رشد بی‌سابقه ضریب فزاینده و سپرده بلندمدت

 ضریب فزاینده به 2.7 رسید و بدهی دولت به بانک‌ها 187هزار میلیارد تومان شد    

  رشد 18 درصدی پایه پولی و افزایش 45 درصدی سپرده بلندمدت

گروه بانک و بیمه  محسن شمشیری

شاخص‌های پولی و بانکی در آبان‌ماه 96 نشان می‌دهد که شاخص‌های پایه پولی، بدهی بانک‌ها به خصوص بانک‌های غیردولتی به بانک مرکزی، بدهی دولت به بانک‌ها و سپرده بلندمدت رشد قابل توجهی در 8ماهه اول سال 96 داشته است.

به گزارش «تعادل» رقم پایه پولی به 196هزار و 750 میلیارد تومان رسیده که در 8ماهه امسال 9.4درصد رشد داشته و ضریب فزاینده به 7.24 رسیده است. بدهی دولت به بانک‌ها به رقم 187.58هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 18.4درصدی در 8ماه و 31درصدی در یک‌سال اخیر داشته است. سپرده بلندمدت نیز 218هزار میلیارد تومان بیشتر شده و به 702هزار میلیارد تومان رسیده است. بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز به رقم 110.41 هزار میلیارد تومان رسیده که از این رقم، بدهی‌های بانک‌های غیردولتی به بانک مرکزی به ۵۶ هزار و ۶۱۰ میلیارد تومان رسیده و در ۸ ماهه امسال ۴۸.۱درصد و در یک‌سال ۱۴۸.۵درصد رشد داشته است.

 ضریب فزاینده 7.2

در حالی که رقم نقدینگی در آبان‌ماه 96 به رقم 1424تریلیون تومان رسیده اما اجزای پایه پولی در آبان‌ماه تغییری نداشته و در سطح رقم 196هزار میلیارد تومانی شهریور باقی مانده است. در نتیجه از تقسیم نقدینگی بر پایه پولی می‌توان دریافت که ضریب فزاینده یا تکاثر پولی به رقم بی‌سابقه 7.2درصد رسیده است و نشان می‌دهد که بانک‌ها حداکثر استفاده و گردش مالی را از پایه پولی موجود اقتصاد و اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی داشته‌اند.

 کاهش رشد پایه پولی به 16.3درصد

طبق نماگرهای بانک مرکزی، رقم پایه پولی در شهریور 96 معادل 196.49هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 18.7درصدی نسبت به شهریور 95 داشته است و رقم نقدینگی نیز در شهریورماه،1390 تریلیون تومان بوده و در نتیجه رقم ضریب فزاینده معادل 7.07 بوده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که حجم پایه پولی در پایان آبان‌ماه امسال به 196هزار و 750 میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با پارسال 16.3درصد و در 8ماهه امسال 9.4 درصد رشد داشته و ضریب فزاینده به 7.24 رسیده است.

بررسی بخش مصارف پایه پولی نشان می‌دهد که حجم پایه پولی در پایان آبان‌ماه امسال به رقم 196هزار و 750 میلیارد تومان رسیده است.

این رقم با عدد درج شده پایه پولی در شهریورماه امسال تفاوت چندانی ندارد و نشان می‌دهد بانک مرکزی در ماه‌های مهر و آبان توانسته پایه پولی را در دامنه 196هزار میلیارد تومان حفظ کند.

حجم پایه پولی در مهر و آبان تنها 620میلیارد تومان افزایش یافته که نسبت به ماه‌های قبل رشد بسیار کمتری است.

همین مساله موجب شده رشد پایه پولی از 18.7درصد در شهریورماه امسال به 16.3درصد در پایان آبان‌ماه کاهش یابد.

این کاهش رشد در حالی رخ داده که بدهی بانک‌های غیردولتی به بانک مرکزی فقط در ماه‌های مهر و آبان 5 هزار و 940میلیارد تومان افزایش داشته است.

همچنین ضریب فزاینده پولی به رقم کم سابقه 7.24 رسیده است. این رقم در طول چند دهه اخیر تاکنون مشاهده نشده است.

 نقدینگی یک‌تریلیون و ۴۲۴هزار میلیارد تومان شد

بانک مرکزی نقدینگی در آبان‌ماه سال جاری را بیش از یک هزار و ۴۲۴ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که نسبت به اسفندماه سال گذشته 13.6درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 22.6درصد افزایش نشان می‌دهد.

حجم پول در این دوره به 1705.9هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به آبان‌ماه سال گذشته 13.9 و نسبت به اسفندماه سال گذشته 4.6درصد رشد یافته است.

میزان اسکناس و مسکوک به 53.56هزار میلیارد تومان رسیده که 35هزار میلیارد تومان نزد اشخاص، 11هزار میلیارد تومان نزد بانک‌ها و 7.45هزار میلیارد تومان نزد بانک مرکزی بوده است. سپرده دیداری بانک‌ها نیز به 135.53هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 9.6درصدی در 8ماه و 16.5درصدی در یک‌سال اخیر داشته است.

 رشد 45درصدی سپرده بلندمدت

میزان شبه‌پول نیز به 12538.8هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به اسفندماه گذشته ۱۵درصد و نسبت به یک‌سال قبل معادل 23.9درصد رشد داشته است.

از این رقم معادل 66.85هزار میلیارد تومان قرض‌الحسنه پس‌انداز و 1166هزار میلیارد تومان سپرده درازمدت بوده است.

سپرده درازمدت شامل سپرده کوتاه‌مدت و بلندمدت است که سپرده بلندمدت 702هزار میلیارد تومان است که رشد 45.1درصدی در 8ماهه اول سال و رشد 43.5درصدی در یک‌سال اخیر داشته است.

سپرده کوتاه‌مدت نیز معادل 464هزار میلیارد تومان است که کاهش 12.2-درصدی در 8ماهه اول و 2.7درصد در یک‌سال اخیر داشته است.

این آمارها نشان می‌دهد در حالی که نقدینگی 171هزار میلیارد تومان در این 8ماه افزایش یافته، سپرده بلندمدت از شهریور ماه که نرخ سپرده‌ها تغییر کرده و بانک‌ها به مشتریان خود پیامک ارسال کردند که قراردادها را با نرخ قبلی امضا کنند، روبه افزایش گذاشته و 218هزار میلیارد تومان بیشتر شده است و در عین حال 64هزار میلیارد تومان از کوتاه کم شده است.

 بدهی دولت به بانک‌ها 187هزار میلیارد تومان شد

بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی در دوره مورد بررسی 2541.3هزار میلیارد ریال است که نسبت به آبان سال۹۵ به میزان 21.6درصد و نسبت به اسفند‌ سال گذشته 15.6‌ رشد نشان می‌دهد. از این رقم بدهی دولت معادل 226هزار میلیارد تومان بوده که رشد 21.7درصدی در 8 ماهه اول و رشد 26.5درصدی طی یک‌سال اخیر داشته است. بدهی شرکت‌های دولتی نیز به رقم 28هزار میلیارد تومان رسیده که کاهش 17.4-درصدی در 8ماهه اول و 7.5-درصدی طی یک‌سال اخیر داشته است.

بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی نیز رقم 63هزار میلیارد تومان بوده که رشد 9.8درصدی در 8ماهه اول و 2.2درصدی در یک‌سال اخیر داشته است که رقم 38.5هزار میلیارد تومان آن بدهی دولت به بانک مرکزی و 24.78هزار میلیارد تومان آن بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی بوده است.  همچنین بدهی بخش دولتی به بانک‌ها نیز به رقم 190.85هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 17.7درصدی در 8ماهه اول و 29.7درصدی در یک‌سال اخیر داشته است که رشد بالایی محسوب می‌شود.

از این رقم بدهی دولت به بانک‌ها به رقم 187.58هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 18.4درصدی در 8 ماه و 31درصدی در یک‌سال اخیر داشته است. بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها نیز به رقم 3.27هزار میلیارد تومان رسیده که کاهش 12.3-درصدی در 8 ماه و 16.8-درصدی در یک‌سال اخیر داشته است.

 تسهیلات بانکی

بانک مرکزی، بدهی بخش غیردولتی یا میزان تسهیلاتی که به مردم پرداخت شده را در آبان سال جاری 10063.3هزار میلیارد ریال اعلام کرده که به نسبت اسفندماه سال گذشته 9.7درصد و به نسبت مدت مشابه سال گذشته 17.4درصد افزایش نشان می‌دهد.

میزان دارایی‌های خارجی سیستم بانکی در آبان امسال ۶۴۴۶.۳هزار میلیارد ریال اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 13.6درصد افزایش و نسبت به اسفندماه ۹۵، 10.7درصد رشد یافته است. دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز در آبان سال جاری به 3619.9هزار میلیارد ریال رسیده که افزایشی 6.7درصدی نسبت به اسفندماه ۱۳۹۵ داشته است؛ این رقم در مقایسه با آبان ۹۵ نیز 7.6درصد افزایش یافته است.

 خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی

میزان سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی در آبان ماه سال جاری به رقم 1506.4هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به اسفند‌ 14.7درصد و نسبت به آبان سال گذشته 19.5درصد افزایش نشان می‌دهد.

سپرده‌های بخش دولتی نزد بانک مرکزی در آبان ماه رقم 353.9هزار میلیارد ریال بود که نسبت به اسفند سال گذشته منفی 5.2درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل، منفی 0.6درصد کاهش یافته است.  همچنین براساس این گزارش، میزان بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در آبان 1755.6هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به اسفند سال قبل، 19.5درصد و نسبت به آبان سال گذشته 18.1درصد افزایش یافته است.

 بدهی بانک‌ها

بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز به رقم 110.41هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 10.8درصدی در 8ماه اول و 9.4درصدی در یک‌سال اخیر داشته است.

از این رقم، بدهی‌‌ بانک‌های غیردولتی به بانک مرکزی به ۵۶هزار و ۶۱۰میلیارد تومان رسیده که این رقم نسبت به ماه قبل ۶هزار میلیارد تومان، در ۸ماهه امسال 48.1درصد و در ۱۲ماهه منتهی به آبان 148.5درصد رشد داشته است.

سپرده قانونی بانک‌ها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی 144هزار و 470میلیارد تومان است که رشد 15.2درصدی در مدت 8ماهه امسال داشته است.

سپرده بخش دولتی نزد بانک مرکزی نیز 35هزار و 390میلیارد تومان درج شده که در 8ماهه 5.2درصد کاهش یافته است.

در بخش بانک‌ها، بدهی بانک‌های تجاری دولتی به بانک مرکزی 10هزار و 740میلیارد تومان در پایان آبان برآورد شده که نسبت به اسفند سال قبل 10.6درصد کاهش نشان می‌دهد.

برای بانک‌های تخصصی هم بدهی 43هزار و 60میلیارد تومانی ثبت شده که کاهش 12.9درصدی نسبت به پایان سال گذشته دارد. این رقم در 12ماهه منتهی به آبان امسال 25.6درصد کاهش یافته است.

بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیردولتی (که شامل بانک‌ها و موسسات خصوصی و چند بانک اصل چهل‌وچهاری است) به بانک مرکزی به 56هزار و 610میلیارد تومان رسیده و این رقم فقط در آبان حدود 6هزار میلیارد رشد کرده و نسبت به اسفند  سال گذشته رشد 48.1درصد داشته است.  

درواقع بانک‌های تجاری و تخصصی دولتی افت بدهی داشته‌اند، اما بانک‌ها و موسسات خصوصی و غیردولتی هر ماه بدهکارتر از ماه قبل می‌شوند.