزیستن آنان دارد. سوءرفتار نسبت به سالمندان می‌تواند در خانواده‌ها، مراکز نگهداری و در بیمارستان‌ها از طرف مراقب یا پرسنل مربوطه رخ دهد. سالمندآزاری علاوه‌بر پیچیدگی ماهیت خود می‌تواند به انواع مختلفی رخ بدهد که این انواع همپوشانی نیز دارند ازجمله: فیزیکی، احساسی- روانی، مالی، جنسی و غفلت. البته به دلایلی همچون شرم موارد سالمندآزاری کمتر گزارش می‌شود و مراکز مراقبتی به دلیل مراجعه سالمند و دیدن شواهد و علائم فیزیکی بیشتر از دادگاه‌ها متوجه سالمندانی می‌شوند که مورد بدرفتاری و آزار قرار گرفته‌اند. در مطالعه‌یی با بررسی 379سالمند ساکن تهران 25درصد سالمندان سوءرفتار توسط اعضای خانواده را تجربه کرده‌اند. بیشترین میزان مربوط به سوءرفتار عاطفی، سوءرفتار مراقبتی سپس مالی بوده است.

 توجه به آسیب پذیرترین سالمندان

در بسیاری از برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و سیاست‌های رفاهی گروه هدف اصلی را آسیب‌پذیرترین‌ها معرفی می‌کنند و تاکید می‌شود، تمرکز اول سیاست‌های اجتماعی ابتدا باید روی آسیب‌پذیرترین افراد گروه هدف مورد نظر باشد. پس سالمندان فقیر، سالمندان روستایی، سالمندان دارای معلولیت، سالمندان دارای بیماری‌های خاص، سالمندان بدون بیمه و روستایی، سالمندان زن و سالمندان تنها باید جزو گروه‌های ارجح در سیاست‌گذاری‌های رفاهی و خدمات اجتماعی باشند که نیاز به حمایت‌های مشروط و غیرمشروط دارند.

با توجه به گزارش سیمای سلامت سالمندان 95درصد سالمندان حداقل یک ‌بار در سال به مراکز درمانی و پزشک مراجعه می‌کنند و 44.2درصد سابقه حداقل یک ‌بار بستری در سال را دارند. پس با توجه به هزینه‌های بالای درمانی، آسیب‌پذیرترین سالمندان به حمایت ویژه‌یی نیازمندند. همچنین باید توجه داشت که بخش‌های داخلی و قلبی- عروقی در بیمارستان بیشترین بار هزینه را دارد لذا ضروری است، مراکز مراقبت درازمدت خارج از بیمارستان برای سالمندان بالای 85 سال با پوشش بیمه‌یی مناسب گسترش یابد.

 بحث و نتیجه‌گیری

از گذشته تاکنون بسیاری از افراد دوران سالمندی را ترکیبی از ترس و تقدیرگرایی و پیش‌مقدمه مرگ می‌دانستند.اما با سیاست‌گذاری مناسب برای سلامت روان و فیزیکی سالمندان همچنین پیش از شروع سالمندی در حیطه سبک زندگی سالم می‌توان این دوران را به سالمندی سالم و موفق تبدیل کرد. در کشورهای درحال پیشرفت چند چالش اصلی در ارتباط با سیاست‌گذاری سالمندان دیده می‌شود که مورد توجه سیاست‌گذاران قرار می‌گیرد مانند: وجود یک سازمان مستقل اجرایی در حوزه سالمندان، توجه به سالمندان بخش کشاورزی و روستایی، توجه به زنان سالمند، هزینه‌های زیاد برنامه‌های اجتماعی و تامین اجتماعی سالمندان و توجه به مسوولیت خانواده و اجتماع در مراقبت‌ها.  براساس یافته‌های مطالعه حاضر در حوزه سیاست‌گذاری اجتماعی مهم‌ترین اولویت برنامه‌ریزی برای گروه سالمندان، سلامت است. در زمینه بیماری‌ها، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های اسکتی و عضلانی و بیماری‌های غدد درون‌ریز شیوع بیشتری را در میان سالمندان دارند. در زمینه برنامه‌ریزی در حوزه سلامت، آموزش سبک زندگی سالم، خودکارآمدی سلامت، ورزش‌های مناسب و مناسب‌سازی محیط می‌تواند در توانمندسازی سالمندان کمک‌کننده باشد. سایر بیماری‌ها مانند دمانس و آلزایمر هر چند درصد کمتری را نسبت به سایر بیماری‌ها به خود اختصاص داده اما به دلیل اینکه شیوع آن با افزایش سن و گذار از 70سالگی افزایش می‌یابد و دارای هزینه مراقبتی بالایی است نیاز به برنامه‌ریزی مناسب برای پیشگیری دارد.

در بسیاری از مطالعات سبک زندگی سالم با تحصیلات و آگاهی در ارتباط است و سالمندان دارای سبک زندگی نامطلوب با اطلاعات محدود در حیطه‌های مختلف سلامت همراه بوده است. با توجه به درصد بالای بی‌سوادی سالمندان در ایران به‌خصوص در گروه زنان سالمند، افزایش آگاهی به ویژه از طریق رسانه‌ها نیاز اساسی در جامعه محسوب می‌شود.

بعد از سلامت، رفع مشکلات مالی(درآمد و مسکن) و تنهایی مهم‌ترین نیازهای سالمندان را تشکیل می‌دهد. نکته مهم دیگر در برنامه‌ریزی برای سالمندان حمایت اجتماعی است که در واقع سپر محافظتی در مقابله با مشکلات دوران سالمندی مانند بیماری است و کیفیت زندگی سالمندان را افزایش می‌دهد. نیاز است حمایت‌های اجتماعی و جلوگیری از سوءرفتار نسبت به سالمندان در ابعاد خانوادگی با آموزش مراقبان و در سطح جامعه اعمال شود.  نکته مهم دیگری که نیاز است در برنامه‌ریزی اجتماعی در حیطه سالمندان مورد توجه قرار گیرد، شناسایی و ارائه بسته‌های حمایتی برای گروه‌های آسیب‌پذیر جمعیت سالمندان مانند زنان سالمند بیوه، سالمندان فقیر و سالمندان دارای معلولیت است که نیاز به حمایت ویژه دولتی و سازمان‌های داوطلبانه دارد. زیرا قرار گرفتن فقر و تنهایی در کنار مشکلات سالمندی در دوران آخر زندگی سختی مضاعفی را برای این گروه از سالمندان ایجاد خواهد کرد.  در یک جمع‌بندی و نگاهی کلی نکته قابل توجه براساس یافته‌های مطالعه حاضر این است که برنامه‌ریزان اجتماعی باید در سیاست‌گذاری در حیطه سالمندان به چند نکته توجه کنند: سیاست‌گذاری برای سالمندان باید چند بعدی باشد و تمام ابعاد بهداشتی، اجتماعی، روانی، اقتصادی و محیطی در آن در نظر گرفته شود. همچنین باید فرآیندی در نظر گرفته شود و از دوران میانسالی و بزرگسالی برای ورود و آمادگی به دوران سالمندی و بازنشستگی برنامه‌ریزی شود. از طرف دیگر سالمندی بستر محور و چند سطحی است. یعنی برنامه‌ریزی در بستر پهنه‌بندی توسعه‌یی شهری متفاوت است و برنامه‌های ارتقای کیفیت زندگی سالمندان برای مناطق کمتر توسعه یافته شهر و روستا با مناطق توسعه یافته و در دو گروه زنان و مردان متفاوت است همچنین در سطوح خانواده، محله و ملی نیاز به برنامه‌ریزی سلسله مراتبی و به هم مرتبط است.  با توجه به نکاتی که در بالا ذکر شد، حمایت از جمعیت سالمندان اهمیت زیادی دارد. در نظریه سیاست‌گذاری عمومی، لاتون و ناهیمو (1973) به خوبی می‌توان اهمیت ورود دولت و سازمان‌های داوطلبانه در حمایت و برنامه‌ریزی برای گروه‌های آسیب‌زا مانند سالمندان را دید.

این نظریه بیان می‌کند که رفتار هر فردی توسط سطح معینی از عملکرد کفایت‌مند آن فرد در محیطی با یک سطح فشار مشخص تعیین می‌شود. لغت کفایت‌مند بالاترین سطح عملکردی است که یک فرد ظرفیت اجرای آن را دارد.  کفایت از 5 جزو ساخته شده است که زیرساخت سایر توانایی‌هاست: سلامت بیولوژیکی، عملکرد ادراکی-‌حسی، مهارت‌های حرکتی، توانایی‌های شناختی و نیرومندی خود. اندازه‌گیری هر یک از این موارد مستقل از محیط بسیار مشکل است. محیط تقاضاهای متفاوتی را بر فرد وارد می‌کند: فیزیکی، بین فردی و اجتماعی. هر یک از این موارد می‌تواند به تنهایی یا در ارتباط بین بخشی اعمال شود. تقاضاهای فیزیکی مربوط به عوامل دسترسی مانند تسهیلات مراقبت بهداشتی است. تقاضاهای بین فردی به انواع تجارب بین افراد مانند محدودیت‌های فرهنگی بین دکتر و بیمار مربوط می‌شود و تقاضاهای اجتماعی به هنجارها، قوانین و سنت‌هایی بازمی‌گردد که ممکن است بر زندگی یک فرد تاثیر بگذارد.

این کفایت‌مندی به رابطه با محیط و در نتیجه سیاست‌گذاری‌های عمومی مربوط می‌شود که در گروه سالمندان این نکته کاملا واضح است. تغییر در بهزیستن جسمی و روانی سالمندان مانند کاهش مهارت‌های شناختی می‌تواند توانایی آنان را در مقابله با تقاضاهای محیطی کاهش دهد و آنان را از سطوح انطباق دور کند. پس برای نگهداشت سطوح انطباق مورد نیاز سالمندان باید فشارهای محیط برای آنان کاهش یابد یا کفایت‌مندی آنان افزایش یابد مانند تامین مراقب‌های بهداشتی و مسکن با کاهش هزینه‌ها و درآمد بازنشستگی کافی. البته تنها نیازهای فیزیکی مطرح نیست و سیاست‌گذاران باید به نیازهای بین فردی نیز توجه کنند و برنامه‌های رفاهی مانند کمک‌های اجتماعی، بیمه‌های اجتماعی و رفاه مالی را برای اقشار آسیب‌پذیر مانند سالمندان ارائه دهد.

 توصیه‌های سیاستی

افزایش آگاهی سالمندان در زمینه شیوه زندگی سالم و تکنیک‌های ورزشی خاص دوران سالمندی در راستای حفظ و ارتقای سلامت آنان.

آموزش خودکارآمدی سلامت، عوارض بیماری و پلیفارمسی(عوارض مصرف داروهای همزمان بر بدن سالمندان) و راه‌های جلوگیری از آلزایمر و دمانس در رسانه‌های جمعی در راستای افزایش سطح آگاهی سالمندان بی‌سواد و کم سواد.

آموزش روش‌های غیردارویی و تنفسی برای کاهش استرس، افسردگی و اختلال خواب دوران سالمندی

ایمن‌سازی منازل سالمندان با همکاری سالمندان و ارگان‌های دولتی برای کاهش خطرات سقوط.

بسته حمایتی مراقبان غیررسمی سالمندان شامل فرزندان و همسران با حمایت‌های دولتی و آموزش راهکارهای مراقبت و جلوگیری از اعمال سوءرفتار نسبت به سالمندان.

ایجاد دانشگاه‌های دوره سوم (U3A) با سرفصل‌هایی مانند کمک‌های اولیه، ارتقای سلامت، آشنایی با تکنولوژی روز برای جلوگیری از انزوای اجتماعی و تنهایی سالمندان.

در یک جمع‌بندی کلی پیشنهادات، نیاز به بسته سیاست‌گذاری در 3 حیطه: منابع فردی (سلامت جسمی و روانی)، سپر جبرانی/ محافظتی(حمایت اجتماعی) در یک بستر مناسب (امنیت اقتصادی- محیطی) است.