کاهش قیمت سکه و افزایش نرخ دلار

سیف: اصراری به کاهش قیمت سکه نداریم، نرخ دلارکاهش خواهد یافت

گروه بانک و بیمه   محسن شمشیری

قیمت سکه بهار آزادی در روز برفی یک‌شنبه 8 بهمن 96 در بازار تهران در حالی کاهش یافت که نرخ دلار با رشد همراه بود.

به گزارش «تعادل»، صرافی‌های پایتخت نیز هر دلار امریکا را با ۳۴تومان رشد ۴۵۵۲تومان می‌فروختند. هر یورو با ۶تومان افت ۵هزار و ۷۰۵تومان و هر پوند انگلیس با ۱۳تومان افزایش ۶هزار و ۶۴۰تومان معامله می‌شد. در بازار رسمی نیز دلار 3686تومان، پوند 5220.4تومان و یورو 4580تومان ارزش‌گذاری شد.

در بازار طلا باتوجه به اعلام هر اونس جهانی در عصر روز شنبه به قیمت 1350دلار، فعالان بازار باتوجه به کاهش نرخ دلار در روزهای اخیر، قیمت سکه را با کاهش ارزیابی کرده‌اند و جز هر گرم طلای ۱۸عیار که با ۲۴۸تومان رشد ۱۴۴هزار و ۴۹۸تومان ارزش‌گذاری شده بود، انواع سکه با افت قیمت مواجه شد.

 در بازار آزاد هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با ۴هزار و ۸۰۰تومان کاهش یک‌میلیون و ۴۸۳هزار تومان فروخته می‌شد. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز بدون تغییر قیمت یک‌میلیون و ۴۵۱هزار تومان دادوستد می‌شد. هر قطعه سکه نیم بهار آزادی نیز با ۲هزار و ۵۰۰تومان افت ۷۳۴هزار تومان معامله می‌شد. با این حال هر قطعه ربع بهار آزادی با ۳هزار و ۵۰۰تومان کاهش در مدت مشابه ۴۳۶هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی نیز با 2هزار تومان کاهش ۲۸۹هزار تومان فروخته می‌شد.

 کاهش حباب سکه به حداقل

بررسی قیمت سکه و ارزش ذاتی آن نشان می‌دهد سکه طرح جدید و قدیم تقریبا حباب قیمتی ندارد و به نظر می‌رسد، هدف بانک مرکزی از پیش‌فروش سکه صرفا جمع‌آوری نقدینگی است.

به گزارش فارس، 2 روز پیش بانک مرکزی اعلام کرد از 15بهمن ماه سکه پیش‌فروش خواهد کرد. معمولا یکی از دلایل ورود بانک مرکزی به این حوزه، ایجاد تعادل در بازار سکه با افزایش عرضه است اما نگاهی به قیمت انواع سکه در بازار نشان می‌دهد بهای سکه در سطح نامتعادلی قرار ندارد و از این منظر نیازی به اجرای سیاست پیش‌فروش سکه نیست.

با احتساب بهای 4550تومان برای دلار، 1350دلار برای اونس و حق ضرب 20هزار تومانی، ارزش ذاتی قیمت سکه طرح جدید یک‌میلیون و 442هزار تومان، نیم سکه 740‌هزار تومان و ربع سکه 381هزار تومان و سکه گرمی 198هزار تومان است. بنابراین به نظر می‌رسد علت اصلی پیش‌فروش سکه جمع‌آوری نقدینگی در هفته‌های پایانی سال است و یکی از نگرانی‌های بانک مرکزی افزایش نرخ تورم به سطوح 2 رقمی و ماندگار شدن این نرخ در سطح 2رقمی است.

 افزایش 8 درصدی دلار و 20 درصدی یورو

گزارش ماهانه اقتصادی آذر 96 که به‌تازگی بانک مرکزی منتشر کرده، نشان می‌دهد که متوسط قیمت فروش یک‌دلار امریکا و یک یورو در بازار آزاد شهر تهران به‌ترتیب 4166.4تومان و 5009.5تومان بود که نسبت به ماه قبل دلار و یورو به ترتیب 2.5 و 3.9درصد و در مقایسه با ماه مشابه سال 1395 به‌ترتیب 7.8درصد و 20درصد افزایش داشته است.

در 9 ماهه اول سال 1396 متوسط قیمت فروش یک دلار امریکا و یک یورو در بازار آزاد شهر تهران به‌ترتیب 38839ریال و 45326ریال بود که نسبت به دوره مشابه سال قبل دلار 8.9 و یورو 13.7درصد افزایش داشته است.

 افزایش 24.4 درصدی نرخ سکه در یک سال

در آذر ماه 1396 متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی در بازار آزاد شهر تهران با طرح قدیم یک‌میلیون و 371هزار و 800 تومان و با طرح جدید یک‌میلیون و 405هزار و 800تومان بوده که در مقایسه با ماه قبل به‌ترتیب 5.3 و 4.3درصد و نسبت به ماه مشابه سال 1395 به‌ترتیب 22.9درصد و 24.4درصد افزایش نشان می‌دهد.

در 9 ماهه اول سال 1396 نیز متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی در بازار آزاد شهر تهران با طرح قدیم یک‌میلیون و 229هزار تومان و با طرح جدید یک‌میلیون و 260هزار و 900تومان بود که نسبت به دوره مشابه به‌ترتیب 13.9 و 16.4درصد افزایش یافته است.

 اصراری به کاهش قیمت سکه نداریم

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اصراری نداریم که قیمت‌ سکه به‌طور غیرمنطقی پایین آید، گفت: تا حدود زیادی کاهش نرخ ارز در بازار ادامه خواهد یافت، البته این کاهش در حد رقم و اعدادی خواهد بود که حبابی در آن وجود نداشته باشد. البته برای کاهش نرخ ارز در بازار نمی‌توان رقم خاصی را اعلام کرد.

سیف درباره اینکه با توجه به رانتی که تفاوت ارز مبادله‌یی با آزاد برای عده‌یی ایجاد کرده است، آیا تغییری در فهرست دریافت‌کنندگان ارز مبادله‌یی صورت خواهد گرفت، گفت: در مورد ارز مبادله‌یی، قرار ما بر یکسان‌سازی نرخ ارز است و این کار حتما عملیاتی خواهد شد، اما با توجه به شرایط ما در رابطه با ارتباطات بانکی بین‌المللی که در وضعیت کامل نیست و هنوز کمبودهایی در رابطه با ارتباطات بانکی در برخی کشورها داریم، احتمال می‌دهیم اجرای یکسان‌سازی نرخ ارز با ریسک‌هایی همراه باشد.

وی افزود: ما نیاز به مانور کامل روی منابع ارزی داریم، به خصوص در شرایطی که منابع ارزی کشور به صورت کافی وجود دارد، محدودیت‌های بین‌المللی در مقاطعی مشکلاتی ایجاد می‌کند که یکسان‌سازی را با وقفه مواجه خواهد کرد، بنابراین آن را به تعویق انداخته‌ایم که امیدواریم در نخستین فرصتی که شرایط مناسب حاصل شود، آن تصمیم را در یکسان‌سازی نرخ ارز ایجاد کنیم.

رییس کل بانک مرکزی درباره آغاز دوباره پیش فروش سکه از ۱۵ بهمن نیز گفت: اصراری نداریم که قیمت‌ سکه به‌طور غیرمنطقی پایین آید. وی با بیان اینکه در مقطعی حباب در قیمت سکه ایجاد شد، افزود: نرخ طلای بین‌المللی ضرب در دلار رقمی می‌شود و هر زمان قیمت سکه از این نرخ بالاتر رود، حباب ایجاد شده است. سیف تاکید کرد: اقدام بانک مرکزی برای این موضوع این است که حباب تخلیه شود و مراقبت می‌کنیم این حباب بار دیگر ایجاد نشود. وی درباره بازار ارز نیز گفت: بازار ارز در حال طی کردن شرایط خاص خود است و طبیعی است که بانک مرکزی بر این روند نظارت دارد؛ البته به نظر می‌رسد که یک التهاب در یک تا دو ماه گذشته در این بازار رخ داد که اکنون در حال تعدیل شدن است.

رییس کل بانک مرکزی افزود: تا حدود زیادی کاهش نرخ ارز در بازار ادامه خواهد یافت، البته این کاهش در حد رقم و اعدادی خواهد بود که بتواند آن را برساند که حبابی در آن وجود نداشته باشد، البته برای کاهش نرخ ارز در بازار نمی‌توان رقم خاصی را اعلام کرد.

سیف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به رانتی که تفاوت ارز مبادله‌یی با آزاد برای عده‌یی ایجاد کرده است، آیا تغییری در فهرست دریافت‌کنندگان ارز مبادله‌یی صورت خواهد گرفت، گفت: در مورد ارز مبادله‌یی قرار ما بر یکسان‌سازی نرخ ارز است و این کار حتما عملیاتی خواهد شد؛ اما با توجه به شرایط ما در رابطه با ارتباطات بانکی بین‌المللی که در وضعیت کامل نیست و هنوز کمبودهایی در رابطه با ارتباطات بانکی در برخی کشورها داریم، لذا احتمال می‌دهیم که اجرای یکسان‌سازی نرخ ارز با ریسک‌هایی همراه باشد.

سیف تاکید کرد: در شرایط کنونی زمان مشخصی را برای یکسان‌سازی نمی‌توانم، اعلام کنم. رییس شورای پول و اعتبار در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تغییر فهرست دریافت‌کنندگان ارز مبادلاتی در دستور کار دولت برای سال آینده است یا خیر، خاطرنشان کرد: به تدریج کالاهای مشمول ارز مبادله‌یی کاهش می‌یابد.

وی اظهار داشت: برای کاغذ، حذف ارز مبادلاتی شایعه بود و کاغذ یکی از کالاهای اساسی به شمار می‌آید که بانک مرکزی مراقبت لازم را در ارتباط با آن خواهد داشت.

رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به پرسشی مبنی بر سهم بازار سرمایه و بانک‌ها در تامین مالی‌ها گفت: هم‌اکنون بازار سرمایه سهم خود را از 10درصد به 15درصد افزایش داده که اگر به سهم تامین مالی 40درصدی بازار سرمایه و 60 درصدی بانک‌ها بر اساس برنامه برسیم، فشار از روی بانک‌ها کم خواهد شد.

پیش‌فروش سکه حاصل وضعیت بازار ارز

یک اقتصاددان با بیان اینکه اتخاذ سیاست پیش‌فروش سکه از سوی بانک مرکزی در این مقطع ناشی از نگرانی‌هایی است که از وضعیت بازار ارز و دیگر بازارها دارد، گفت: بانک مرکزی می‌خواهد با عرضه بیشتر سکه التهاب بازار ارز و التهاب احتمالی دیگر بازارها را در ماه‌های پایانی سال کنترل کند.

مرتضی بکی در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه ابزارهای سیاست پولی در ایران آن‌قدر محدود است که بانک مرکزی نمی‌تواند از ابزار غیرمستقیم برای کنترل حجم پول و نقدینگی استفاده کند، اظهار داشت: در همین راستا بانک مرکزی مجبور به استفاده از ابزارهای مستقیم پولی است که یکی از این ابزارهای مستقیم، خرید و فروش سکه است.

وی افزود: در تمام دنیا طلا یکی از ذخایر بانک‌های مرکزی است اما نسبت حجم طلا از این ذخایر چندان چشمگیر نیست. در دنیا صندوق‌های طلا وجود دارد و بانک‌ها در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند اما این‌گونه نیست که بانک‌های مرکزی هر چند سال یک بار اقدام به فروش طلا کنند. بانک‌های مرکزی در شرایطی که احتمال کاهش بهای طلا وجود دارد با هدف مدیریت دارایی‌ها، اقدام به فروش و تبدیل دارایی طلای خود کرده و این نوسان‌ها را مدیریت می‌کنند اما این به معنای نقش ابزار پولی برای طلا نیست زیرا آن‌قدر تنوع در استفاده از ابزارهای پولی وجود دارد که بانک مرکزی نیازی به استفاده از ابزار فروش طلا ندارد.

بکی با تاکید بر اینکه بانک‌های مرکزی در دنیا طلا را به عنوان ذخایر خود نگهداری می‌کنند، گفت: مشکل این است که دست بانک مرکزی در اعمال سیاست‌های پولی بسته است و بانک مرکزی مجبور می‌شود از چنین روش‌هایی برای کنترل نقدینگی استفاده کند.

این کارشناس اقتصاد بین‌الملل درخصوص آینده بازار طلا گفت: هر زمان اقتصاد امریکا از شرایط رکودی بیرون بیاید، نرخ‌های بهره افزایش پیدا می‌کند و پیش‌بینی می‌شود در آینده قیمت طلا کاهش یابد. هم‌اکنون هم اقتصاد امریکا تحرکات خوبی را برای رشد مثبت اقتصادی داشته و انتظار می‌رود نرخ بهره کاهش نیابد و حتی در آینده افزایش یابد.

وی با پیش‌بینی کاهش قیمت طلا به کانال 1200 و 1100دلار افزود: روند قیمت جهانی طلا کاهشی است، اما اینکه تا چه میزان کاهش یابد، بستگی به هزینه نهایی تولید دارد. با توجه به اینکه هزینه تولید طلا حدود 700 دلار در هر اونس است، احتمال نوسان بهای دلار در دامنه 1000 دلار وجود دارد.

بکی تصریح کرد: بنابراین جریان بهای طلا کاهشی است اما در مقطع تابستان به دلیل افزایش برگزاری مراسم‌های عروسی در هند، تقاضای طلای زینتی افزایش می‌یابد و این مولفه قطعا بر قیمت طلای جهانی تاثیرگذار خواهد بود اما در مجموع بهای اونس جهانی طلا کاهش خواهد یافت.

وی با اشاره به نگرانی بانک مرکزی از التهاب در سایر بازارها گفت: بانک مرکزی در این مقطع به دنبال پیش‌فروش سکه است و سیاست منشا نگرانی‌هایی است که از وضعیت بازار ارز و دیگر بازارها دارد. بانک مرکزی می‌خواهد با عرضه بیشتر سکه التهاب بازار ارز و التهاب احتمالی دیگر بازارها در ماه‌های پایانی سال را کنترل کند.

بر اساس این گزارش بانک مرکزی از برنامه پیش‌فروش سکه در سررسیدهای 3ماهه، 6ماهه، 9ماهه و یک‌‌ساله از 15 بهمن‌ماه خبر داده است. ولی‌الله سیف رییس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران این اقدام را در راستای کاهش حباب قیمتی سکه در بازار عنوان کرد، این در حالی است که محاسبات نشان می‌دهد هم‌اکنون قیمت سکه در بازار حباب ندارد.