هشدار تغییر اقلیم
زمین در حال گرم شدن است؛ گرمایشی که فعالیت‌های صنعتی انسان در دو سده اخیر به آن دامن زده است. این گرما و تغییر وضعیت جوی، باعث تغییر اقلیم در مناطق مختلف جهان شده است. کاهش بارندگی و بارش‌های ناگهانی، از نشانه‌های تغییر اقلیم است که در سال‌های گذشته در ایران شاهد آن بوده‌ایم.
حالا برخی از بارور کردن ابرها سخن می‌گویند و بعضی نیز از انتقال آب خزر و خلیج‌فارس به مرکز کشور! اما سازمان هواشناسی هشدار می‌دهد و زنگ خطر تغییر اقلیم را در ایران به صدا درآورده است و رییس این سازمان نیز می‌گوید بارور کردن ابرها مشکل کمبود آب را در کشور حل نمی‌کند و انتقال آب نیز ایده‌های ژول‌ورنی غیر علمی است.
رییس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به ارائه گزارش تغییر اقلیم به مقام معظم رهبری، سران سه قوه، وزیران و... اظهار کرد: در این گزارش زنگ خطر را درباره افزایش دمای کشور و آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم به صدا درآورده‌ایم. داود پرهیزکار در نشست دفتر مجمع ملی IPCC که صبح دیروز با حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان جنگل‌ها، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت علوم و... برگزار شد، اظهار کرد: در مجمع ملی IPCC (هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم) قرار است برنامه‌هایی در ابعاد داخلی و خارجی دنبال کنیم و امیدواریم با هماهنگی که با دستگاه‌های مختلف انجام می‌شود این برنامه‌ها به بهترین شکل تنظیم شود تا هم از منافع کشور در ارتباط با این موضوع دفاع و هم جایگاه خوبی در سطح بین‌الملل کسب کنیم.
او ادامه داد: IPCC یا هیات بین‌الدولی تغییر اقلیم تنها مرجع رسمی و مورد وثوق سازمان ملل و سازمان هواشناسی جهانی برای بررسی تغییر اقلیم در سطح جهان است. این هیات در سال ۱۹۸۸ تشکیل شده و تاکنون پنج گزارش ارزیابی تغییر اقلیم به شکل دوره‌یی تنظیم و ارائه کرده است. در پنجمین گزارش IPCC موضوع گرمایش کره زمین مورد تایید قرار گرفته و اشاره شده است که دمای زمین حدود یک درجه افزایش یافته است. رییس سازمان هواشناسی با بیان اینکه طبق این گزارش این افزایش دما ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه‌یی به ویژه دی اکسید کربن است، گفت: افزایش دی اکسید کربن علاوه بر افزایش دمای جو زمین باعث اسیدی شدن آب اقیانوس‌ها می‌شود و همین موضوع آسیب بزرگی برای محیط زیست تلقی می‌شود.
ایران جزو ۱۰ کشور اول در تولید دی‌اکسید کربن
پرهیزکار با اشاره به اینکه بر اساس بررسی‌های انجام شده چهار سناریو برای تغییر اقلیم مطرح شده است، گفت: خوشبینانه‌ترین سناریو این است که همه کشورها به تعهد COP۲۱ پایبند باشند. بر اساس تعهدات کشور ما تا پایان سال ۲۰۳۰ باید بین چهار تا ۱۲ درصد از میزان انتشار گازهای گلخانه‌یی به‌ویژه دی اکسید کربن کاسته شود. ایران جزو ۱۰ کشور اول در تولید گاز دی اکسید کربن است. بر اساس بررسی‌ها تا سال ۲۰۱۱ مقام نهم و تا سال ۲۰۱۵ مقام هشتم را در زمینه تولید دی اکسید کربن داشت.
رییس سازمان هواشناسی افزود: بدترین سناریو در زمینه افزایش دمای کره زمین و تغییر اقلیم این است که کشورها به تعهدات خود پایبند نباشند و انتشار گازهای گلخانه‌یی با همین روند ادامه پیدا کند. در شرایط حاضر شاهد خروج امریکا از توافقنامه پاریس و عدم پایبندی به تعهداتش در کاهش دی اکسید کربن هستیم بنابراین خروجی مدل‌ها نشان می‌دهد اگر افزایش دی اکسید کربن با همین روند ادامه پیدا کند، زمین پنج تا شش درجه گرم‌تر خواهد شد. قطعا این افزایش دما در خاورمیانه بیشتر خواهد بود و بیشترین آسیب ناشی از تغییر اقلیم به خاورمیانه می‌رسد البته تاکنون هم همین طور بوده است و در حال حاضر شاهد افزایش دو درجه‌یی دمای کشورمان هستیم. او با اشاره به اینکه طی ۵۰ سال گذشته میانگین بارش کشور ۵۰ میلیمتر کاهش یافته است، گفت: قطعا تغییر اقلیم و گرمایش روی کاهش بارش کشور و افزایش کم ب ارشی‌های انباشته تاثیرگذار بوده است بنابراین اگر شیوه موجود در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌یی ادامه یابد همچنان بارش‌های ایران کاهش می‌یابد و در نتیجه شاهد شدت بیشتری از کم بارشی در کشور خواهیم بود. رییس سازمان هواشناسی با اشاره به تهیه گزارش ارزیابی از سوی مرجع ملی IPCC اظهار کرد: این گزارش به دفتر مقام معظم رهبری، سران سه قوه، وزرا و روسای کمیسیون‌های مجلس ارسال شده است. بنابراین هیچ مدیر و مسوولی در کشور وجود ندارد که بگوید در جریان موضوع تغییر اقلیم نیست. در این گزارش زنگ خطرها را برای مسوولان به صدا درآوردیم.
او ادامه داد: موضوعی که در این گزارش مطرح کردیم این است که گرمایش و تغییر اقلیم به حوزه‌های مختلف از جمله سکونتگاه‌های روستایی آسیب جدی وارد می‌کند. در حال حاضر نیز بخش زیادی از روستاهای شرق و مرکز کشور به سبب کم بارشی تخلیه شده است و ساکنان آنها مجبور به مهاجرت شده‌اند. این زنگ خطری است که باید به آن توجه شود.
اجرای طرح‌هاب آبی باوجود مخالفت هواشناسی
رییس سازمان هواشناسی در ادامه از اجرای برخی طرح‌های توسعه در کشور انتقاد کرد و گفت: متاسفانه شاهد ارائه و انجام طرح‌هایی در حوزه آب هستیم که سازمان هواشناسی موافقتی با اجرای آنها ندارد و بارها نظر علمی خود را در این موضوعات اعلام کرده است اما هنوز متاسفانه شاهد حرف‌های غیرعلمی هستیم. حرف‌هایی که به مثابه دادن آدرس غلط به مردم است.
بارورسازی ابرها مشکل کم آبی را حل نمی‌کند
رییس سازمان هواشناسی با اشاره به ارائه طرح بارورسازی ابرها از سوی وزارت نیرو اظهار کرد: مطمئنا بارورسازی ابرها مشکل کم آبی را حل نمی‌کند. ۷۰ سال از بارورسازی ابرها در جهان می‌گذرد و تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام و منتشر شده است و حدود ۶۰ کشور اعم از کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه مثل ایران این طرح را اجرا کرده‌اند. پیشینه باروری ابرها در ایران به حدود ۴۰ سال پیش بر می‌گردد. پرهیزکار افزود: تاکنون یک مقاله نیز یافت نشده که ادعا کند با بارورسازی ابرها توانسته است مشکل کم بارشی را در کشوری حل کند اما متاسفانه در بعد ملی شاهد طرح برخی موضوعات عجیب از سوی برخی افراد که عنوان استاد دانشگاه را نیز یدک می‌کشند، هستیم.؛ استادی که ادعا می‌کند با بارورسازی ابرها می‌توان به اندازه ۱۰۰ تا کرخه و کارون آب تولید کرد آن هم با لیتری شش ریال. با این ادعاها چطور می‌توانیم به مردم بگوییم که در مصرف آب دقت کنند؟
رییس سازمان هواشناسی کشور با اشاره به اینکه بر اساس بررسی‌ها طی ۵۰ سال گذشته ۵۰ میلیمتر بارش میانگین کشور را از دست داده‌ایم، گفت: در چنین شرایطی باید نسبت به توسعه و مدیریت آب دقت کافی داشته باشیم و حتما توسعه باید بر اساس توان اقلیمی مناطق باشد. این توان را مولفه‌های اقلیمی هر منطقه مشخص می‌کند. اگر بیش از توان اقلیمی توسعه انجام شود، بارگذاری بیش از ظرفیت منطقه می‌شود و نتیجه آن می‌شود دریاچه ارومیه، تالاب گاوخونی و... پرهیزکار با بیان اینکه چند سال است که از سازش با اقلیم صحبت می‌کنیم، گفت: واضح است که نباید با اقلیم بجنگیم بلکه باید با اقلیم سازگاری پیدا کنیم. این موضوعی است که بارها تاکید شده اما کسی آن را جدی نمی‌گیرد. باید قبول کنیم که در یک منطقه خشک هستیم و آب در این منطقه حکم طلا را دارد. این اقلیم منطقه است و نمی‌شود آن را تغییر داد.
او با انتقاد از ارائه پیشنهادات و طرح‌ها برای انتقال آب اظهار کرد: در چنین شرایطی ایده‌های ژول ورنی برای انتقال آب خزر به مناطق مرکزی کشور و انتقال آب دریای عمان به کرمان برای ایجاد صنعت فولاد در این منطقه داده می‌شود. این ایده‌ها همگی تخیلی است. انتقال آب‌ها مثل همان ایده تمیز کردن هوای تهران با هواپیما با آبپاش است که زمانی عده‌یی خواستند با هواپیمای سم پاش آب بپاشند و با این کار هوا را تمیز کنند؛ کاری که باعث شد همه دنیا به ما بخندند. اینها همه ناشی از فکرهای بیمار است که شب خواب نما و صبح بلند می‌شوند و طرحی را بدون داشتن مبنای علمی اجرا می‌کنند. رییس سازمان هواشناسی در ادامه از تعریف ساختار اداری برای مجمع ملی IPCC خبر داد و گفت: بزودی این ساختار اداری مصوب خواهد شد و در این شرایط یک اداره مستقل مسوول پیگیری موضوع تغییر اقلیم در سطح کشور خواهد بود و بطور قطع در این زمینه نیاز به کمک همه دستگاه‌ها داریم.
پرهیزکار با اشاره به اینکه متاسفانه هنوز طرح‌های توسعه بدون مطالعه به اجرا می‌رسند، گفت: عده‌یی با لابی‌گری سیاسی می‌توانند پول اجرای طرح‌ها را به دست آوردند و بدون اینکه طرح‌ها پشتوانه علمی داشته باشند آنها را اجرا کند. ابرای مثال یک نماینده از طریق لابی تلاش می‌کند صنعت را از هرمزگان به اصفهان ببرد که همین کار باعث خشکی زاینده رود می‌شود. رییس سازمان هواشناسی تاکید کرد: وقتی مباحث علمی جای خود را به مباحث سیاسی می‌دهند عده‌یی هم دنبال اجرای طرح‌های توسعه بدون پشتوانه علمی می‌روند.
ضرورت بررسی آسیب‌های تغییر اقلیم
وی در پایان با اشاره به اینکه در شرایط کنونی خوشبختانه همه مسوولان ارشد کشور و مقامات در جریان بحث تغییر اقلیم قرار گرفته‌اند، گفت: در حال حاضر موضوع تغییر اقلیم روی میز کار همه مدیران کشور است و در همین شرایط لازم است که دفتر مجمع ملی IPCC با قوت بیشتر کار کند و لازم است آسیب‌های ناشی از تغییر اقلیم در حوزه‌های مختلف از طریق دستگاه‌ها بررسی شود و به این مجمع اعلام شود تا گزارش این آسیب‌ها در اختیار مسوولان و مدیران کشور قرار گیرد.
