داستان مترو تهران
عباس ریاضت
کارشناس ارشد مدیریت شهری
«رشد» به معنای تکثیر وضع موجود است و «توسعه» به معنای ارتقای کیفی و رشد همه‌جانبه است و «پیشرفت» در مرحله بالاتری از رشد و به معنای این است که وضع موجود را با کیفیت مادی یا فناوری بهتری تکثیر کنیم یا ارتقا دهیم. در سال‌های اخیر ما رشد خوبی را در مترو شاهد بودیم ولی متاسفانه توسعه و پیشرفت خوبی نداشته‌ایم و در بسیاری از موارد در جهت خلاف توسعه و پیشرفت حرکت کرده‌ایم.
برای مثال شاهد رشد تعداد خطوط و ایستگاه‌های مترو در شهر تهران بوده‌ایم ولی سایر مواردی که منجر به افزایش رضایت مسافران و کیفیت سفرهای درون شهری می‌شود را رها کرده‌ایم. این موارد آنقدر زیاد است که برای اثبات آن کافی است مسوولان فقط یک بار از یکی از ایستگاه‌هایی که تا به حال نرفته‌اند، به‌صورت سرزده استفاده کنند در این صورت در ابتدای ورود به ایستگاه با حجم زیادی از مسافران مواجه می‌شوند که برخی توسط پله برقی و برخی توسط راه پله به سمت در خروجی مترو با سرعت زیاد حرکت می‌کنند و چون فقط یک پله برقی آن هم به سمت بالا در ایستگاه‌ها طراحی شده است، شما با هر سن و سالی مجبور هستید توسط راه‌پله وارد ایستگاه شده و خود را به گیت کارت‌زنی برسانید.
اگر از مسیر‌ها مطلع باشید در اینجا کارت مترو خود را بیرون آوده و روی دستگاه نزدیک می‌کنید که در بسیاری از موارد کارت خوانده نمی‌شود و درب باز نمی‌شود و اگر مجددا سعی نمایید باز هم با خطا مواجه می‌شوید مجبور می‌شوید از گیت دیگری عبور کنید. در اینجا مامور مترو شاهد این مشکل برای بسیاری از مسافران است اما به دلیل اینکه هر چند مرتبه یک بار این مشکل پیش می‌آید هیچ گزارشی مبنی بر خرابی گیت مربوطه برای واحد تعمیر و نگهداری ارسال نمی‌کند و اگر هم ارسال کند، رسیدگی نمی‌شود.
در نتیجه این مشکل برای هزاران مسافر دیگر پیش می‌آید و چون بیشتر مسافران عجله دارند، فرصت پیگیری و گزارش مشکل به مسوولان مترو را پیدا نمی‌کنند. پس از گذشت از گیت کارت‌زنی باید به‌دنبال تابلو‌های راهنما بگردید، تابلو‌هایی که درک مفهوم آن برای بسیاری از مسافران غیر تهرانی سخت است و فقط مبدا و مقصد روی آنها نوشته شده است و خوانایی لازم برای پیدا کردن مسیر و درک همه افراد را ندارد. در صورتی که می‌توان با درج نام کلیه ایستگاه‌ها و با استفاده از رنگ و گرافیک خاص، خوانایی و فهم را در تابلو‌های راهنما بالا برد. در برخی از ایستگاه‌ها تابلوی الکترونیکی موقعیت فعلی قطار، موجود است و در برخی دیگر موجود نیست و این عدم یکپارچگی، بی‌نظمی خاصی را برای مسافران تداعی می‌کند.
هنگام سوار شدن در قطار ابتدا در‌ها باز می‌شود و جمعیت زیادی از مسافران از قطار خارج می‌شوند و هنگامی که مسافران جدید می‌خواهند سوار قطار شوند، ناگهان درب‌ها بسته می‌شود و مسافران مجبور هستند از بسته شدن درب جلوگیری کنند زیرا به‌دلیل پیاده شدن مسافران قبلی، فرصت وورد به قطار را پیدا نکردند. در اینجا به خاطر این رفتار عجولانه راننده قطار، شخصیت بسیاری از افرادی که خودرو لوکس خود را کنار گذاشته‌اند و از مترو برای کمک به پاکیزگی هوا استفاده می‌کنند، زیر سوال می‌رود.
پس از حرکت قطار، افرادی را مشاهده می‌کنیم که با صدای بلند فقر خود را فریاد می‌زنند و از مردم درخواست کمک دارند یا درحال فروش اجناس مخلتف هستند و برخی از آنها برای تست اجناس فلزی، آنها را به میله‌ها و دیوار‌های قطار می‌کوبند و بدین شکل بازاریابی می‌کنند و هیچ بازرسی و نظارتی در این مورد صورت نمی‌گیرد! برای اینکه ایستگاه مورد نظر را رد نکنید، نقشه مسیر‌ها و ایستگاه‌ها را در بالای در‌های قطار جست‌وجو کرده سعی می‌کنید با زحمت زیاد، از بین جمعیت خود را به نزدیک یکی از درب‌ها برسانید ولی متوجه می‌شوید نقشه فقط در بالای برخی از درب‌ها نصب شده است و به جای آن بنر‌های تبلیغاتی نصب کرده‌اند.
صبر می‌کنید تا نام ایستگاه بعدی از بلند گو پخش شود ولی هنگام رسیدن به ایستگاه بعدی صدایی از بلندگوی قطار پخش می‌شود که نام ایستگاه‌ها را اشتباه بیان می‌کند و در تابلو‌های LED قرمز رنگ در بین واگن‌ها نیز به صوت لاتین پیام‌های خطای سیستمی نمایش داده می‌شود. در اینجا سعی می‌کنید یکی از اپلیکیشن‌های نقشه مترو تهران را روی گوشی خود دانلود و نصب کنید تا بتوانید مسیر خود را سریع‌تر و راحت‌تر پیدا کنید ولی متوجه می‌شوید هنوز در مترو پایتخت ایران، اینترنت آنتن نمی‌دهد و تونل‌ها تحت پوشش اینترنت نیستند و فقط در ایستگاه‌ها آنتن وجود دارد. در اینجا تصمیم می‌گیرید هنگام توقف قطار در ایستگاه‌ها، نام ایستگاه را از روی تابلو‌های نصب شده روی دیوار مشاهده کنید ولی از آنجا که در هر ایستگاه فقط چند تابلو با فاصله زیاد از هم نصب کرده‌اند، واگن شما در محلی قرار گرفته که هیچ تابلویی را نمی‌توانید مشاهده کنید و پیش خود می‌گویید‌ای کاش نام هر ایستگاه به‌صورت یک نوار پیوسته روی دیوار نصب شده بود.
پس از رسیدن به مقصد و هنگام خروج از گیت کارت‌زنی نیز مشاهده می‌کنید که برخی افراد مجددا کارت می‌زنند و برخی دیکر کارت نمی‌زنند، وقتی دلیل این کار را جویا می‌شوید، مامور مترو می‌گوید اگر هنگام خروج کارت بزنید، به نسبت فاصله از اعتبار کارت مترو شما کاسته می‌شود و اگر کارت نزنید، حداکثر مبلغ از شما کسر می‌شود! در اینجا از خود می‌پرسید چرا این موضوع به صورت روشن به مردم اطلاع‌رسانی نمی‌شود و چرا جداول ماتریس لیست قیمت نسبت به فاصله در ایستگاه‌ها نصب و اطلاع‌رسانی نشده است و چرا در سایت مترو لیست قیمت‌ها به روز رسانی نشده است؟! شاید خود مردم مشکل اقتصادی ندارند و حاضر هستند با این روش دو یا سه برابر پول به مترو بدهند و به سامانه حمل و نقل عمومی کمک مالی کنند و هیچ حقی پایمال نشده است و تمام حقوق شهروندی رعایت می‌شود. اینجاست که شما هم مانند سایر مسوولان سعی می‌کنید از این پس از خودرو سواری خود استفاده نمایید تا شاهد این مشکلات نباشید زیرا این مشکل مردم است.
