تیر افزایش تقاضا بر پیکر نفت شیل

گروه انرژی  نادی صبوری

انتشار گزارش سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام در روز گذشته و افزایش برآورد این سازمان از رشد تقاضا در سال جاری میلادی؛ امیدی دوباره را به کارا بودن طرح این سازمان برای کاهش نفت خام و حفظ سطوح بالاتر برای نفت خام تزریق کرد. درست یک روز پیش از انتشار این گزارش، جولین لی تحلیلگر سرشناس بلومبرگ در تحلیلی نوشت که همدست شدن افزایش تولید نفت خام امریکا با «کاهش رشد تقاضا» می‌تواند خواب را از چشم وزرای نفت اوپک برباید. اوپک اما در گزارش روز گذشته خود نه تنها برآورد ماه قبل از رشد تقاضا را حفظ نکرد بلکه روزانه 70هزار بشکه نیز بر آن افزود تا احتمالا این ‌بار خواب از چشم مصرف‌کنندگان نفت خام ربوده شود. دیروز بازار نفت پیش از انتشار گزارش اوپک نیز روندی رو به رشد به خود گرفته بود. مشروح گزارش اوپک را در ادامه مى‌خوانید.

دومین گزارش اوپک در سال جاری میلادی که در واقع بیانگر وضعیت تولید این سازمان در نخستین ماه امسال به حساب می‌آید دیروز درحالی منتشر شد که بهای نفت خام پس از تجربه افت در روز جمعه اندکی رویکرد افزایشی به خود گرفته بود.

دیروز بلومبرگ نوشت درحالی که بهای نفت خام پس از تجربه شدیدترین افت هفتگی در 2سال گذشته اکنون درحال برخاستن دوباره است، نفت خام شیل همچنان تهدیدی در بازار به حساب می‌آید. معاملات فیوچر در نیویورک پس از افت 9.6درصدی در هفته گذشته 2درصد رشد را تجربه کردند. قیمت‌ها نزدیک به 60 دلار در هر بشکه هستند بعد از آنکه داده‌های منتشر شده در روز جمعه هفته گذشته نشانگر آن بود که حفاران نفتی در امریکا شمار دکل‌ها را به بیشترین تعداد از آوریل سال 2015 تاکنون رسانده‌اند.

این اتفاق باعث قوت گرفتن ترسی شده است که از ابتدای تصمیم اوپک برای کاستن از سطح تولید برای کنترل بازار وجود داشت اینکه تولیدات شیل بتوانند سطح توفیق طرح اوپک را کاهش دهند.

از سوی دیگر اوپک در گزارشی که دیروز منتشر کرد نشان داد، موضوع برای این سازمان نه یک «ترس» بلکه واقعیتی است که احتمالا تصمیمات سازمان از آن متاثر خواهد شد. در گزارش روز گذشته این سازمان علاوه بر اینکه رشد تقاضا برای نفت خام که عاملی تقویتی برای بازارها به حساب می‌آید، روزانه 70هزار بشکه افزایش یافته بود، برآورد برای افزایش عرضه از طرف کشورهای تولید‌کننده غیراوپک نیز نسبت به برآورد قبلی 250هزار بشکه در روز افزایش را نشان می‌داد. موضوعی که بیانگر واقف بودن اعضای این سازمان به ‌شدت واکنش تولیدات شیل نسبت به تغییرات قیمت بود.

 اما وضعیت بازار نفت همزمان با انتشار این گزارش نسبتا آرام بود. صندوق‌های پوشش ریسک دوباره به سوی شرط‌بندی روی افزایش قیمت دبلیو تی‌ای بازگشته‌اند. این هجوم صندوق‌ها از آگوست تاکنون بی‌سابقه بوده است. بزرگ‌ترین مساله اما افزایش بی‌سابقه دکل‌های حفاری امریکا به حساب می‌آید. طبق بررسی «تعادل» از وب سایت شرکت بیکر هیوز، تعداد دکل‌های حفاری امریکا در تازه‌ترین به روزرسانی با 29مورد افزایش به 975دکل رسیده است.

کاهش هفته گذشته بهای نفت خام پس از به‌‌هم‌ریختگی جهانی بازار سهام و ثبت رکورد تولید نفت خام امریکا عملا اثر سودی که امسال در نفت خام به دست آمده بود را از بین برد. همزمان دلار ضعیف که یکی از عوامل پیش برده بهای نفت خام در ماه ژانویه بود با تقویت ارزش، حمایت خود را از بهای نفت خام قطع کرد.

حفاران نفت خام در امریکا اما همچنان بزرگ‌ترین چالش برای کشورهای عضو اوپک و متحدان آن هستند که تولیدات نفت خام را برای جلوگیری از سقوط بها و کمک به افزایش آن مختصر و محدود کرده‌اند.

جیوانی استوونو، تحلیلگر بازار نفت خام می‌گوید: «آنچه امروز می‌بینیم روند معکوس ارزان‌فروشی نفت خام در روز جمعه است.» او معتقد است که افزایش «خارج از محدوده» بهای نفت خام در ماه ژانویه مانند ماشه‌یی برای افزایش تولید نفت خام امریکا عمل کرده است.

در واقع این گفته استوونو می‌تواند هشداری پیش گوش اعضای اوپک در این خصوص باشد که نباید به قیمت‌های بالاتر که در واقع شمشیری دولبه برای اوپکی‌ها به شمار می‌رود، علاقه زیادی داشته باشند.

دیروز نفت خام برنت برای تحویل در ماه آوریل با افزایش 95سنتی نسبت به روز قبل از آن با 63 دلار و 74سنت معامله شد. بهای نفت خام برنت در هفته گذشته با 5.76 دلار که معادل 8.4 سنت بود به بهای 62 دلار و 79سنت رسیدند.

بهای نفت خام دبلیو تی‌ای برای تحویل در ماه مارس با یک دلار و یک سنت افزایش روبه‌رو شده و به 60 دلار و 21سنت رسید. همین قرارداد در هفته قبل با 6.25 درصد کاهش به 59 دلار و 20سنت رسیده بود که کمترین قیمت از ماه دسامبر تاکنون به شمار مى‌رفت.

افزایش دکل‌های حفاری امریکا در هفته گذشته بیشترین شمار در یک سال گذشته بوده است. از سوی دیگر تولید نفت خام هفتگی امریکا برای نخستین‌ بار رکورد روزانه 10میلیون بشکه را به ثبت رساند. دولت امریکا نیز در گزارشی پیش‌بینی کرد که تولید نفت خام ایالات متحده در سال جاری به 11میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

در گزارشی که هفته پیش توسط اداره اطلاعات انرژی امریکا منتشر شد همچنین سناریوهایی مطرح شده بود که تحت آنها امریکا تا قبل از 2020 شانس تبدیل شدن به صادرکننده خالص نفت خام را خواهد داشت. گفتنی است اکنون صادرات «نفت خام» در امریکا ممنوع بوده و فقط تک‌محموله‌هایی گاهی سواحل ایالات متحده را به سوی دیگر کشورها ترک مى‌کنند.

از دیدگاه گزارشگران بلومبر تمام این موارد «امریکا» را در کنار «روسیه» و «عربستان سعودی» به یکی از تولیدکنندگان برتر نفت خام تبدیل خواهد کرد.

جانس نرویم پدرسن، تحلیلگر بازار نفت خام معتقد است که به احتمال زیاد به واسطه افزایش شدید شمار دکل‌های حفاری امریکا و تشدید این نگرانی که رشد تولید نفت خام این کشور سریع خواهد بود، بازارها تمایل چندانی به بازگشتی شدید به سطوح قبلی قیمت نخواهند داشت.

پیش از این چند وزیر نفت اوپک ازجمله بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران نیز اعلام کردند که اوپک دنبال قیمت‌های خیلی بالا برای نفت خام نمى‌گردد.

صندوق‌های پوشش ریسک شمار پوزیشن‌های خرید خود را کاهش داده‌اند. این معیار که در واقع بیانگر تفاوت میان شرط‌بندی روی افزایش قیمت یا کاهش آن است با 4.7درصد کاهش روبه‌رو شده است. پوزیشن‌های خرید با 4.1درصد کاهش روبه‌رو شده و پوزیشن‌های فروش چهارمین هفته رو به رشد را تجربه کردند.

اما افت قابل توجه بهای نفت خام در هفته اخیر سبب انتشار تحلیل‌هایی با مضمون احتمال در خطر بودن طرح اوپک شده است. جولین لی از تحلیلگران سرشناس بلومبرگ در گزارشی با عنوان «آیا کابوس اوپک درحال رخ دادن است» می‌نویسد که نیمی از این کابوس که افزایش تولید نفت خام امریکا و تقاضای نه چندان قوی برای نفت خام بوده است اکنون درحال نزدیک شدن به واقعیت است.

البته جولین لی در قسمتی از تحلیل خود که به اهمیت افزایش تولید نفت خام امریکا و پیوستن این کشور به روسیه و عربستان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت خام مى‌پردازد به این موضوع اشاره می‌کند که «میزان تولید» همه ‌چیز نیست. سطحی از صادرات نفت خام که توسط روسیه و عربستان انجام مى‌شود از رویاهای امریکا نیز فراتر است و از آن مهم‌تر آنها این اراده و امکان را دارند که در زمان لازم برای مدیریت بازار تولید نفت خام خود را کم یا زیاد کنند.

اما او اعتقاد دارد که ترس بزرگ تولید‌کنندگان اوپک و دوستانشان از همدست شدن افزایش تولید نفت خام امریکا با کاهش رشد تقاضا برای نفت خام است. مساله‌یى که هنوز نشانه‌یی برای رخ دادن آن مشاهده نشده است.

داده‌های اقتصادی تاکنون نشانگر تقاضای قوی و قابل توجه برای نفت خام در سال جاری است. اما هر نشانه‌یی حاکی از این باشد که رشد تقاضا برای سال جاری کمتر از روزانه یک میلیون و 530 هزار بشکه است که اوپک آن را برآورد کرده است، می‌تواند مانند یک سم مهلک برای بازار نفت خام عمل کرده و خواب را از چشم وزرای کشورهای عضو اوپک برباید.

جولین لی در این گزارش که پیش از انتشار آمار برآورد اوپک از رشد تقاضا در سال جاری نوشته شده بود از اهمیت انتشار این گزارش و متعاقب آن گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نوشته است که امروز در دسترس خواهد بود. اگر  IEA نیز مانند اوپک هر چند با شیبی کمتر مهر تایید بر افزایش رشد تقاضا یا حفظ سطح سابق رشد پیش‌بینی شده بزند احتمالا بهای نفت خام از لحاظ لاجستیک وضعیت بهتری را برای طی روند صعودی تجربه خواهد کرد.