مجوزهای دولتی بزرگ‌ترین مانع استارت‌آپ‌ها
رضا تازیکی، مدیر طرح ملی توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با انتقاد شدید از لزوم دریافت مجوزهای متعدد از دستگاه‌های دولتی و خصوصی برای راه‌اندازی کسب و کارهای نوپا و استارت‌آپ‌ها گفت: متاسفانه در کشور ما ساختار و الگوی مناسبی برای راه‌اندازی این نوع کسب و کارها با وجود وجود ایده‌های نو توسط جوانان وجود ندارد.
وی با بیان اینکه امروز مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مانع پیش روی متقاضیان راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها، الزام به دریافت مجوزهای متعدد توسط دستگاه‌های مختلف است، بیان داشت: علاوه بر این، صندوق‌های ضمانت برای کاهش خطرپذیری با هدف تضمین اصل سرمایه متقاضیان وجود ندارد؛ علاوه بر اینها، در حوزه نظام تامین اجتماعی نیز، حمایت‌های بیمه‌یی مناسب و هدفمندی از این نوع کسب و کارها نمی‌شود.
مدیر طرح ملی تکاپو در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر اینکه امروز بسیاری از صاحبان ایده برای راه‌اندازی کسب و کارهای نوپا به لحاظ مالی متکی به خود هستند و تنها موانع آنها، مجوزهای دست و پا گیر است، گفت: استارت‌آپ‌ها دارای ظرفیت‌های بالقوه هستند اما برای عملیاتی شدن آنها، باید موانع موجود برداشته شود.
تازیکی ادامه داد: بدون شک ایده و صاحبان ایده در کشور برای راه‌اندازی این نوع کسب و کارها و ایجاد حجم زیادی فرصت شغلی، وجود دارد اما مزاحمت‌هایی که برای متقاضیان وجود دارد (از جمله تعدد دریافت مجوز از دستگاه‌های مختلف برای راه‌اندازی یک استارت‌آپ)، زمینه را برای ایده فروشی، سپردن پیاده‌سازی طرح‌ها به شرکت‌های خارجی و مهاجرت صاحبان ایده به خارج از کشور فراهم کرده است؛ و در این ارتباط، موارد بسیاری هستند که به دلیل عدم حمایت، مهاجرت کردند.
این مقام مسوول تصریح کرد: این زنگ خطری برای مسوولان است که نشان می‌دهد بی‌توجهی به ظرفیت چشمگیر اشتغال‌زایی در حوزه استارت‌آپ‌ها، این فرصت‌ها چگونه از دست می‌رود.
این مقام مسوول در وزارت کار، اتکای غالب استارت‌آپ‌ها به منابع مالی خصوصی را از مزیت‌های این نوع کسب و کارها عنوان کرد و افزود: مشاغل جدید مبتنی بر این نوع کسب و کارها، نیازمند ساختاری هستند که با اتصال به بازار سرمایه از یک طرف و حمایت از طریق تاسیس صندوق‌های ریسک پذیر از سوی دیگر، اعتماد صاحبان ایده و مردم را جلب کنند.
وی ادامه داد: حتی اگر منابع مالی وجود داشته باشد و صندوق‌های ضمانت و ریسک‌پذیر در حمایت از این نوع کسب و کارها تاسیس شوند، چالشی به نام الزام به دریافت مجوزهای متعدد منجر به انصراف بسیاری از متقاضیان برای ادامه راه می‌شود، کما اینکه این اتفاق در مواردی رخ داده است.
مدیر طرح ملی توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار وزارت کار گفت: طول مدت راه‌اندازی یک استارت‌آپ، از مرحله دریافت مجوز تا پیاده‌سازی کسب و کار، در دنیا کمتر از یک سال است در حالی که این بازه زمانی در ایران بین ۴ تا ۵ سال زمان می‌برد.
وی ادامه داد: علاوه بر دستگاه‌های دولتی، اتحادیه‌ها و بخش خصوصی نیز با هدف کسب درآمد، وارد فرایند ارائه مجوز شده‌اند که جای تعجب دارد. وی تصریح کرد: همه این سخت‌گیری‌ها برای «کسب و کارهای نوپا» انجام می‌شود؛ به عبارتی کسب و کاری که قرار است تازه ایجاد شود و نمی‌توان تداوم آن را تضمین کرد باید در این حد درگیر مجوز شود. تازیکی با تاکید بر اینکه این مجوزهای مخل کسب و کار در ایران، جایگاه کشورمان را در شاخص کسب و کار در جهان تنزل داده است، گفت: بر اساس آمار رسمی سال ۲۰۱۶ میلادی، ایران در شاخص «راه‌اندازی کسب و کار» در بین ۱۸۰ کشور دنیا در رتبه ۱۶۶ قرار دارد.
مدیر طرح ملی تکاپو خواستار جایگزین شدن «شرایط و ضوابط» به جای «مجوزهای متعدد» جهت راه‌اندازی کسب و کارهای نوپا شد و گفت: در این صورت، اگر فردی در قالب ضوابط تعیین شده فعالیت نکند، قطعا سیاست‌های برخوردی متناسب می‌توان در مقابل او اتخاذ کرد اما نباید با افزایش فرآیندهای مخل، مانع شکوفایی و رونق فعالیت صاحبان ایده شد. وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود فرایندهای طولانی کسب مجوز برای ایجاد کسب و کارها نوپا، طی چند سال گذشته شاهد توسعه روزافزون استارت آپ‌های حمل و نقلی هستیم گفت: توسعه روز افزون این نوع استارت‌آپ‌ها به این دلیل است که در فعالیت‌های مرتبط با حمل و نقلی، رانتی وجود نداشته است. تازیکی ادامه داد: ویژگی این نوع کسب و کارها این است که نسبت به سایر مشاغل از حواشی و رانت‌های حاکم مبرا هستند و به همین دلیل خوشبختانه سریعا رشد کردند.
