بدهی دولت به بانک‌ها 190 هزار میلیارد تومان شد

رشد 30 درصدی بدهی دولت به بانک‌ها و رشد 7.6 ‌درصد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی

گروه بانک و بیمه  احسان شمشیری  

بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی در دی ماه به بیش از 255 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به دی ماه سال ۹۵ به میزان 22.5درصد و نسبت به اسفندماه سال گذشته 16.4رشد نشان می‌دهد از این رقم بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دی ماه رقم 627.1هزار میلیارد ریال را نشان می‌دهد که نسبت به اسفندماه گذشته 8.9درصد و نسبت به دی ماه سال گذشته 5.5درصد رشد داشته است. همچنین بدهی دولت به بانک‌ها نیز به رقم 190 هزار میلیارد تومان رسیده که رشد 30درصدی در یک‌سال و 20درصدی در 10 ماه اول سال داشته است.

به گزارش «تعادل»، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز که متاثر از بدهی دولت به بانک‌ها رشد کرده، در دی ماه سال جاری 1174.8 هزار میلیارد ریال بود که نسبت به اسفندماه سال گذشته 17.8درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7.6درصد افزایش یافته است. بر این اساس روشن است که بانک‌ها در کنترل رشد بدهی خود به بانک مرکزی موفق‌تر از دولت در کاهش رشد بدهی دولت به بانک‌ها عمل کرده‌اند.

 از این رقم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، بدهی بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی در پایان دی ماه سال جاری به 67هزار و 330میلیارد تومان رسیده و نسبت به ماه قبل 8هزار و 490میلیارد تومان افزوده شده است. در واقع این بانک‌ها در یک ماه بیش از کل بدهی‌ بانک‌های تجاری دولتی از بانک مرکزی اضافه برداشت کردند.

همچنین بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها نزدیک به 3هزار میلیارد تومان و بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی به بیش از 25 هزار میلیارد تومان بوده است.

بررسی جداول گزیده آمارهای اقتصادی مربوط به دی ماه ۱۳۹۶ که توسط بانک مرکزی منتشر شده است، نشان می‌دهد که نقدینگی در دی سال جاری بیش از یک هزار و ۴۶۳ هزار میلیارد تومان اعلام شده که نسبت به اسفندماه سال گذشته 16.7درصد رشد داشته است. بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی در آذر ماه سال جاری، حجم نقدینگی را بیش از هزار و ۴۶۳ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که نسبت به اسفندماه سال گذشته، 16.7‌درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 22.3‌درصد افزایش نشان می‌دهد.

اجزای نقدینگی نیز نشان می‌دهد حجم پول شامل حساب جاری و اسکناس در این دوره به 1801.6هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به دی ماه سال گذشته 19.3 و نسبت به اسفندماه سال گذشته 10.5درصد رشد یافته است. از این رقم معادل 53هزار میلیارد تومان را اسکناس تشکیل می‌دهد که اسکناس در دست اشخاص نزدیک به 36هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین میزان شبه‌پول شامل حساب‌های درازمدت و قرض‌الحسنه نیز به ۱۲۸۲۹.8هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به اسفندماه گذشته 17.7درصد رشد داشته است.

 سهم 50درصدی بلندمدت

از رقم شبه‌پول، قرض‌الحسنه معادل 71، کوتاه‌مدت 456 و بلندمدت 734 هزار میلیارد تومان بوده است. در حال حاضر سپرده بلندمدت معادل بیش از 50‌درصد کل نقدینگی سهم دارد و بیش از 51‌درصد در یک سال اخیر و همچنین نسبت به اسفند 95 رشد کرده است اما حساب کوتاه‌مدت در یک‌سال اخیر 6-‌درصد و در 10 ماهه اول 13-‌درصد کاهش داشته است که رشد بلندمدت و کاهش کوتاه‌مدت، هر دو متاثر از فراخوان جذب سپرده‌های بلندمدت توسط بانک‌ها به نرخ سال قبل در 11 روز اول شهریور ماه 96 است.

 تسهیلات 1028 هزار میلیارد تومانی

 بانک مرکزی، بدهی بخش غیردولتی را در دی ماه سال جاری ۱۰۲۷۷.0 هزار میلیارد ریال اعلام کرده که نشان‌دهنده مانده وام‌ها و تسهیلات بانکی است که این رقم به نسبت اسفندماه سال گذشته ۱۲‌درصد و به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۱۷‌درصد افزایش نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، رشد تسهیلات‌دهی و مانده تسهیلات کمتر از رشد نقدینگی 22درصدی یک‌سال اخیر و رشد سپرده‌های بخش غیردولتی بوده است.

رشد سپرده‌های غیردولتی نیز به میزان 1427هزار میلیارد تومان رسیده که معادل

36 هزار میلیارد تومان کمتر از نقدینگی است و این رقم 36هزار میلیارد تومانی حجم اسکناس در دست اشخاص را نشان می‌دهد. رشد سپرده‌های غیردولتی در یک‌سال اخیر معادل 17.6‌درصد در 10 ماهه اول سال 96 و 22.6‌درصد در یک‌سال اخیر بوده که 5‌درصد بالاتر از رشد تسهیلات یا بدهی بخش غیردولتی است.

میزان دارایی‌های خارجی سیستم بانکی در دی ماه امسال ۶۸۸۳.3هزار میلیارد ریال اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 21.5‌درصد افزایش و نسبت به اسفندماه ۹۵، 18.2‌درصد رشد یافته است.

جداول گزیده‌های آماری منتشر شده نشان می‌دهد که دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در دی ماه سال جاری به 3809.4هزار میلیارد ریال رسیده که افزایشی 12.2درصدی نسبت به اسفندماه ۱۳۹۵ داشته است؛ این رقم در مقایسه با دی ماه ۹۵ نیز به 13.5‌درصد افزایش یافته است. میزان اسکناس و مسکوک در اختیار بانک مرکزی در دی ماه سال جاری، 70.9هزار میلیارد ریال اعلام شد که نسبت به اسفندماه 41.5‌درصد و نسبت به دی سال گذشته 14.5‌درصد رشد نشان می‌دهد.

میزان سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی در دی ماه سال جاری به رقم ۱۵۴۷.6هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به اسفندماه 17.8درصد و نسبت به دی سال گذشته 21.2درصد افزایش نشان می‌دهد.

سپرده‌های بخش دولتی نزد بانک مرکزی در دی رقم 408.9هزار میلیارد ریال بود که نسبت به اسفند سال گذشته 9.5‌درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل، 11.8‌درصد کاهش یافته است. همچنین براساس این گزارش، میزان بدهی‌های ارزی بانک مرکزی در دی ماه 1838.6هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به اسفند سال قبل، 25.1‌درصد و نسبت به دی ماه سال گذشته 24.6درصد افزایش یافته است.

حجم سپرده‌های بخش غیردولتی نزد سیستم بانکی 1427هزار و 310 میلیارد تومان است که البته 144هزار و 350 میلیارد تومان آن سپرده دیداری، هزار و 190 هزار و 470 میلیارد تومان سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار، 71 هزار و 230میلیارد تومان سپرده قرض‌الحسنه و 21 هزار و 260 میلیارد تومان سایر سپرده‌ها را دربر می‌گیرد. سهم بانک‌های تجاری دولتی از کل سپرده‌های بخش غیردولتی 283هزار و 640میلیارد تومان سهم بانک‌های تخصصی 150هزار و 200 میلیارد تومان سهم بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری 993 هزار و

470 میلیارد تومان است.

 ۸۵۰۰ میلیارد تومان اضافه برداشت

در یک ماه

اضافه برداشت بانک‌های خصوصی در دی ماه با 8490میلیارد تومان افزایش نسبت به ماه قبل به رقم ۶۷ هزار و ۳۳۰ میلیارد تومان رسیده است. همچنین حجم بدهی کل بانک‌ها به بانک مرکزی در پایان دی ماه امسال به رقم 117 هزار و

470 میلیارد تومان رسیده است.

رقم کل این بدهی در دی ماه نسبت به ماه قبل افزایش یافته اما برای بررسی دقیق‌تر باید جزئیات بدهی بانک‌های تجاری دولتی، تخصصی دولتی و بانک‌های غیردولتی را بررسی کرد. طبق آمارهای درج شده در گزارش بانک مرکزی حجم بدهی بانک‌های تجاری به این بانک با 42.3‌درصد کاهش در 10 ماهه امسال به رقم 6 هزار و 940میلیارد تومان رسیده که البته نسبت به ماه مشابه سال قبل هم 55.3‌درصد افت داشته است.

همچنین بدهی بانک‌های تخصصی دولتی در بازه زمانی 10 ماهه امسال 12.6‌درصد و در 12ماهه منتهی به دی ماه سال جاری 27.4‌درصد کاهش یافته است. بدهی این بانک‌ها به بانک مرکزی در پایان دی ماه 43 هزار و 210 میلیارد تومان درج شده است. ارقام فوق نشان می‌دهد که بانک‌های دولتی با وجود انواع تسهیلات مصوبی که طبق قانون باید پرداخت کنند، نه تنها اضافه برداشتی از بانک‌ مرکزی نداشتند بلکه بدهی خود را به این نهاد کاهش قابل‌ملاحظه‌یی دادند.

بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری هر ماه بدهکارتر از ماه قبل می‌شوند به‌طوری که بدهی این بانک‌ها به بانک مرکزی در پایان دی ماه سال جاری به 67 هزار و 330 میلیارد تومان رسیده است. نسبت به ماه قبل 8 هزار و 490 میلیارد تومان افزوده شده است. در واقع این بانک‌ها در یک ماه بیش از کل بدهی‌ بانک‌های تجاری دولتی از بانک مرکزی اضافه برداشت کردند.

میزان رشد بدهی بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی در 10 ماهه امسال 76.1‌درصد و در یک سال منتهی به دی ماه سال جاری 97.3‌درصد افزایش یافته است. اگر سیر رشد بدهی این بانک‌ها به بانک مرکزی را در 5سال گذشته بررسی کنیم، می‌بینیم که هر سال به میزان قابل‌توجهی به بدهی این بانک‌ها افزوده شده و این آمارها نشان‌دهنده چالش جدی در تامین مالی و مدیریت نقدینگی بعضی بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری دارد.

نتیجه این اضافه برداشت بانک‌های خصوصی از بانک مرکزی رشد پایه پولی و نقدینگی است که درنهایت منجر به افزایش نرخ تورم می‌شود، شاخصی که عموم مردم باید بهای رشد آن را بپردازند.