کودتای خزنده یا تحقق رویای چینی؟
گروه جهان|
شی جین پینگ براساس تصمیم کنگره خلق چین می‌تواند تا پایان عمر رهبری این کشور را در دست داشته باشد. تصمیمی که به تمرکز قدرت سیاسی رهبر چین می‌انجامد. اکتبر سال گذشته میلادی بود که ایدئولوژی‌های سیاسی شی جین پینگ به عنوان بخشی از منشور حزب کمونیست به طور رسمی ثبت شد و به او جایگاهی همتراز با مائو تسه تونگ، بنیانگذار جمهوری خلق چین داده شد.
به گزارش دویچه‌وله، یازدهمین کنگره خلق چین یک‌شنبه با رای خود محدودیت دو دوره زمامداری برای رییس‌جمهور را لغو کرد. محدودیتی که سال ۱۹۸۲ توسط رهبر وقت چین، دنگ ژیائوپینگ در قانون اساسی این کشور وارد شده بود. تمرکز قدرت در دست شی جین پینگ از زمان زمامداری مائو بی‌سابقه است.
سال ۱۹۸۲ دنگ ژیائوپینگ با عزیمت از هرج و مرج ناشی از زمامداری مائو قانون اساسی جمهوری خلق چین را تغییر داد. محدود کردن دوره زمامداری ریاست‌جمهوری با این هدف پیش‌بینی شده بود که مانع از شکل‌گیری حکومت دیکتاتوری مادام‌العمر شود. حال تصمیم کنگره خلق راه را برای رهبری نامحدود شی جین پینگ هموار کرده است. او اکنون می‌تواند بر پایه این تغییر، بنیادهای قدرت خود را بیش از پیش تحکیم کند.
گفته شده در 36سال گذشته این نخستین بار است که با این رای بسیار بالا اصلاحیه قانون اساسی در کنگره چین تصویب می‌شود. تصویب این مصوبه یکی از نادرترین رویدادها در تاریخ چین نوین از سال 1949میلادی به شمار می‌رود. دست‌کم 21بار قانون اساسی چین اصلاح شده که 17بار آن به طور کلی و بدنه قانون و 4بار نیز بخش ضمایم و پیوست‌ها اصلاح شده است. دولت چین اعلام کرده با اصلاحات اخیر و حذف محدودیت دو دوره ریاست‌جمهوری، اقتدار حزب حاکم با حضور شی جین پینگ در مرکزیت آن حفظ خواهد شد.
تحقق رویای چینی
شی جین پینگ رییس‌جمهور چین، بارها اعلام کرده است که چین وارد عصر جدیدی از سوسیالیسم شده که از ویژگی‌های خاص خود برخوردار خواهد بود. طرفداران رهبر چین در حزب کمونیست هم بر این باورند که هدف رییس‌جمهور از برداشتن محدودیت‌های ناظر بر دوره زمامداری ریاست‌جمهوری آن بوده است که از افتادن قدرت سیاسی به دست تکنوکرات‌هایی مانند جیانگ زمین یا کسانی مثل «هو جین تائو» جلوگیری کند. آنها معتقدند که شی جین پینگ بر آن است تا چین را به یکی از قدرت‌های بزرگ جهان بدل کند. برنامه‌های جاه‌طلبانه «شی» به رویای چینی شهرت یافته است. شی جین پینگ در چارچوب این رویای چینی بر آن است تا قدرت اقتصادی چین در جهان را مبنایی برای گسترش قدرت سیاسی این کشور در عرصه بین‌الملل کند و چین را به یک ابرقدرت جهانی تبدیل کند. همچنین برخی ناظران اقتصادی بر این باورند که ثبات سیاسی ناشی از رهبری دوامدار شی جین پینگ خبر خوبی برای سرمایه‌داران در چین است چراکه به دولتمردان این کشور اجازه می‌دهد تا سیاست‌های مورد نظر خود را پیش ببرند ازجمله سیاست‌های مرتبط با کاهش بدهی‌ها، تامین مالی همچنین مبارزه با مفاسد اقتصادی.
کودتای خزنده
مخالفان اما خوش‌بین نیستند و از کودتای نرم و خزنده شی جین پینگ سخن می‌گویند. گرچه روزنامه خلق، ارگان حزب کمونیست چین نوشته اصلاح قانون اساسی اخیر چین به معنی ریاست‌جمهوری مادام‌العمر نیست اما قدرت نامحدود شی جین پینگ در چین و خارج از مرزها نگرانیهای زیادی را ایجاد کرده است؛ به ویژه اینکه او در ۵ سال گذشته گام به گام در جهت تثبیت قدرتش در حزب حرکت
کرده است.
مخالفان با اشاره به سابقه رهبری سیاسی سال‌های اخیر در چین می‌گویند «شی» در راستای تثبیت قدرتش، ترکیب کمیته مرکزی حزب کمونیست را به سود خود تغییر داده است. مخالفان شی جین پینگ عملکرد او را نوعی کودتای نرم ارزیابی کرده و معتقدند که او خواستار ایجاد حکومتی اتوکراتیک است. مخالفان بر این باورند که شی جین پینگ از سال ۲۰۱۲میلادی تاکنون تحت نام مبارزه با فساد مخالفانش را یکی پس از دیگری از صحنه سیاست و قدرت در چین بیرون رانده و بر دامنه قدرت خود افزوده است.
اخیرا یک قاضی بلندپایه چین اعلام کرده که دادگاه‌های این کشور در 5 سال اخیر بیش از ۱۰۰مقام ارشد را به اتهام فساد مالی دادگاهی کرده‌اند. مارک لئونارد درباره تحولات اخیر سیاسی در چین در پروجکت سیندیکت نوشته است: «بسیاری از اقتصاددانان نسبت به قدرت اجرایی بیش از حد شی نگران هستند زیرا آنها معتقدند اگر نیاز به اصلاحات اقتصادی؛ هر چند اندک در جامعه وجود داشته باشد، این نوع مدل سیاست بسیار خطرناک خواهد بود. او شروع به تغییر دادن جریان‌هایی کرده که با مبارزه برای یک حزب پاک‌تر آغاز شده است.
کمپین ضد فساد شی به راحتی بسیاری از رقبای بالقوه خود را حذف کرده است. اکنون جایگاه جدید به او این اجازه را می‌دهد تا مدلی جدید را جایگزین مدل اقتصادی فعلی کند تا بتواند دولتش را برای تحقق اهداف جاه‌طلبانه‌یی که در سر دارد، تامین مالی کند... دولت شی جین پینگ به طور فزاینده‌یی از اطلاعات تلویزیون دولتی چین و هوش مصنوعی استفاده می‌کند تا رفتار، امیدها، ترس‌ها و چهره‌های شهروندان چینی را بررسی کند تا بتواند اختلاف‌نظر را از بین ببرد و به اختیار کامل برسد. ناظران بر این یک مساله اجماع‌نظر دارند اینکه شی جین پینگ درحال بنیانگذاری یکی از قدرتمندترین حکومت‌های تاریخ چین است.»
