حفظ منابع طبیعی با مشارکت مردم توسعه یافت

حفظ و احیای منابع طبیعی به ویژه جنگل‌ها و مراتع با مشارکت‌های مردمی، رویکرد اصلی دولت تدبیر و امید در صیانت از طبیعت ایران بوده که پوشش عملیات بیابان‌زدایی در بیش از 199هزار هکتار ازجمله این اقدام‌ها به شمار می‌رود.

به گزارش ایرنا، با آغاز فعالیت دولت یازدهم در سال 92 تاکنون، سازمان جنگل‌ها با اجرای طرح‌های مدیریت منابع طبیعی، اقدامات حفاظتی، حقوقی و مقابله با تخلفات، فرهنگ‌سازی و مشارکت مردمی و فعالیت‌های قانونی و ساختاری در حفظ و احیای منابع طبیعی موفقیت‌های قابل توجهی داشته است.

سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور که از سال 1284 ایجاد شد با سابقه 112ساله به عنوان یک سازمان مستقل حاکمیتی اجرایی و در جایگاه تشکیلات یکی از معاونت‌های وزارت جهاد کشاورزی مسوولیت حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری اصولی و پایدار از منابع طبیعی تجدید شونده کشور را برعهده دارد. این سازمان بر 134.4میلیون هکتار عرصه منابع طبیعی شامل 16.9میلیون هکتار جنگل، بیشه‌زار و درختچه‌زار و 84.4 میلیون هکتار مرتع، 32.5میلیون هکتار بیابان به عنوان سرمایه‌های ملی، حیاتی و زیرساخت امنیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیستی کشور مدیریت دارد. در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، این سازمان در یک هزار و 659 هزار هکتار عملیات آبخیزداری انجام داده همچنین 199.3هزار هکتار تحت پوشش عملیات بیابان‌زدایی شامل تثبیت شن‌های روان و مهار کانون‌های بحران فرسایش بادی قرار گرفت. توسعه زراعت چوب در 14هزار هکتار برای تامین نیاز چوبی کشور، توسعه کشت گیاهان دارویی در 75هزار هکتار، کاهش بهره‌برداری از طرح‌های جنگلداری در راستای صیانت از جنگل‌های هیرکانی و انجام عملیات اصلاح و احیای مراتع کشور در 60 هزار هکتار از دیگر اقدام‌های این سازمان در دولت تدبیر و امید بوده است. طی 5 سال گذشته شاهد احیای رویشگاه‌های مرتعی و توسعه گیاهان دارویی در 110هزار هکتار و نیز اجرای طرح احیا و غنی‌سازی جنگل‌ها در 132هزارهکتار بوده‌ایم ضمن آنکه در 25.8میلیون هکتار عملیات حدنگاری اراضی و اخذ اسناد تک برگی از اراضی ملی انجام شده است.

اجرای طرح ترسیب کربن(رسوب دادن و تخلیه کربن موجود در فضا با خاک) در 3.336میلیون هکتار و تعمیم آن در 19 استان کشور در 24سایت با رویکرد توجه به ابعاد اقتصادی و محیط زیستی از دیگر اقدام‌های انجام شده طی 5 سال گذشته به شمار می‌رود. دولت تدبیر و امید توانست 4031کیلومتر کمربند حفاظتی در حاشیه اراضی ملی احداث و ناوگان زمینی یگان حفاظت منابع طبیعی را با 5 هزار و 477دستگاه تجهیز کند؛ تامین تجهیزات انفرادی و گروهی اطفای حریق 33هزار و 650 عدد و توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال از سال 96 طبق بند(ف) ماده(38) قانون برنامه ششم توسعه به میزان 440هزار و 288هکتار از دیگر اقدام‌های اجرایی در حوزه صیانت از منابع طبیعی و جنگل‌ها به شمار می‌رود. گشت و مراقبت از عرصه‌های منابع طبیعی در سطح 135میلیون هکتار، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع با مشارکت مردمی در سطح 19میلیون هکتار، اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع در سطح 80 هزار هکتار و کاهش مصرف سوخت هیزمی از طریق تامین سوخت فسیلی انرژی خورشیدی و ملزومات آن برای حداقل 40هزار خانوار عشایری و روستایی از دیگر اقدام‌های حفاظتی از منابع طبیعی در دولت تدبیر و امید است.

 اقدام‌های حقوقی و مقابله با تخلفات و تجاوز به حریم منابع طبیعی، بخش دوم اقدام‌های دولت در زمینه صیانت از جنگل‌ها و منابع طبیعی به شمار می‌رود که طی 5 سال گذشته منجر به کنترل مستمر اجرای طرح‌های عمرانی معادن و طرح‌های گردشگری شده است. تشکیل کمیته مبارزه با زمین‌خواری نظارت بر عملکرد استان‌ها و تعیین تکلیف 70 فقره پرونده مهم، رسیدگی به بیش از 50 هزار پرونده اعتراضی(اراضی اختلافی) به مساحت 1.1میلیون هکتار، پیشگیری و رفع تجاوز از اراضی ملی در سطح 152هزار هکتار، کشف قاچاق چوب زغال و محصولات فرعی به میزان 23هزار و 445مترمکعب و اجرای احکام قضایی خلع ید اراضی ملی از دست متصرفین به مساحت 73.6هزارهکتار از دستاوردهای دولت در زمینه صیانت از حریم منابع طبیعی به شمار می‌رود. نگرش دولت‌های یازدهم و دوازدهم به فرهنگ‌سازی و مشارکت مردمی در حفظ و احیای منابع طبیعی نیز منجر به آموزش مجریان و بهره‌برداران منابع طبیعی به تعداد 4میلیون و 593 هزار و 808 نفر روز، ساماندهی و آموزش بیش از 134هزار نفر همیار طبیعت در 3 رده دانش‌آموزی مروج و محافظ، ایجاد و ساماندهی 33 اتحادیه ملی و استانی تعاونی‌های منابع طبیعی(22 اتحادیه تشکیل شده و 11 اتحادیه درحال شکل‌گیری) که 1366تعاونی را تحت پوشش دارند، شده است.

همچنین رویکرد مشارکت‌جویی از مردم در صیانت از منابع طبیعی کشور منجر به ساماندهی تشکل‌های مردم نهاد در حوزه منابع طبیعی در قالب 33دبیرخانه استانی و 400تشکل، اجرای 1.5میلیون هکتار الگوی مدیریت جامع حوزه آبخیز با رویکرد مشارکت و توانمندسازی جوامع محلی و جلب مشارکت خیرین در پروژه‌های آبخیزداری در سطح 392هزار هکتار شد.

ایجاد سامانه‌های سنجش و پایش منابع طبیعی(حریق، گرد و غبار، سیل و پوشش گیاهی)، تهیه بسته سیاستی توانمندسازی و توسعه مشارکت‌های مردمی در مدیریت پایدار منابع طبیعی، تهیه برنامه توسعه جنگلکاری اقتصادی و توسعه گیاهان دارویی با مشارکت مردم از دستاوردهایی است که طی 5 سال گذشته به دست آمد. تدوین و ارائه لایحه ارتقای حفاظت و تقویت ساختار و فرهنگ منابع طبیعی برای جرم‌انگاری و تشدید مجازات تخریب منابع طبیعی تقویت مشارکت مردمی و ارتقای فرهنگ منابع طبیعی، تهیه برنامه ملی جنگل با رویکرد توقف بهره‌برداری صنعتی و تجاری از جنگل‌های شمال و تهیه برنامه‌های راهبردی آبخیزداری و کنترل کانون‌های بحرانی تولید‌کننده گرد و غبار از دیگر اقدمات قانونی و ساختاری دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده است. خلیل آقایی، معاون وزیر و رییس جدید سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه امسال 194هزارهکتار پوشش گیاهی توسعه یافته است، پیش‌بینی می‌کند در صورت تامین اعتبار لازم در سال 97 توسعه پوشش گیاهی به میزان 248هزار هکتار برسد.