تلاش رنتزی برای حفظ قدرت

گروه جهان

رای‌دهندگان در سومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو، چهارم ماه مارس در انتخابات سراسری پای صندوق‌های رای می‌روند و این در حالی است که حمایت‌ها از حزب چپ‌میانه حاکم کاهش یافته و حتی به نظر می‌رسد سیاستمداران جدا شده از حزب «دموکراتیک» که حزب «آزاد و مساوی» را تشکیل داده‌اند، به فکر اعلان جنگ علیه متئو رنتزی رهبر پیشین خود هستند. این در حالی است که برخی گمانه‌زنی‌ها از بازگشت سیلویو برلوسکنی نخست‌وزیر پیشین متهم شده به فساد اخلاقی به صحنه سیاسی ایتالیا حکایت دارند.

به گزارش اکونومیست، سیاستمداران حزب جدید «آزاد و مساوی» شامگاه شنبه در برنامه‌یی خیرخواهانه گردهم آمده بودند؛ سیاستمدارانی که سال گذشته در پی مخالفت با سیاست‌های تجارت‌محور یا در اعتراض به طرد برخی اعضای قدیمی حزب دموکراتیک تحت رهبری متئو رنتزی، سال گذشته از این حزب چپ میانه جدا شدند. اما به‌نظر می‌رسید حس انتقام بوده که این سیاستمداران را گردهم آورده است و نه خیرخواهی.

پیر لوئیجی برسانی که تا سال 2013 ریاست حزب دموکراتیک را برعهده داشت و اکنون در میان جداشدگان است، در مقام سخنران اصلی مراسم گفت اختلاف‌نظرهایش با رنتزی کاملا سیاسی است. وی گفته: «او حزب دموکراتیک، حزب دموکراتیک من، را گرفت. ریشه‌هایش را بیرون کشید و به جایی دیگر برد.» برای حزب دموکراتیک، این ریشه‌ها به حزب کمونیست ایتالیا می‌رسد که زمانی قدرت زیادی داشت و به مدت 40 سال حزب اصلی اپوزیسیون محسوب می‌شد. حزب دموکراتیک از تلفیق حزب کمونیست که برسانی از اعضای آن بود با گروهی ترقی‌خواه از دموکرات‌های مسیحی از جمله رنتزی، تشکیل شد. اما رنتزی که خود را مرد تخریب‌گر می‌خواند، بسیاری از اعضای قدیمی حزب به‌ویژه اعضای پیشین حزب کمونیست را به حاشیه راند. فهرست نامزدهای حزب دموکراتیک در انتخابات سراسری که توسط رنتزی و در 27 ژانویه ارائه شد، نشان می‌دهد که او حدود 80درصد کرسی‌ها را برای طرفداران و حامیان خود در حزب درنظر گرفته است.

برسانی ادعا کرد که برخی مقامات ارشد حزب دموکراتیک تصدیق کرده‌اند که رنتزی قصد دارد پس از انتخابات و در صورتی که هیچ حزبی اکثریت آرا را به دست نیاورد، با حزب محافظه‌کار «فورتزا» برلوسکنی دولت ائتلافی تشکیل دهد. اما بخت رنتزی برای تعیین نخست‌وزیر و شاید حتی ادامه فعالیتش به‌عنوان رهبر حزب دموکراتیک به عملکرد حزب در انتخابات بستگی دارد. این درحالی است که حمایت‌ها از رنتزی از 40درصد در نیمه سال 2014 در نظرسنجی‌های اخیر به 23درصد کاهش یافته است. جدایی برخی اعضای حزب و تشکیل حزب «آزاد و مساوی» تاثیر چندانی در کاهش یا افزایش محبوبیت رنتزی نداشت.

به نظر می‌رسد کاهش محبوبیت حزب دموکراتیک پاداش غیرعادی تلاش‌های دولت در دستیابی به بهبود شرایط اقتصادی پس از سال‌ها بحران بوده است.

میزان رشد سالانه تولید ناخالص داخلی ایتالیا در سه ‌ماهه سوم سال مالی جاری (منتهی به مارس) به 1.7درصد رسید که نتیجه افزایش صادرات و افزایش تقاضا در داخل کشور و سرمایه‌گذاری خارجی بود. اصلاحات بازار کار در دوران نخست‌وزیری رنتزی به تصویب رسید و از آن زمان تاکنون میلیون‌ها فرصت شغلی ایجاد شده‌اند. رنتزی دسامبر 2016 وقتی که ایتالیایی‌ها از رای به اصلاحات پیشنهادی وی در قانون اساسی خودداری کردند، از نخست‌وزیری استعفا کرد و ماریو جنتیلونی جای او را گرفت.

یک مقام ارشد حزب دموکراتیک در اشاره به کاهش محبوبیت حزب به دو دلیل عمده اشاره کرد: نخستین دلیل برداشت عمومی درباره ناتوانی حزب حاکم در کنترل مهاجرت است و دومی اختلاف شدید در رده‌های بالای حزب که از سبک استبدادی رنتزی در سیاست‌گذاری ناشی شده است. بر همین اساس برسانی معتقد است محبوبیت حزب «آزاد و مساوی» به دو برابر سطح کنونی (6 تا 7درصد) افزایش می‌یابد؛ اما این سیاستمدار دزدیدن رای از حزب دموکراتیک را رد می‌کند. وی معتقد است که حزب او حامیان نامطمئن «جنبش پنج ستاره» و افرادی را جذب می‌کند که احتمال خودداری آنها از رای‌دهی وجود داشته است.

رهبران سیاسی اصلی در این دور رقابت‌های انتخاباتی ماتئو رنتزی 42 ساله رهبر حزب دموکراتیک، لوئیگی دی ماریو 31 ساله رهبر جنبش پنج ستاره، سیلویو برلوسکنی 81 ساله و متئو سالوینی 44 ساله رهبر لیگ شمالی هستند. طبق نظرسنجی‌ها حزب رنتزی در انتخابات 23درصد آرا را به خود اختصاص می‌دهد و در رده دوم قرار می‌گیرد؛ حزب پنج ستاره با 28درصد آرا، بیشترین کرسی‌ها را در پارلمان به‌دست خواهد آورد. 16درصد محبوبیت حزب فورتزا، امکان بازگشت به صحنه سیاست را برای برلوسکنی نخست‌وزیر پیشین که همچنان در پی رسوایی‌های اخلاقی و فرار مالیاتی است، فراهم می‌آورد؛ اما باتوجه به محکومیت برلوسکنی وی نمی‌تواند نخست‌وزیر شود. حزب آزاد و مساوی برسانی تنها 6 تا 7درصد محبوبیت دارد و احتمالا کمترین کرسی‌ها در پارلمان را خواهد داشت.

به گزارش فایننشال تایمز، پیش‌بینی می‌شود در دولت آتی رهبری مصالحه‌گر روی کار بیاید. اگر حزب دموکراتیک بتواند آرای خوبی به دست آورد، شاید بار دیگر جنتیلونی نخست‌وزیری را برعهده بگیرد. اگر راست میانه موقعیت بهتری داشته باشد، بخت با آنتونیو تاجانی رییس شورای اروپایی یار خواهد شد؛ او متحد نزدیک برلوسکنی و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان است. ناخوشایندترین نتیجه می‌تواند ائتلاف نیروهای مخالف اتحادیه اروپا باشد: زمانی که جنبش پنج ستاره برای تشکیل دولت با لیگ شمالی و برادران ایتالیا هم‌پیمان شود.