ازدواج سیاسی خطرناک دولت آلمان
گروه جهان طلا تسلیمی
نمایندگان مجلس فدرال آلمان (بوندس‌تاگ) آنگلا مرکل رهبر حزب دموکرات مسیحی را به عنوان صدراعظم این کشور برگزیدند و بدین‌ترتیب دولت توانست از عصر دیروز چهارشنبه رسما کار خود را آغاز کند. تشکیل دولت «ائتلاف بزرگ» پس از 6ماه مذاکره، اگرچه می‌تواند در کوتاه‌مدت برای ثبات آلمان به‌ویژه در ارتباط برلین با اروپا خوب باشد، اما در زمانی که نیروهای پوپولیستی در این کشور و در قاره سبز به تهدیدی فزاینده تبدیل شده‌اند، برای دموکراسی نتیجه چندان مثبتی دربرنخواهد داشت.
به گزارش دویچه‌وله، نمایندگان پارلمان آلمان در جلسه چهارشنبه خود با 364 رای موافق در برابر 315 رای مخالف و 9 رای ممتنع چهارمین دوره صدراعظمی مرکل را تایید کردند. 21 نماینده مجلس نیز یا غایب بودند یا در رای‌گیری شرکت نکردند. بلوک احزاب محافظه‌کار دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی و حزب چپ‌میانه سوسیال دموکرات که تشکیل‌دهندگان دولت ائتلافی هستند، 399 کرسی در پارلمان دارند که با این حساب، 35 نفر از نمایندگان احزاب شریک دولت با صدراعظمی مرکل مخالف بوده‌اند.
مرکل پس از رای‌گیری به کاخ ریاست‌جمهوری رفت تا در حضور فرانک والتر اشتاین‌مایر رییس‌جمهوری آلمان، به عنوان صدراعظم جدید این کشور سوگند یاد کند. مراسم تحلیف وزرای کابینه مرکل چهارشنبه در بوندس‌تاگ برگزار و پس از آن نخستین نشست کابینه دولت جدید تشکیل شد. دولت ائتلافی در آلمان یکشنبه هفته گذشته، 161 روز پس از انتخابات پارلمانی و با اعلام رای اعضای حزب سوسیال دموکرات این کشور برای تایید توافق با حزب دموکرات مسیحی قطعی شد. پیش‌تر مذاکرات حزب دموکرات مسیحی مرکل با حزب سبزها و حزب لیبرال دموکرات‌های آزاد برای تشکیل دولت موسوم به «جاماییکا» شکست خورده و آلمان را با بن‌بست سیاسی بی‌سابقه مواجه ساخته بود. اکنون مرکل
63 ساله به‌طور رسمی چهارمین دوره صدراعظمی خود و سومین دوره ریاست بر دولت «ائتلاف بزرگ» را آغاز کرده، اما به نظر می‌رسد که آلمان هنوز تا رسیدن به ثبات سیاسی مورد انتظار متحدان اروپایی این کشور، فاصله زیادی دارد، به‌ویژه اینکه هر دو حزب بزرگ آلمان با چالش‌های داخلی درگیر هستند و احزاب منتقد دولت از جمله راست‌های افراطی، قدرت گرفته‌اند.
تهدید ائتلاف بزرگ برای دموکراسی
آلمان حدود 6ماه پس از انتخابات پارلمانی ماه سپتامبر، فعالیت دولت سرپرست، شکست توافقنامه ائتلافی، هفته‌ها مذاکرات بی‌وقفه، درگیری‌های درون‌حزبی و سیاسی‌شدن همه امور را شاهد بود. نتایج نظرسنجی ملی نیز اخیرا ضربه دیگری به حزب چپ‌میانه سوسیال دموکرات وارد آورد و نشان داد اگر انتخابات دیرتر برگزار می‌شد، این حزب کاملا در برابر حزب راست افراطی آلترناتیوی برای آلمان شکست می‌خورد. به گزارش پراجکت سیندیکت، با توجه به قدرت گرفتن راست افراطی در آلمان در ادامه تمایلات اخیر در اروپا به جناح راست از جمله در انتخابات اخیر ایتالیا و تهدید یک جنگ تجاری با امریکا در پی سیاست‌گذاری‌های دونالد ترامپ رییس‌جمهوری این کشور به‌نظر می‌رسد که ائتلاف بزرگ جدید از روی ناامیدی شکل گرفته است. جای تعجب ندارد که واکنش‌ها به تشکیل این دولت تسلیم از روی ناچار بود، چرا که عموم مردم و سیاستمداران از اینکه فاجعه را پشت سر گذاشتند، خشنود شدند.
دولت جدید ائتلاف بزرگ آلمان در حقیقت یک ازدواج قراردادی است: بدون عشق، عمدتا ناخواسته و عاری از هرگونه بینش کلی. می‌تواند نتیجه مثبتی در ثبات کوتاه‌مدت آلمان داشته باشد، اما نتیجه آن در بلندمدت نامعلوم است و به‌ویژه در زمانی که نیروهای پوپولیستی در کشور قدرت می‌گیرند، نتیجه مطلوبی در زمینه دموکراسی نخواهد داشت. ممکن است برخی براین باور باشند که باتوجه به تعداد کرسی‌های دولت ائتلافی در پارلمان، نتیجه چندان هم برای دموکراسی بد نیست؛ احزاب تشکیل‌دهنده دولت تنها چند کرسی از نیمی از پارلمان را به خود اختصاص داده‌اند و برتری خاصی نسبت به اپوزیسیون ندارند. اما مشکل اینجاست که بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون حزب راست افراطی آلترناتیوی برای آلمان است.
به‌علاوه، نسبتی از بوندس‌تاگ که تحت کنترل احزاب اپوزیسیونی است که به‌طور نسبی به لیبرال دموکراسی وفادارند (آلترناتیوی برای آلمان و حزب چپ افراطی دی‌لینکه) نزدیک به یک‌چهارم است. این اتفاق در حدود 100سال گذشته در آلمان بی‌سابقه بوده است. این میزان مخالفت با لیبرالیسم نتیجه مستقیم مشارکت حزب سوسیال دموکرات در دولت مرکل است. اگر سوسیال دموکرات‌ها همانطور که پس از انتخابات وعده دادند اپوزیسیون باقی می‌ماندند، فرصت این را داشتند که در 4سال آینده پایه و اساس حزب را تجدید کنند و در عین حال دولت مرکل و پوپولیست‌های راست و چپ افراطی را به چالش بکشند. اما در مقابل، آلمان اکنون دولتی دارد که یک سری سیاست‌گذاری‌های از پیش تعیین شده را که در توافقنامه 170 صفحه‌یی دولت ائتلافی آمده، به اجرا خواهد گذاشت. اعضای دولت در همه مناظرات سیاسی مشارکت خواهند کرد و نمایشی از روند قانون‌گذاری را به اجرا در خواهند آورد که در عمل ارزش پارلمان را کاهش می‌دهد، چرا که نتیجه از پیش تعیین شده است. به نظر می‌رسد که حزب سوسیال دموکرات در نهایت نتیجه گرفته مشارکت در دولت ائتلافی از اپوزیسیون بودن بهتر است؛ اما بهای چنین اتفاقی سنگین خواهد بود. ازدواج‌های بدون عشق شاید برای مدت زیادی دوام آورند، اما به ندرت می‌توانند پایان خوشی داشته باشند.
برای اروپا، دولت جدید در آلمان با تغییر عمده در سیاست‌گذاری‌ها چه در جهت مثبت و چه منفی، همراه نخواهد بود. امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه نیز نمی‌تواند از آلمان انتظار کمک در ایجاد اصلاحات در اتحادیه اروپا را داشته باشد. در عین حال، همه مشکلات و مخاطراتی که دولت‌های ائتلافی پیشین آلمان نتوانستند به آنها رسیدگی کنند، همچنان نادیده گرفته خواهند شد. و درست در زمانی که اروپا به رهبری آلمان نیاز دارد، این کشور نقشی منفعلانه ایفا خواهد کرد.
