تاثیر بازار‌های‌جهانی بر بورس ایران
سال گذشته میلادی بیشتر کالاها در بازار جهانی دچار افزایش قیمت شدند. در نتیجه شرکت‌های صادرکننده کالاهای خام حاضر در بازار سرمایه با ارزش افزوده‌یی در صادرات خود مواجه شده‌اند که این امر خود باعث رشد ارزش سهام شرکت در بازار سرمایه شده است. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن با بیان مطلب فوق گفت: شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه ایران برخی وارد‌کننده و برخی صادرکننده مواد خام هستند و این یکی از عوامل کلیدی است که می‌تواند ارزش این شرکت‌ها را دچار نوسان کند. محسن فاضلیان در پاسخ به این سوال که متغیرهای بین‌المللی موثر بر بازار سرمایه چیست، گفت: بازار سرمایه ایران به سرمایه‌گذار داخلی متکی است. بر این اساس تمایل به سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم در بازار سرمایه در شرایط کنونی مولفه‌یی نیست که بخواهیم آن را عاملی تاثیرگذار در نوسانات بازار سرمایه ایران بشماریم. وی افزود: آنچه بازار سرمایه ایران را می‌تواند از بیرون دچار افت و خیز کند، ارتباط سرمایه‌گذار داخلی و سرمایه‌پذیر که همان شرکت‌های ثبت شده در بازار هستند، با بازارهای بیرونی است؛ در نتیجه برای پاسخ به این سوال باید دید چه عواملی سرمایه‌گذار ایرانی و سرمایه‌پذیر ایرانی را دچار تفاوت رفتاری مالی و فکری می‌کند. این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه ایران برخی وارد‌کننده و برخی صادرکننده مواد خام هستند، اظهار داشت: این یکی از عوامل کلیدی است که می‌تواند ارزش این شرکت‌ها را دچار نوسان کند. به گزارش سنا فاضلیان توضیح داد: در سال گذشته میلادی بیشتر کالاها در بازار جهانی افزایش قیمت داشتند، در نتیجه شرکت‌های صادرکننده کالاهای خام با افزایش ارزش افزوده صادرات مواجه شدند و این امر خود باعث رشد ارزش سهام شرکت در بازار سرمایه است. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن ادامه داد: عمده صنایع فلزی و نظایر آن با چنین پدیده‌یی روبه‌رو شدند و ما انعکاس آن را در رشد شاخص بازار شاهد بودیم.
انتظارات سفته‌بازانه
وی با بیان اینکه این امر برای صنایع تبدیلی و پایین‌دستی نفت به نوعی دیگر اما با همان نتیجه مطرح است، گفت: هرچند قیمت نفت در بازار جهانی از قله خود فاصله گرفت اما کماکان در قیمتی بالاتر از آنچه در ابتدای سال پیشین میلادی بود، قرار دارد. فاضلیان با اشاره به اینکه به این عوامل تغییرات قیمت ارز را نیز باید افزود، گفت: هرچند تغییرات قیمتی ارز در میان‌مدت چندان نامتعادل نبود اما روند آن روندی افزایشی است. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: نوسانات و افزایش‌های اخیر و انتظارات سفته‌بازانه نیز چشم‌انداز افزایش اسمی ریالی درآمد صادر‌کنندگان و تبدیل‌کنندگان ارز را در پی داشته است. وی در پاسخ به این سوال که عواملی که اهرم رشد شاخص بوده‌اند بیشتر چه صنایعی را متاثر کرده است، گفت: صنایعی که در واردات و صادرات خود به مواد اولیه متاثر از بازار جهانی وابسته هستند، بیشترین تاثیر را از تغییرات قیمتی بازار جهانی پذیرفتند. خودرو، ماشین‌آلات، فلزات اساسی مانند فولاد و مس، صنایع تبدیلی و فرآورده‌های نفتی و در نهایت صنایع لاستیکی از جمله این صنایع هستند.
حرکت غریزی سرمایه‌گذاران
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن همچنین در خصوص دلایل افت شاخص‌ها در بازارهای امریکا و تاثیر این افت بر دیگر بازارها گفت: برای افت شاخص بازار سهام در امریکا دلایل متعددی بیان شده است. از نظر من بیش از آنکه این افت حاصل از سیاست‌های دولت ترامپ یا مرتبط با اقتصاد امریکا باشد، علل آن را باید در خود بازار جست‌وجو کنیم. فاضلیان افزود: پس از بحران سال 2008 میلادی آنچه رخ داد، بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران و افزایش قیمت‌ها به تبع آن بود. وی توضیح داد: نسبت E/P شیلر می‌تواند تصویری بر قیمت بالای سهام در حال حاضر به دست دهد.
همچنین شاخص S&P در ماه دوم سال جاری میلادی به حدود 32 رسید که این نسبت با میانگین آن از قرن 19 تاکنون که عددی حدود 17 است، فاصله آشکاری دارد. به بیان دیگر می‌توان گفت این تفاوت نشان می‌دهد بازار سهام امریکا دارای فزونی قیمتی است که نیاز به اصلاح آن وجود دارد. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه نوسان قیمتی با شاخص VIX 300 درصدی نشانگر نوسانات قیمتی در بازار سهام امریکاست، اظهار داشت: از سوی دیگر افزایش نرخ سود اوراق خزانه و تورم تبعی آن عواملی برای خروج سرمایه از بازار سرمایه و حرکت آن به سمت اوراق خزانه می‌تواند تعبیر شود.
فاضلیان ادامه داد: در نهایت تعبیری برای حرکت غریزی سرمایه‌گذاران وجود دارد که توده سرمایه‌گذاران واکنش‌شان نسبت به تحولات مبهم مرتبط با عملکرد دیگران است. ضمن اینکه ترس سرمایه‌گذاران از حرکت‌های منفی شاخص، واکنش برای خروج سرمایه از بازار را در پی دارد.
وی در عین حال توضیح داد: به نظر من این افت شاخص، نشانه‌یی از رکود جدید در بازار امریکا نیست. تغییرات نرخ سود از سوی فدرال رزرو تنظیمات قیمتی در بازار سرمایه امریکا ایجاد کرده است که باعث تصحیح قیمتی بازار می‌شود و نباید انتظار تغییرات سهمگین در بازارهای دیگر را داشت.
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن همچنین در پاسخ به این سوال که پیش‌بینی می‌شود این روند تا چه زمان ادامه‌دار باشد، گفت: بازه خاصی نمی‌توان برای این اتفاق پیش‌بینی کرد و آنچه مشخص است، تاثیر سیاست‌های اصلاحی بازیگران در بازار سرمایه است.
فاضلیان توضیح داد: دولت امریکا در دور اول مدیریت خود قرار دارد و انتظار آن است که سیاست‌های کنترلی برای این امر بیندیشد. وی افزود: در صورت افزایش نرخ تورم و در خطر قرار گرفتن سرمایه سرمایه‌گذاران در امریکا، پیش‌بینی آن است که روند حرکت سرمایه‌ها به سمت سرمایه‌گذاری‌های با ریسک کمتر همچون اوراق خزانه بالاتر رود. فدرال رزرو بعد از دوره‌یی از تورم و نرخ سود پایین در تلاش برای افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و افزایش رشد اقتصادی امریکاست و به هر روی باید منتظر واکنش‌های بازیگران در امریکا بود.
صندوق ارزی
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن همچنین در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی مزایای صندوق ارزی چه می‌تواند باشد، گفت: تا جایی که بنده مطلع هستم برای دو تاریخ مقررات تاسیس صندوق ارزی تصویب شده که هیچ یک منجر به تاسیس این نهاد نشده است. در مقررات اول صندوق ارزی می‌توانست عملیات تنزیل اعتبارات اسنادی انجام دهد اما در مقررات دوم عملیات مجاز صندوق صرفا در سپرده ارزی بانک‌های و موسسات اعتباری مجاز احصا شده است. فاضلیان با بیان اینکه برای انگیزه سرمایه‌گذاران جهت بهره‌مندی از پاداش در معرض قرار گرفتن ریسک نوسانات نرخ ارز باید تدابیر ویژه‌یی اندیشیده شود، افزود: به نظر می‌آید انتشار اوراق ریالی با شاخص ارزی می‌تواند جایگزین بهتری برای صندوق ارزی باشد.
نقاط ضعف دستورالعمل جدید
در سویی دیگر فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه در چند هفته اخیر تعدادی از نمادهای معاملاتی متوقف، در کمتر از ۹۰ دقیقه بازگشایی شدند و برخی تا ۷۲ ساعت هم متوقف ماندند، گفت: دستورالعمل جدید بازگشایی و توقف نمادهای بورسی دستاورد خوبی است اما نقاط ضعفی هم دارد.
فردین آقابزرگی در پاسخ به اینکه اجرایی شدن دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها را طی چند هفته اخیر چطور ارزیابی می‌کنید؟ گفت: این دستورالعمل همان آیین‌نامه مصوب معاملات است که در آیین‌نامه قبلی داشتیم و در حال حاضر نیز داریم و در کل چیز جدیدی نیست.
وی در پاسخ به اینکه قرار بود نمادهای متوقف و کمتر از ۹۰ دقیقه بازگشایی شوند آیا چنین اتفاقی افتاد؟ اظهار کرد: شرکت‌هایی بوده‌اند که با ارائه اطلاعات جدید نزدیک به ۷۲ساعت نمادشان متوقف ماند و از طرفی شرکت‌هایی بودند که کمتر از ۹۰ دقیقه بازگشایی شده‌اند، اما من این موارد را به منزله تخطی از دستورالعمل جدید نمی‌بینم، شاید این به علت تکثر فعالان بازار متمرکز روی یک سهم باشد که به بازبینی و دقت بیشتری نیاز دارد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مدیریت جدید بورس واقع‌بینانه نگاه کردن به فرآیند انجام معاملات است که در گرو توقف نمادهای معاملاتی بود و از دیدگاه من گشایش‌های خوبی در این زمینه حاصل شده هرچند که نواقصی هم در اجرای این دستورالعمل وجود داشته است.
آقابزرگی افزود: مثلا دیده شده نمادی به دلیل اینکه پنج روز متوالی افزایش قیمت داشته متوقف شده است و از طرفی اجرای دستورالعمل به صورت یک وحدت رویه و یکسان مشاهده نمی‌شود. البته طبیعی است که انتظار نداشتیم به یک‌باره ظرف مدت یک ماه تمام نمادها بازگشایی شود. من در کل اجرای این دستورالعمل را مطلوب می‌دانم.
به‌گزارش ایسنا، چندی است که سازمان بورس و اوراق بهادار برای توقف و بازگشایی نمادها، دستورالعمل جدیدی تصویب کرده است.
طبق گفته مسوولان سازمان بورس براساس این دستورالعمل نمادهایی که متوقف می‌شوند، ظرف مدت کمتر از ۹۰ دقیقه بازگشایی خواهند شد. آن‌طور که اعلام شده حتی اگر شرکت بورسی در ارائه اطلاعات ابهاماتی داشته باشد نماد معاملاتی‌اش بازگشایی و این موضوع اطلاع‌رسانی می‌شود تا معامله‌گران با علم به این موضوع اقدام به خرید و فروش سهم آن شرکت کنند. البته نمادهایی که از قبل متوقف بوده‌اند باید طبق دستورالعمل قبلی گزارشگری مالی داشته باشند تا نمادشان بازگشایی شود.
