مهاجرت معکوس؛ نتیجه تامین مالی شهرها و روستاها
وهاب قلیچ صاحب نظر پولی و بانکی
می‌توان با پیگیری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و توسعه تامین مالی خُرد، ضمن کاهش پدیده مهاجرت جمعیت روستایی به شهرها، به رشد اقتصاد ملی کمک رساند.
امروزه نام گرامین بانک به یکی از مظاهر موفق تامین مالی خرد در سطح جهانی تبدیل شده است. تولد ایده تاسیس این بانک زمانی شروع شد که محمد یونس با مشاهده محرومیت ناخوشایند روستاییان بنگلادشی به این نتیجه رسید که تنها با پرداخت مبلغ کمی به هر یک از آنان می‌توان تمام بدهی آنان را تسویه کرد و با ایجاد اشتغال‌های روستایی این امکان را به آنها داد که روی پای خود بایستند.
یونس تحت حمایت بانک مرکزی بنگلادش نخستین اقدامات تشکیل و راه‌اندازی گرامین بانک را از سال ۱۹۷۶ شروع کرد. این پروژه اهدافی چون گسترش ارائه تسهیلات بانکی به اقشار فقیر، ایجاد فرصت خوداشتغالی برای طیف وسیعی از بیکاران روستایی و تبدیل کردن سیکل معیوب «درآمد کم، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کم» به سیکل سالم «درآمد کم، تزریق اعتبار، سرمایه‌گذاری، درآمد بیشتر، پس‌انداز بیشتر، سرمایه‌گذاری بیشتر و درآمد بیشتر» را دنبال می‌کرد. این ایده، فرصت مناسبی برای نجات طبقه محروم جامعه از دایره فقر و ایجاد توانمندی و اشتغال‌زایی برای آنها به حساب می‌آمد. محمد یونس با تاسیس این بانک، درصدد پرورش مهارت‌های فقرا و درآمدزایی آنان از طریق استفاده از استعدادهای نهفته، بهبود وضعیت بهداشتی، تامین مسکن و سرپناه، آب آشامیدنی سالم و ارتقای توانمندی‌های‌شان در مواجهه با بلایای طبیعی درآمد. با تاسیس گرامین بانک، ایده تامین مالی خرد
(Microfinance) به نحو بیشتری در سراسر دنیا منتشر شد. ترویج و گسترش امید به زندگی و رشد خودباوری در طبقه محروم جامعه حاصل فعالیتی اخلاق‌مدار بود که گرامین بانک برای مردم جهان به ارمغان آورده بود. در سال ۲۰۰۶ به پاس موفقیت‌های محمد یونس در زمینه رشد و توسعه سرمایه‌گذاری اجتماعی و تامین مالی خرد، جایزه صلح نوبل به وی اعطا شد. امروزه در اقتصاد ایران، توجه به نقش نظام مالی در توانمندسازی طبقات محروم جامعه تحت ادبیات اقتصاد مقاومتی طرح می‌شود. شاید بتوان تجربه شهرها و روستاهای منتخب استان کرمان در طرح‌های پایلوت اجرایی‌سازی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را یکی از تجربیات موفق در به‌کارگیری منابع بانکی در راستای توسعه و مقاوم‌سازی اقتصاد عنوان کرد.
