گزارش پرداخت 519 هزار میلیارد تومان تسهیلات

گروه بانک و بیمه  محسن شمشیری

 تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی ۱۱ماهه سال ۱۳۹۶ به بخش‌های اقتصادی مبلغ ۵۱۹۴هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 418.2هزار میلیارد ریال (معادل 8.8درصد) افزایش داشته است.

به گزارش «تعادل» هدف از دریافت تسهیلات پرداختی در بخش‌های اقتصادی طی ۱۱ماهه سال ۱۳۹۶ است. سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در تمام بخش‌های اقتصادی طی ۱۱ماهه سال جاری مبلغ 3219.1هزار میلیارد ریال (معادل ۶۲درصد کل تسهیلات پرداختی) است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 178.3هزار میلیارد ریال معادل ۵.۹درصد افزایش داشته است. سهم تسهیلات پرداختی بابت تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۱۱ماهه سال جاری معادل 1278.1هزار میلیارد ریال بوده که حاکی از تخصیص 39.7درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه در گردش کلیه بخش‌های اقتصادی (مبلغ 3219.1 هزار میلیارد ریال) است.

از 1512.2هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل 84.5درصد آن (مبلغ 1278.1هزار میلیارد ریال) در تامین سرمایه در گردش پرداخت شده که بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تامین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال جاری است.

 سهم سرمایه در گردش از کل تسهیلات در بخش کشاورزی نیز 68درصد، در بخش مسکن و ساختمان 19درصد، در بخش بازرگانی 70درصد و در بخش خدمات 51درصد بوده که نشان‌دهنده سهم بالای سرمایه در گردش در کل بخش‌های اقتصادی است.

 از 28 تا 588میلیون تومان میانگین وام

با توجه به رقم 519هزار میلیارد تومانی تسهیلات به 8.257میلیون واحد اقتصادی در 11ماهه اول سال 96، میانگین وام هر واحد اقتصادی معادل63 میلیون تومان بوده است.

در بخش خدمات تعداد ۴میلیون و 706هزار فقره تسهیلات با میانگین پرداخت هر فقره ۴۵میلیون تومان پرداخت شده و بخش خدمات معادل 210هزار میلیارد تومان تسهیلات را جذب کرده که معادل 40درصد کل تسهیلات بانک‌ها به بخش‌های اقتصادی بوده است. در بخش خدمات تعداد ۴۷۰۶۲۵۱فقره تسهیلات با میانگین پرداخت هر فقره ۴۴۷ میلیون ریال پرداخت شده است.

پس از خدمات، بخش صنعت با 151هزار میلیارد تومان و سهم 29درصدی در رتبه دوم از نظر سهم از جذب تسهیلات بانک‌ها قرار دارد. همچنین تعداد ۲۵۶۹۸۳ فقره تسهیلات به بخش صنعت و معدن با میانگین پرداختی هر فقره ۵۸۸۴میلیون ریال پرداخت شده که بیشتر از میانگین پرداختی سایر بخش‌هاست.

در رتبه سوم بخش بازرگانی با رقم 72هزار میلیارد تومان و سهم 14درصدی از کل تسهیلات بانک‌ها، برای 925هزار فقره تقاضا تسهیلات داشته و میانگین هر وام 78میلیون تومان بوده است.

در رتبه چهارم بخش‌های اقتصادی بخش مسکن ساختمان نیز با رقم 44هزار میلیارد تومان تسهیلات و سهم 8.5درصدی قرار دارد که برای 919 هزار فقره وام پرداخت شده و میانگین هر وام 48میلیون تومان بوده است.

در رتبه آخر از نظر جذب تسهیلات بخش کشاورزی با رقم 40هزار میلیارد تومان و سهم 7.7درصدی قرار دارد که به یک‌میلیون و 445 هزار واحد اقتصادی وام پرداخت شده و میانگین هر وام 28میلیون تومان بوده است.

 اشتغال‌زایی با حمایت از بخش خدمات

رتبه بخش‌های اقتصادی از نظر میزان تسهیلات دریافت شده به ترتیب شامل خدمات با سهم 40 درصد، صنعت 29درصد، بازرگانی 14درصد، ساختمان 8.5درصد و کشاورزی 7.7درصد بوده است و در بخش خدمات 210هزار میلیارد تومان، در بخش صنعت 151هزار میلیارد تومان، در بخش بازرگانی 72هزار میلیارد تومان، در بخش ساختمان 44هزار میلیارد تومان و در حوزه کشاورزی حدود 40هزار میلیارد تومان تسهیلات بانک جذب شده است.

از آنجا که به عقیده کارشناسان، بخش خدمات بیشترین اشتغال را ایجاد می‌کند، لذا حمایت از بخش خدمات در توسعه ارزش افزوده و شغل می‌تواند، بسیار اثرگذار باشد.

 88هزار میلیارد تومان برای امور توسعه‌ای

88هزار میلیارد تومان از تسهیلات برای اهداف توسعه‌یی شامل ایجاد واحدها 9.4درصد، توسعه واحدها 4.7درصد و تعمیرات آنها 2.8درصد کل تسهیلات پرداخت شده و سهم این امور توسعه‌یی از کل تسهیلات معادل 17درصد کل وام‌های بانکی بوده که نسبت آن در مقایسه با سال‌های قبل رشد بیش از 2واحد درصدی داشته و البته همچنان این سرمایه در گردش است که با سهم 62درصدی و با هدف روی پا ماندن واحدهای اقتصادی بیشترین سهم را در اهداف پرداخت تسهیلات دارد. این درحالی است که در شرایط خروج از رکود و ایجاد رونق و رشد سرمایه‌گذاری‌ها قاعدتا باید سهم وام بانکی در رشد سرمایه‌گذاری شامل ایجاد و توسعه واحدها را شاهد باشیم. البته گزارش بانک مرکزی تاکید دارد که برای ایجاد و توسعه باید از منابع بازار سرمایه استفاده شود و بانک‌ها باید تسهیلات سرمایه در گردش و تسهیلات خرد را پرداخت کنند و این بازار سرمایه است که باید تسهیلات و سرمایه‌های بزرگ و بلندمدت برای راه‌اندازی طرح‌های اقتصادی و ایجاد واحدهای جدید و توسعه آنها را تامین کند.

بانک مرکزی تاکید کرده که همچنان باید در تداوم مسیر جاری ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز در نظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد نیز بود.

بر‌ این اساس ضروری است به افزایش توان مالی بانک‌ها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانک‌ها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانک‌ها، افزایش بهره‌وری بانک‌ها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانک‌ها و ترغیب بنگاه‌های تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم در تامین مالی طرح‌های اقتصادی (ایجادی) توجه ویژه‌یی کرد.

 63هزار میلیارد تومان برای خرید مسکن

تسهیلات بابت خرید کالای شخصی و خرید مسکن، از آنجا که باعث رشد تقاضا و خرید و فروش و حمایت از تولید می‌شود، اهمیت زیادی دارد و در 11 ماهه اول 96، 38هزار میلیارد تومان معادل 7.3درصد کل تسهیلات برای خرید کالای شخصی و کمک به رشد تقاضا و مصرف بخش خصوصی و همچنین 25 هزار میلیارد تومان معادل 4.8درصد کل تسهیلات برای خرید مسکن پرداخت شده است که این موضوع نیز می‌تواند به نوعی حامی بخش تولید باشد.

 519هزار میلیارد برای 8.26میلیون فعال

در 11ماهه اول سال 96 سیستم بانکی توانست 519 هزار میلیارد تومان را به 8.26میلیون متقاضی وام پرداخت کند که رشد 8.8درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی 12ماهه سال 1395 به بخش‌های اقتصادی مبلغ 548هزار میلیارد تومان بوده است که در مقایسه با دوره مشابه سال 1394 مبلغ 131هزار میلیارد تومان یعنی معادل 31.4درصد افزایش داشته است.

اما برخی کارشناسان با اشاره به این رقم بی‌سابقه در یک‌سال پایانی دولت یازدهم و قبل از انتخابات دوازدهم ریاست‌جمهوری معتقدند که بانک‌ها تمام توان خود را برای پرداخت وام انجام داده‌اند و در سال 96 فشار زیادی را برای پیگیری مطالبات، تجهیز منابع و جذب سپرده و پرداخت تسهیلات تحمل خواهند کرد و از آنجا که تامین منابع برای بانک‌ها با نرخ سود 15درصدی کاری دشوار خواهد بود و این موضوع بر توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها در سال 96 تاثیر زیادی خواهد گذاشت و همچنین مطالبات معوق رشد قابل توجهی داشته لذا بانک‌ها بخشی از توان مدیریتی خود را برای کاهش مطالبات به کار گرفته‌اند.

بررسی آمار هدف از دریافت تسهیلات پرداختی در بخش‌های اقتصادی طی 12ماهه سال 1395 نشان می‌دهد که سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی 12ماهه سال 1395 مبلغ 351هزار میلیارد تومان معادل 64 درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با دوره مشابه سال 1394 مبلغ 87هزار میلیارد تومان معادل 33.3درصد افزایش داشته است. این در حالی است که سهم وام سرمایه در گردش از 63 درصد سال 94 به 64درصد در سال 95 رسیده و در 11 ماهه اول سال 96 معادل

62 درصد بوده است.

بانک مرکزی تاکید دارد، همچنان باید در تداوم مسیر جاری ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز در نظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد نیز بود. بر این اساس ضروری است، به افزایش توان مالی بانک‌ها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانک‌ها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانک‌ها، افزایش بهره‌وری بانک‌ها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانک‌ها و ترغیب بنگاه‌های تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم در تامین مالی طرح‌های اقتصادی (ایجادی) توجه ویژه‌یی کرد.