انتقاد از اجرا نشدن مصوبات کاهش آلودگی هوا

حسین شهبازی مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، ضمن بیان جزئیاتی از سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران و انتقاد از برخی دستگاه‌ها به‌دلیل عدم همکاری با شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در به‌روزرسانی سیاهه انتشار آلودگی هوا گفت: ما آمادگی داریم تا سال آینده سیاهه انتشار را با جزئیات بیشتری به‌روزرسانی کنیم.

حسین شهبازی با اشاره به اینکه سیاهه انتشار آلودگی هوا مهم‌ترین ابزار مدیریتی برای آلودگی هواست، اظهار کرد: یکی از دلایل اصلی بی‌نظمی در زمینه مدیریت آلودگی هوا در چند سال گذشته شهر تهران نبود سیاهه انتشار آلودگی هوا بود. این وضعیت سبب می‌شد که سهم هر نهاد در آلودگی هوای شهر مشخص نباشد. در واقع سیاهه انتشار آلودگی هوا به معنی آن است که منابع آلاینده موجود در یک شهر را شناسایی و مقدار تولید آلودگی آن منابع را محاسبه کنیم تا سهم هر منبع در تولید آلودگی و اهمیت آن نسبت به منبع دیگر مشخص شود.

به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه در سال ۹۴ شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با همکاری دانشگاه صنعتی شریف سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران را بازنگری کرد و به نتایج ارزشمندی رسید، تصریح کرد: عمده برنامه‌هایی که در زمینه کنترل و کاهش آلودگی هوای شهر تهران مطرح می‌شود

بر پایه سیاهه انتشار سال ۱۳۹۴ است. پس از توسعه سیاهه انتشار آلودگی هوا، مسوولان متوجه اهمیت آن در حوزه مدیریت آلودگی هوای کلان‌شهرها شدند. از این رو، در مصوبه تیرماه سال ۹۵ هیات‌وزیران درباره کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها، تمام کلان‌شهرها موظف به تهیه سیاهه انتشار شدند تا براساس آن بتوانند آلودگی هوا در شهر را مدیریت کنند. مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ادامه داد: طبق این مصوبه تهیه سیاهه انتشار آلودگی هوا برعهده سازمان حفاظت محیط‌زیست است.

شهبازی با تاکید بر اینکه منابع ساکن نیز در تهیه سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران بررسی شده‌اند، تصریح کرد: اگر از منابع ساکن در تهیه این سیاهه غفلت شده بود به اهمیت خودروها در آلودگی هوا پی نمی‌بردیم. همه منابعی که به طریقی سبب آلودگی هوای شهر تهران می‌شوند در این سیاهه دیده شده‌اند.

مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به اینکه تک‌تک منابعی که فکر می‌کردیم می‌توانند در آلودگی هوای شهر تهران مهم باشند را در سیاهه انتشار آلودگی هوا درنظر گرفتیم و میزان آلایندگی آنها را تخمین زدیم، گفت: درنهایت به این نتیجه رسیدیم که منابع متحرک و خودروها بیشترین تاثیر را بر آلودگی هوا دارند و برای مدیریت آلودگی هوا باید برای منابع متحرک برنامه‌ریزی کنیم. برای مثال، علاوه بر خودروها و دسته‌بندی آنها در سیاهه انتشار آلودگی هوا، سهم منابع ساکن در بخش خانگی، تجاری و عمومی، نیروگاه‌ها و پالایشگاه، صنایع آلاینده، پایانه‌های اتوبوسرانی، فرودگاه مهرآباد و ایستگاه راه‌آهن نیز در تولید آلودگی شهر تهران درنظر گرفته شده‌ است. نتایج نشان دادند صنایع، نیروگاه‌ها و پالایشگاه نیز اهمیت بالایی دارند اما خودروها در اولویت اول هستند و بیش از سایر منابع مورد غفلت قرار گرفته‌اند. وی افزود: با تکمیل سیاهه انتشار به این نتیجه رسیدیم که حتی هیدروکربن‌های تبخیری در پمپ‌بنزین‌های شهر تهران نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند و باید فکری به حال هدررفت زیاد بنزین بر اثر تبخیر در جایگاه‌ها شود. مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ادامه داد: سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران که در سال ۱۳۹۴ و برمبنای اطلاعات سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ منتشر شده در وضعیت فعلی نیز قابل استفاده است. در آن زمان کیفیت سوخت هم تفاوت چندانی با وضع فعلی نداشت و کیفیت سوخت برای بنزین و دیزل برمبنای آخرین اندازه‌گیری‌ها درنظر گرفته شده بود. وی تصریح کرد: اگر قرار باشد در سال ۹۶ نیز سیاهه انتشار به‌روزرسانی شود، ابتدا باید اطلاعات سال‌های گذشته ازجمله سال ۹۴ و ۹۵ مدنظر قرار گیرد و این‌طور نیست که اگر مبنای اطلاعات برای به‌روزرسانی سیاهه انتشار سال ۹۵ باشد، دیگر نتوانیم از آن سیاهه برای سال‌های بعد استفاده کنیم.

شهبازی با اشاره به اینکه از سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران در سال ۹۴ به یکسری راهکارهای علمی و عملی برای کاهش آلودگی هوای شهر تهران رسیدیم که مبنای مصوبه تیر ماه ۱۳۹۵ هیات‌وزیران شد، گفت: سوال اینجاست که چقدر از آن مصوبه عملی شده است و سازمان‌های مختلف تا چه میزان به وظایف خود عمل کرده‌اند؟ اینکه فقط سیاهه انتشار را به‌روزرسانی کنیم دردی از شهر تهران را دوا نمی‌کند و باید به نتایج آن عمل شود. یکی از نتایج آن سیاهه انتشار سهم قابل‌توجه تعداد اندک خودروهای فرسوده و کاربراتوری در تولید آلودگی کل شهر است، اما چه مقدار از این خودروهای فرسوده، سواری و دیزل، نوسازی شده‌اند، جز اینکه روز به روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود؟ طرح LEZ تا چه میزان عملی شده است؟ اما با این حال به‌روزرسانی سیاهه انتشار نیز امری ضروری است و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گام‌های بسیار موثری در این زمینه برداشته است.

وی با تاکید بر اینکه سیاهه انتشار آلودگی هوا باید دو تا سه سال یک‌بار به‌روزرسانی شود، اظهار کرد: یک بار در سال ۱۳۷۵ سیاهه انتشار برای شهر تهران به دست آمد و برمبنای آن گام‌های ارزشمندی برای مدیریت آلودگی هوای شهر تهران برداشته شد اما متاسفانه پس از آن دیگر به‌روزرسانی نشد و تبعات آن تا سال‌ها گریبان شهر را گرفته است. به گفته مدیر واحد مدل‌سازی و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران برای حل این معضل سامانه‌ نرم‌افزاری آنلاین برای سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران راه‌اندازی شده است تا مشکل به‌روزرسانی سیاهه را حل می‌کند. شهبازی ادامه داد: لازم بود که یک ساختار نرم‌افزاری استاندارد برای به‌روزرسانی اطلاعات سیاهه انتشار داشته باشیم. زیرساخت این ساختار نرم‌افزاری آماده شده است و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران آمادگی دارد تا در سال آینده سیاهه انتشار آلودگی هوای شهر تهران را با جزئیات بیشتری به‌روزرسانی کند. حتی شهرهای دیگر نیز می‌توانند از این بستر نرم افزاری و تجربه موفق شهر تهران استفاده کنند.