شکست ماموریت ژنرال هایزر

هفدهم بهمن 1357، ژنرال هایزر مستشار امریکایی از ایران گریخت. ژنرال هایزر فرستاده ویژه امریکا در چهاردهم دی‌ماه 1357 با یک هواپیمای نظامی از بروکسل به تهران آمده بود.

ماموریت ژنرال هایزر در ایران و نقش واقعی او در آخرین روزهای عمر رژیم گذشته، یکی از معماهای تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که با وجود انتشار خاطرات خود او و سایر دست‌اندرکاران این ماجرا هنوز به درستی روشن نشده است. برخی گفتند که او برای کمک به تداوم رژیم پهلوی و اعلام حمایت امریکا از فرماندهان ارتش شاه و زمینه‌سازی کودتا علیه انقلاب اسلامی وارد ایران شد اما او ابتدا فرماندهان ارتش را تشویق به خودداری از اقدام نظامی برای جلوگیری از خروج شاه کرد و بعد به دیدار محمدرضا رفت. شاه در خاطراتش نوشته که در این ملاقات، هایزر جز تاکید در مورد تسریع خروج وی از ایران مطلبی برای گفتن نداشته است.

ماموریت هایزر آن‌طور که از نوشته‌های خود او و سایر مقامات رسمی امریکا بر می‌آید، جلوگیری از فروپاشی ارتش ایران پس از خروج شاه و تضمین حمایت ارتش از حکومت بختیار بود، ولی هایزر در عین حال ‌باید از هرگونه اقدام نظامی برای جلوگیری از خروج شاه پیشگیری کند و بعد از خروج شاه نیز نظامیان را از دست زدن به یک اقدام حاد و ناپخته علیه حکومت بختیار باز دارد.

آخرین مرحله ماموریت هایزر در صورت شکست بختیار و ناامیدی امریکا از کنار آمدن با انقلابیون ایران ترتیب یک کودتای نظامی برای منافع امریکا در ایران بود اما وقتی به فکر آن افتادند که کار از کار گذشته و ارتش دیگر از فرماندهان خود اطاعت نمی‌کرد.

او تمام تلاش خود را برای جلوگیری از کودتای ارتش علیه دولت بختیار کرد، اما در گزارش‌های خود به مقامات امریکایی اعلام کرد که در صورت سقوط دولت بختیار، نباید جلو ارتش برای کودتا علیه دولت انقلابی را گرفت. اما تلاش‌های او بی‌نتیجه ماند. ورود امام خمینی(ره) به ایران و بلندتر شدن موج انقلاب و همچنین اعلام بی‌طرفی ارتش و همراهی بدنه نظامی با انقلابیون، راهی جز خروج از ایران پیش پای ژنرال هایزر نگذاشت.