ضوابط اجرایی بسته بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز ابلاغ شد

گروه بانک و بیمه  

روز شنبه انتشار گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز در شعب بانک‌ها آغاز شد و خریداران می‌توانند برای خرید این گواهی سپرده به شعب بانکی مراجعه کنند.

بانک مرکزی از روز جاری به شبکه بانکی کشور اجازه داد تا گواهی سپرده ریالی ارز بنیان با سررسیدهای یک تا دو ساله منتشر کنند. نرخ ریال مورد محاسبه در زمان افتتاح گواهی سپرده متوسط یک ماه قبل سامانه سنا خواهد بود و نرخ سود برای سررسیدهای یاد شده به ترتیب ۴ و 4.5 درصد است و در سررسید، معادل ریالی آن به نرخ متوسط یک هفته قبل سامانه سنا به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد.

در صورت بازخرید این اوراق قبل از سررسید، سود سپرده کوتاه‌مدت ریالی (۱۰درصد) به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد. بررسی میدانی خبرنگار ایبِنا حاکی از آغاز فروش این گواهی سپرده در شعب بانک‌ها است، البته این خریداران این گواهی‌ها باید بدانند که گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز به معنای فروش اوراق نیست و نوعی سپرده‌گذاری محسوب می‌شود.  بر همین اساس خریداران این گواهی براساس مقررات بانک مرکزی در بانک‌ها افتتاح حساب کرده و به قیمت میانگین یک ماه قبل که در سامانه سنا به ثبت رسیده سپرده‌گذاری انجام می‌دهند به‌عنوان مثال اگر میانگین قیمت دلار در سامانه سنا در یک ماه معادل ۴۶۰۰ تومان باشد برای سپرده‌گذار در ازای هر ۴۶۰۰ تومان یک دلار محاسبه می‌شود.  همچنین به سپرده‌گذاران در پایان دوره سپرده‌گذاری براساس متوسط یک هفته قبل سامانه سنا که عددی متفاوت با نرخ خرید آن است سود و سپرده به‌علاوه ۴ تا 4.5 درصد معادل ریالی آن در روز سر رسید ارائه می‌شود

 برخلاف گواهی سپرده ریالی، این ابزار توسط بانک مرکزی دریافت شده و اصل و سود آن توسط خود بانک مرکزی پرداخت می‌شود و بانک‌ها فقط عاملیت این اوراق را دارند.  نرخ سنا، نرخ میانگین آزادی است که توسط صرافی‌ها ثبت می‌شود و روند قیمتی ان همانند روند قیمتی بازار است. اگر بازار در این مدت ۳۰درصد رسد داشته نرخ سنا هم به همین شکل بوده است.   اگر فردی امروز بخواهد یک دلار بخرد در بازار باید قیمت بیشتری دهد تا بخواهد گواهی را خریداری کند، زیرا نرخ گواهی میانگین نرخ ۳۰ روز قبل سناست. اما در زمان سر رسید و وقتی بازار آرام باشد نرخ سنا کاملا نزدیک نرخ بازار خواهد بود. یعنی امروز فرد قیمت پایین‌تری را می‌دهد اما سال آینده نزدیک قیمت بازار گواهی خود را می‌فروشد.

وقتی شما ارزی را می‌خرید باید به قیمت فروش صرافی بخرید و به قیمت خرید صرافی به فروش رسانید. اما این گواهی تنها مبتنی‌بر قیمت فروش سناست یعنی خریدار گواهی کمیسیون صرافی را پرداخت نمی‌کند. در نهایت اگر ارز بخرید سودی بدان تعلق نمی‌گیرد اما در گواهی یک‌ساله ۴درصد روی ارز خریداری شده سود در یافت می‌کنید.

 ضوابط اجرایی بسته بانک مرکزی

بانک مرکزی در راستای ایجاد اطمینان در فعالان بازار درخصوص توانمندی مجموعه اقتصادی کشور نسبت به ایجاد آرامش و تامین ارز خارجی مورد نیاز، تدابیری شامل انتشار اوراق گواهی سپرده، اوراق گواهی مبتنی بر ارز و طرح پیش فروش سکه بهار آزادی را اتخاذ کرده است. بدین‌ترتیب بانک‌ها و موسسات اعتباری باید نسبت به اجرایی کردن انتشار ابزارهای مالی از روز شنبه ۲۸بهمن ۱۳۹۶(دیروز) طبق بخشنامه زیر اقدام کنند.

 انتشار گواهی سپرده ریالی

فروش و انتشار این گواهی به‌صورت بانام از روز شنبه مورخ 28/11/1396 به مدت دو هفته تا پایان روز پنج‌شنبه مورخ 10/12/1396 تعیین می‌شود. فروش گواهی مذکور پس از پایان مهلت فوق ممنوع است.

نرخ سود علی‌الحساب سالانه این گواهی ۲۰درصد و پرداخت آن در مقاطع ماهانه خواهد بود. حداقل مدت زمان لازم برای تعلق سود به این گواهی یک ماه است. بازخرید قبل از سررسید گواهی یاد شده در شعب بانک عامل با نرخ ۱۴درصد سالانه خواهد بود. بازفروش از محل گواهی‌های بازخرید شده، ممنوع است. گواهی سپرده مزبور برای هر شخص حداقل به میزان یک میلیون ریال خواهد بود.

انتشار گواهی مذکور از طریق سیستم متمرکز داخلی بانک‌ها صورت می‌گیرد. تمام مجوزهای صادره برای بانک‌ها و موسسات اعتباری برای انتشار اوراق گواهی سپرده، ویژه سرمایه‌گذاری(عام) در محدوده زمانی انتشار گواهی موضوع این بخشنامه تا اطلاع ثانوی متوقف می‌شود. مدت گواهی مورد اشاره یک ساله خواهد بود. نقل و انتقال این گواهی به غیر به اشکال مختلف ممنوع است. مبنای محاسبه سود گواهی ۳۶۵روز خواهد بود. امکان بازخرید قسمتی از گواهی سپرده وجود دارد.

 گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز

فروش و انتشار این گواهی از روز شنبه مورخ 28/11/1396 تا اطلاع ثانوی انجام خواهد شد. گواهی‌های سپرده مزبور به صورت با نام برای هر شخص حداقل به میزان معادل ریالی یکصد یورو‌/ دلار صادر خواهند شد.

فروش این گواهی با دریافت معادل ریالی گواهی سپرده ارزی انجام خواهد شد. نحوه محاسبه معادل ریالی به این صورت است که بانک پس از محاسبه میانگین نرخ فروش سامانه سنا در ۳۰روز تقویمی منتهی به روز قبل از فروش نسبت به دریافت معادل ریالی ارز از مشتری اقدام و گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز را صادر و به مشتری ارائه می‌‌کند. بازپرداخت اصل مبلغ این گواهی براساس میانگین نرخ فروش سامانه سنا در یک هفته تقویمی منتهی به روز قبل از سررسید خواهد بود که توسط بانک صادر‌کننده محاسبه و در تاریخ سررسید به صورت ریالی(اصل به علاوه سود) به دارنده گواهی سپرده پرداخت می‌‌شود.

نرخ سود گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز برای گواهی‌های یک ساله ۴درصد و برای گواهی‌‌های دو ساله ۴.۵ درصد در سال خواهد بود که در مواعد زمانی ۶ ماهه پرداخت می‌شود. نحوه محاسبه سود به این صورت است که بانک در روز تعیین شده برای پرداخت سود، میانگین یک هفته تقویمی قبل نرخ فروش سامانه سنا را محاسبه کرده و معادل ریالی آن را به دارنده گواهی سپرده پرداخت می‌‌کند.

بانک‌‌های صادر‌کننده گواهی سپرده مکلفند در پایان هر روز کاری منابع ریالی حاصل از فروش گواهی را به شماره حسابی نزد اداره معاملات ریالی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران که متعاقبا اعلام خواهد شد، واریز کنند.

بازفروش از محل گواهی‌های بازخرید شده، ممنوع است. کارمزد عاملیت بانک برای انتشار و عملیات گواهی سپرده موضوع این بند متعاقبا اعلام خواهد شد. نقل و انتقال این گواهی به غیر به اشکال مختلف ممنوع است. مبنای محاسبه سود گواهی ۳۶۵روز خواهد بود.

 امکان بازخرید قسمتی از گواهی سپرده وجود دارد. بازپرداخت اصل و پرداخت سود این گواهی در سررسید یا در صورت بازخرید به ریال خواهد بود. در صورت بازخرید پیش از سررسید، گواهی مذکور به سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ریالی با نرخ ۱۰درصد سالانه تبدیل خواهد شد. لذا اصل مبلغ ریالی روز خرید گواهی به همراه ۱۰درصد سود روز شمار سالانه پس از کسر کلیه پرداخت‌ها بابت سود به خریدار پرداخت خواهد شد.

 پیش فروش سکه بهار آزادی

پیش فروش 6 ماهه سکه بهار آزادی با نرخ ۱۴میلیون ریال و پیش فروش یک ساله سکه بهار آزادی با نرخ ۱۳میلیون ریال خواهد بود.