«بورس کالا» زبان مشترک تولیدکننده و مصرف‌کننده
رییس انجمن سنگ‌آهن ایران معتقد است که معاملات تمام اجزای ارزش افزوده زنجیره فولاد، از سنگ‌آهن تا کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی باید برای ایجاد زبان مشترک بین تولیدکننده و مصرف‌کنندها از بستر بورس کالا انجام شود. سنگ‌آهن به عنوان یکی از منابع اصلی درآمدزا برای برخی شرکت‌های بزرگ معدنی جهان، به دلیل افزایش تقاضا در چین در سال ۲۰۱۷ میلادی توانست با رشد قیمت همراه شود. بر این اساس، افزایش تقاضایی که به مدد رشد تولید محصولات فولادی در این کشور آسیایی رقم خورد و ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان غیرسنتی
سنگ‌آهن به چین نیز توانست محصول بیشتری به این کشور صادر کند. در همین ارتباط، رییس انجمن سنگ آهن ایران به سیاست‌های خارجی چین درباره واردات سنگ‌آهن اشاره کرد و گفت: افزایش واردات سنگ‌آهن توسط چین تحت تاثیر رشد تولید و بالا رفتن میزان مصرف بوده، اما سیاست و قوانین داخلی چین منطبق بر رعایت قوانین زیست محیطی بر این مبنا است که تنها سنگ آهن با عیار بالا و کیفیت بالا خریداری می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که تنها طیف خاصی از تولیدکنندگان ایرانی محصول با درجه خلوص و عیار بالا ارائه می‌کنند و در مقابل حجم بالایی از تولیدات ایرانی سنگ آهن هماتیت و با apo زیر ۱۶ درصد یا سنگ آهن با عیار پایین است که تقاضا برای آن کمتر از سایر عیارها بوده و حتی میزان تقاضا برای برخی عیارها نیز در حد صفر است.
کاهش صادرات
مهرداد اکبریان در خصوص وضعیت ذخایر موجود در معادن ایرانی اظهار کرد: در ایران هم پهنای
سنگ آهن هماتیتی وجود دارد و هم سنگ آهن مگنتیت که قسمت عمده آنها عیار متوسط و متوسط رو به پایین دارند؛ بر همین اساس همه معادن توان اینکه در این حوزه مگنتیت با عیار بالا به چین صادر کنند را ندارند که این امر نیز مزید بر علت شده تا صادرات ایران در ماه‌های اخیر به نسبت ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۱۷ میلادی کاهش یابد.
توسعه تولید کنسانتره و گندله‌سازی
وی در بررسی وضعیت صادرات سنگ آهن تولید ایران اظهار کرد: این موضوع از دو جنبه قابل بررسی است. نخستین جنبه به بحث‌های داخلی و سیاست‌های موجود بر می‌گردد؛ چرا که در حال حاضر کارخانجات تولید کنسانتره و گندله‌سازی در کشور در حال رشد و توسعه هستند که خود از سنگ‌آهن به عنوان ماده اولیه تولید استفاده می‌کنند. از همین رو، بخشی از سنگ‌آهن که روزی صادر می‌شد، در داخل فرآوری می‌شود که با ادامه این روند به نظر می‌رسد تا چند سال آینده شرایط به گونه‌یی پیش رود که صادراتی در حوزه سنگ آهن نداشته باشیم و حتی نیاز به واردات نیز افزایش یابد.
به گزارش سنا، وی به رکود حاکم بر اقتصاد کشور نیز به عنوان عامل دیگر کاهش صادرات سنگ‌آهن اشاره کرد و گفت: طی چند سال گذشته کشور در حالی با رکود مواجه بوده که اخیرا از آن خارج شده است. با این حال معادن کوچک و متوسط ما که تولیدکننده سنگ آهن بودند و در چرخه تولید و صادرات نقش داشتند به علت عدم درآمدزایی و توجیه اقتصادی از چرخه تولید و فعالیت خارج شدند و این یکی از دلایل کاهش حجم صادرات بوده است.
ورود کامل زنجیره فولاد به بورس کالا
وی در ادامه به عرضه سنگ آهن در بورس کالا اشاره کرد و گفت: تاکنون تنها بخشی از صادرات سنگ‌آهن کشور در بورس کالا صورت می‌گرفت این در حالی است که انجمن سنگ‌آهن به دنبال انجام معاملات تمام اجزای ارزش افزوده زنجیره فولاد، از سنگ آهن گرفته تا کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی از بستر بورس کالا است. با این حال تاکنون این اتفاق درباره سنگ آهن به صورت ۱۰۰ درصدی انجام نشده است. وی در خصوص مازاد تقاضا به نسبت عرضه در بورس کالا با بیان اینکه در بازار داخلی مشکل بر سر نحوه قیمت‌گذاری است، عنوان کرد: در بورس کالا تقاضای خرید سنگ آهن وجود دارد اما تولیدکنندگان سنگ آهن تولیدی کشور زمانی که می‌خواهند با تولیدکنندگان کنسانتره که مصرف‌کننده سنگ آهن دانه‌بندی هستند، معامله کنند محدودیت ارائه قیمت دارند. زیرا در حال حاضر قیمت‌گذاری در حوزه سنگ آهن و کنسانتره به صورت دستوری اعمال می‌شود. وی با اشاره به اعلام وضع تعرفه صادراتی تاکید کرد: امروز مشاهده می‌شود که به جای اصلاح روند قیمت‌گذاری بر مبنای عرضه و تقاضا، اقدام به وضع تعرفه صادراتی برای سنگ آهن می‌شود. از این رو، باید بررسی کنیم که چرا یک تولیدکننده در یک زمان و مکان کاملا مشخص از عرضه در بازار داخل سر باز می‌زند و به فکر عرضه در بازارهای خارجی می‌افتد؟ به اعتقاد بنده یکی از علت‌های آن عدم وجود شفافیت و آزاد نبودن نحوه قیمت‌گذاری با استفاده از عرضه در بستر بورس کالاست.
بهترین سازوکار برای شفافیت قیمت
رییس انجمن سنگ‌آهن ایران با بیان اینکه بورس یکی از بهترین روش‌ها برای کشف قیمت محصولات مختلف از جمله سنگ‌آهن است، گفت: به‌طور کلی بورس کالا همواره برای کشف قیمت انواع کالا تجویز می‌شود و بهترین سازوکار را برای ایجاد شفافیت قیمت و انجام معاملات صحیح بین تولیدکننده و مصرف‌کننده ایرانی و حتی خریدار خارجی فراهم می‌سازد. وی تصریح کرد: متاسفانه در حوزه سنگ آهن از ظرفیت‌های بورس به‌طور کامل استفاده نکرده‌ایم؛ البته پیگیری‌های متعددی از سوی انجمن سنگ‌آهن ایران برای عرضه سنگ‌آهن و کشف قیمت آن با استفاده از این بستر شفاف صورت گرفته است که امیدواریم نتیجه این نشست‌ها به زودی عملیاتی شود. اکبریان عرضه در بورس کالا را برای حل مشکلات قیمت‌گذاری راهگشا خواند و افزود: بورس کالا در حوزه معدن می‌تواند زبان مشترک بین تولیدکننده و مصرف‌کننده سنگ‌آهن باشد تا به عنوان مبنای واقعی حاکم در مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سنگ آهن عادلانه تعیین شود.
